Bài 25. Ankan

Tiết : 46
DÃY ĐỒNG ĐẲNG MÊTAN
I- Đồng đẳng - Đồng phân - Danh pháp :
1- Đồng đẳng :
C2H6
CH4
C3H8
C4H10
CnH2n+2
( n ? 1 )
Mêtan
�tan
Prô�pan
Butan
Ankan
Đồng đẳng : Hyđrôcacbon có công thức CnH2n+2
* Toàn bộ liên kết trong phân tử là liên kết ?
2- Đồng phân :
Từ C1 - C3 chưa có đồng phân
Đồng phân C4H10
CH3 - CH2 - CH2 - CH3
Mạch thẳng
Mạch nhánh
CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH3
Mạch thẳng
Mạch nhánh
Đồng phân C5H10
Bậc C : Xác định bằng số nguyên tử C liên kết trực tiếp với nó
I
I
II
II
II
I
III
II
I
I
I
IV
I
I
I
Ankan mạch thẳng : chỉ chứa C bậc I và II
Ankan mạch nhánh : có chứa C bậc III và IV
Ankan chỉ có đồng phân mạch C : thẳng , nhánh
3-Danh pháp :
Tên của ankan mạch thẳng
CH4
C3H8
C2H6
CH3-[CH2]2-CH3
CH3-[CH2]3-CH3
CH3-[CH2]4-CH3
CH3-[CH2]5-CH3
CH3-[CH2]6-CH3
CH3-[CH2]7-CH3
CH3-[CH2]8-CH3
CH3-
CH3-CH2-CH2 -
C2H5 -
CH3-[CH2]2-CH2-
CH3-[CH2]3-CH2-
CH3-[CH2]4-CH2-
CH3-[CH2]5-CH2-
CH3-[CH2]6-CH2-
CH3-[CH2]7-CH2-
CH3-[CH2]8-CH2-
Mêtan
Mêtyl
�tan
�tyl
Prôpan
Prôpyl
Butan
Butyl
Pentan
Pentyl
Hexan
Hexyl
Heptan
Heptyl
Ôctan
Ôctyl
Nônan
Nônyl
Đekan
Đekyl
Tên mạch chính + an
Công thức
Công thức
Tên mạch chính + yl
Tên
Tên
* Chú ý : Khi viết gốc hyđrocacbon phải có vạch liên kết -
Từ C5 trở đi tiếp đầu ngữ có nghĩa là số thứ tự
CH3-(CH2)2-CH3
Butan
Pent : 5 ; Hex : 6
P2O5
Đi Phôtpho pentôxit
Một số mạch C đặc biệt : tên thông thường
Iso-Prôpyl
Iso-Butyl
Tert-Butyl
Neo-Pentyl
Sec-Butyl
Tên hyđrocacbon có mạch nhánh :
Chọn mạch C dài nhất làm mạch chính
Đánh số thứ tự sao cho C có mạch nhánh có STT nhỏ nhất
Trường hợp có nhiều mạch thì : Ưu tiên số mạch nhiều và tổng số thứ tự nhỏ nhất
Tên = vị trí + tên mạch nhánh + tên mạch chính + an
* Trường hợp có nhiều mạch giống nhau + thêm các từ chỉ số nhóm : đi , tri , têtra ...
* Trường hợp nhiều nhóm khác nhau : gọi theo vần a.b.c
* Giữa số và số : dấu , ; giữa chữ và số : -
1
2
3
4
1
4
3
2
1
2
3
5
2-mêtyl Butan
2,3-đimêtyl Pentan
2,2-đimêtyl Prôpan
1
4
3
2
5
3-êtyl-2-mêtyl Pentan
Viết và gọi tên các đồng phân C6H14 và C7H16
Hướng dẫn cách viết đồng phân :
1-Viết đồng phân mạch dài nhất
CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH2 - CH3
2- Cắt dần các nhóm - CH3 gắn vào các vị trí
*
*
CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH2
(I)
(II)
*
*
3- Cắt các mạch ngắn thành mạch ngắn hơn
*
*
CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - CH2 - CH3
Hexan
2-mêtyl Pentan
3-mêtyl Pentan
2,3-đimêtyl Butan
2,2-đimêtyl Butan
Luyện tập :
Hãy gọi tên các chất có công thức cấu tạo sau ? Nhận xét ?
2,4 -đimêtyl petan
3,3,5 -trimêtyl hexan
2,3 -đimêtyl petan
a.
b.
c.
d.
e.
g.
Câu 2: Trong các tên gọi sau:
D. tất cả đúng
C. III và IV
B. III
A. I
IV. 2,3,3-trimêtylButan
III. 2,3-đimêtylButan
II. 3,3-đimêtylButan
I. 3-mêtylButan
Tên gọi đúng là:
B. III
Câu 1- Chọn câu phát biểu đúng trong các phát biểu sau:
D. tất cả
C. 1,2,3
B. 1,3,4
A. 1,2,4
4. Ankan chỉ có đồng phân mạch C
3. Hiđrôcacbon no là hợp chất mà phân tử chỉ chứa C và H
2. Ankan là hiđrôcacbon no mạch cacbon không vòng
Hiđrôcacbon no là hiđrôcacbon trong phân tử chỉ
có liên kết
D. tất cả
Câu 3: Đốt cháy 3 lit hỗn hợp 2 ankan kế tiếp trong dãy đồng đăng .Dẫn sản phẩm lần lượt đi qua bình I đựng CaCl2 và bình II chứa KOH thì khối lượng các bình tăng lần lượt là:6,43g và 9,82g . Công thức phân tử và thành phần % theo thể tích của 2 ankan trong hỗn hợp là:
D. C3H8 66,7% và C2H6 33,3%
C. C3H8 50% và C2H6 50%
B. CH4 33,3% và C2H6 66,7%
A. CH4 50% và C2H6 50%
B. CH4 33,3% và C2H6 66,7%