Bài 25. Ankan

Tính chất hoá học, điều chế và ứng dụng
Bài 35:
I. Tính chất hoá học
II. Điều chế& ứng dụng
I. Tính chất hoá học
Các ankan tương đối trơ về mặt hoá học. Ơ� nhiệt độ thường chúng ko phản ứng với axit, bazơ và chất oxi hoá mạnh (như KMnO4 )
Ankan còn có tên là parafin (nghĩa là ít ái lực hoá học)
Dưới tác dụng của ánh sáng, xúc tác và nhiệt, ankan tham gia các phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hoá
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Khi chiếu sáng hoặc đốt nóng hỗn hợp mêtan và clo sẽ xảy ra phản ứng thế lần lượt các nguyên tử hidro bằng clo:
Metyl clorua (clometan)
Metyl en clorua (điclometan)
Clorofom (triclometan)
Cacbon tetraclorua (tetraclometan)
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Các đồng đẳng của metan cũng tham gia phản ứng thế tương tự mêtan
2-clopropan, 57%
1-clopropan, 43%
97% (chính)
3% (phụ)
Phản ứng thế H bằng halogen thuộc loại phản ứng halogen hoá, sản phẩm hữu cơ có chứa halogen gọi là dẫn xuất halogen
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Clo thế H ở cacbon các bậc khác nhau. Brom hầu như chỉ thế H ở cacbon bậc cao. Flo phản ứng mãnh liệt nên phân hủy ankan thành C và HF. Iot quá yếu nên không phản ứng với ankan
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Cơ chế phản ứng halogen hoá ankan
Phản ứng clo hoá vá brom hoá ankan xảy ra theo cơ chế gốc - dây chuyền
_ Bước khơi mào
_ Bước phát triển dây chuyền
_ Bước đứt dây chuyền
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Cơ chế phản ứng halogen hoá ankan
_ Bước khơi mào
Phân tử clo hấp thụ ánh sáng bị phân cắt đồng li thành 2 nguyên tử clo
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Cơ chế phản ứng halogen hoá ankan
_ Bước phát triển dây chuyền
Lặp đi lặp lại tới chục ngàn lần như một dây chuyền
I. Tính chất hoá học
1) Phản ứng thế
Cơ chế phản ứng halogen hoá ankan
_ Bước đứt dây chuyền
Các gốc tự do kết hợp với nhau thành các phân tử bền hơn
Cl + Cl Cl2
CH3 + Cl CH3Cl
CH3 + CH3 CH3CH3