Bài 25. Ankan

BÀI 25: ANKAN
III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

Phiếu học tập
Dựa vào cấu tạo phân tử ankan (chỉ có liên kết đơn, mạch không vòng ), em hãy cho biết ankan tham gia các phản ứng hóa học nào ? Viết phương trình minh họa ?
BÀI 25: ANKAN
III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

Nhận xét: Do đặc điểm cấu tạo (chỉ gồm các liên kết б) nên ankan ở nhiệt độ thường không tham gia phản ứng với dd axit, bazơ và các chất oxi hóa thông thường.
Khi chiếu sáng hoặc đun nóng ankan dễ tham gia phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hóa

C
H
H
H
H
Cl
Cl
+
Cl
Cl
Cl
Cl
Cl
Cl
1. Phản ứng thế bởi halogen.
Phản ứng thế clo vào phân tử mêtan

1. Phản ứng thế bởi halogen.
điclometan (metylen clorua)
triclometan (clorofom)
tetraclometan (cacbontetraclorua)
CH3Cl + Cl2 CH2Cl2 + HCl
CH2Cl2 + Cl2 CHCl3 + HCl
CHCl3 + Cl2 CCl4 + HCl
CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl
clometan (metyl clorua)
1. Phản ứng thế bởi halogen.
-Các đồng đẳng của metan cũng tham gia phản ứng thế tương tự metan










Nguyên tử H liên kết với nguyên tử C bậc cao hơn dễ bị thế hơn nguyên tử H liên kết với nguyên tử C bậc thấp hơn
Phản ứng trên gọi là phản ứng halogen hoá, các sản phẩm thế gọi là dẫn xuất halogen của hiđrocacbon


2. Phản ứng tách
- Dưới tác dụng của nhiệt, chất xúc tác thích hợp, các ankan có phân tử khối nhỏ bị tách hiđro


-Ở nhiệt độ cao có chất xúc tác ankan còn có thể bị phân cắt mạch cacbon tạo thành các phân tử nhỏ hơn



3. Phản ứng ôxi hoá

Khi bị đốt, các ankan đều cháy toả nhiều nhiệt:
VD:
Phản ứng cháy không hoàn toàn còn có sản phẩm là C, CO, …
IV. ĐIỀU CHẾ.
1. Trong phòng thí nghiệm.
- Mê tan được điều chế bằng cách đun nóng natri axetat khan với hỗn hợp vôi tôi xút.
2. Trong công nghịêp
-Chưng cất phân đoạn dầu mỏ thu được các ankan.
- Từ khí thiên nhiên và khí mỏ dầu .
V. ỨNG DỤNG CỦA ANKAN.
V. ỨNG DỤNG CỦA ANKAN.
- Các ankan có ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau: làm nhiên liệu, nguyên liệu cho công nghiệp …
Bài tập củng cố
Bài tập3/ 115:
Viết PTHH của các phản ứng sau:
a/ Propan (C3H8) tác dụng với clo (theo tỉ lệ 1:1 )khi chiếu sáng
b/ Tách một phân tử hiđro từ propan (C3H8)
c/ đốt cháy hexan (C6H14)
Hướng dẫn :
a/


b/
C3H8 C3H6 + H2
c/
C6H14 + 19/2 O2 6CO2 + 7H2O
Bài tập củng cố
Bài tập 4/ 116:
Các hiđrocacbon no được dùng làm nhiên liệu là do nguyên nhân nào sau đây :
a/ Hiđrocacbon no có phản ứng thế
b/ Hiđrocacbon no có nhiều trong tự nhiên
c/ Hiđrocacbon no là chất nhẹ hơn nước
d/ Hiđrocacbon no cháy tỏ nhiều nhiệt và có nhiều trong tự nhiên
Nến
Nhiên liệu đốt
Nến
Nhớt động cơ
Xăng dầu