Bài 25. Ankan

Công tác các trường
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ KỸ THUẬT
Gv: Trường THPT Sương Nguyệt Anh
Gv: Trường THPT TRUNG PHÚ
Thạc sĩ khoa học: Phan Thanh An
Bài 25: ANKAN
1. Tớnh chaỏt hoựa hoùc

Nhận xét :
Các ankan tương đối trơ về mặt hóa học
Ơ� nhiệt độ thường chúng không phản ứng với acid , bazơ và chất oxi hóa mạnh
Dưới tác dụng của ánh sáng , xúc tác và nhiệt độ , ankan tham gia các phản ứng thế , phản ứng tách và phản ứng oxi hóa
1. Phản ứng thế
Với metan hoặc etan
metylclorua
askt

Vụựi caực ủo�ng ủaỳng khaực :
Tham gia phaỷn ửựng theỏ tửụng tửù metan
CH3–CH2–CH3
2-cloropropan
2-cloropropan
Nhận xét : với các ankan có các nguyên tử C bậc cao thế nguyên tử halogen sẽ ưu tiên thế nguyên tử H định với C bậc cao.
Từ nhận xét này các em hãy xác định sản phẩm chính và sản phẩm phụ của phản ứng ?
CH3–CH2–CH3
2-cloropropan, 57%
1-cloropropan, 43%
Tương tự như vậy các em hãy viết CTCT cá sản phẩm của phản ứng giữa 2 - metylbutan với Cl2 khi có chiếu sáng , cho biết đâu là sản phẩm chính ?
2-clo-3-metylbutan (SP phô)
2-clo-2-metylbutan (SP chÝnh)
1-clo-3-metylbutan (SP phô)
1-clo-2-metylbutan (SP phô)
Phản ứng thế : là phản ứng trong đó một nguyên tử hay nhóm nguyên tử này được thay thế bằng nguyên tử hay nhóm nguyên tử khác.
Phản ứng halogen hóa : là phản ứng thế nguyên tử H bằng nguyên tử halogen. Sản phẩm hữu cơ chứa halogen gọi là dẫn suất halogen.
Phản ứng tách
Dưới tác dụng nhiệt độ và xúc tác các ankan có thể bị gãy liên kết C - C và C - H vì vậy có thể xảy ra các phản ứng sau :
Phản ứng phân hủy
Phản ứng đề hidro
Phản ứng crăkinh
a) Phản ứng phân hủy :
Ơ� nhiệt độ cao các ankan bị phân hủy thành C và H2
C2H6
to
C
H2
+
2
3
b, Phản ứng đề hidro hóa( tách hidro )
to,xt
Dưới tác dụng của nhiệt độ và xúc tác ankan bị tách thành hidrocacbon không no và hidro
CH3 – CH3
+
CH2 = CH2
H2
CH3-CH2-CH2-CH3
CH3=CH2-CH2-CH3
CH3-CH2=CH2-CH3
H2
H2
+
+
t0,xt
CH4
1500oC
H2
+
2
3
Trường hợp đặc biệt
c) Phản ứng crackinh
→ crackinh nhie
→ crackinh xuùc taùc
Có nhiều loại phản ứng crackuinh , người ta phân ra làm 2 loại chủ yếu:
to,xt
CH3-CH2-CH2-CH3
CH3=CH2-CH3
CH2=CH2
CH4
CH3-CH3
+
+
Ankan tham gia phản ứng cracking sinh ra 1 hidrocacbon no và 1 hidrocacbon không no:
Về nhà viết phản ứng cracking của:
các phản ứng crackinh có tác dụng rất lơn trong công nghiệp dầu mỏ.
3. Phản ứng oxi hoá
? Oxi hoựa khoõng hoaứn toaứn.
Oxi hoựa hoaứn toaứn.
a) Oxi hoựa hoaứn toaứn :
Khi đốt các ankan bị cháy tạo ra CO2 , H2O và tỏa ra nhiều nhiệt.
CH4
CO2
H2O
+
2
O2
+
2
?H = 890kj
CnH2n+2
O2
+
CO2
H2O
(n+1)
+
Từ phương trình tổng quát về nhà các em hãy viết phản ứng cháy của n - butan và iso - pentan
n
b, Oxi hoá không hoàn toàn
NÕu kh«ng ®ñ oxi, c¸c ankan bÞ ch¸y kh«ng hoµn toµn, khi ®ã ngoµi CO2, H2O cßn t¹o ra c¸c s¶n phÈm kh¸c nh­ CO, muéi than…
HCH=O
H2O
+
2
Thiếu O2
Khi có nhiệt độ và xúc tác thích hợp:
+
H2O
V2O5
C
3000C
III) Điều chế :
1.Trong công nghiệp : metan và các đồng đẳng được tác từ khí thiên nhiên và dầu mỏ : từ dầu mỏ và khí thiên nhiên người ta tiến hành các phản ứng Crăckinh để bẻ gãy mạch cacbon tạo ra metan và các đồng đẳng.
2. Trong phòng thí nghiệm :
Na2CO3
+
CH4↑
CH4 ↑
Al(OH)2
+
12
3
4
IV ) ứng dụng :
Ankan là những hidrocacbon có rất nhiều ứng dụng trong cuộc sống cũng như trong công nghiệp. Nó có thể dùng làm nhiên liệu , vật liệu.
Từ những hiểu biết cuộc sống hãy cho biết một số ứng dụng trong cuộc sống cũng như trong sản xuất mà em biết ?
- Xăng dàu dùng cho loại động cơ đốt trong .
- Nến dùng thắp sáng.
- Khí gas dùng trong sinh hoạt và trong công nghiệp và làm nguyên liệu cho xe máy , xe hơi.
Bài tập
Bài tập 1
Bài tập 2
Bài tập 3
Bài tập 1
Bài tập 2
Phản ứng đặc trưng của ankan là:
a, Phản ứng cộng.
b, Phản ứng oxi hoá.
c, Phản ứng thế.
d, phaỷn ửựng chaựy

Bài tập
Bài tập 2
Phản ứng thế giữa Cl2 với iso - pentan có thể cho:
a, 3 sản phẩm.
b, 4 sản phẩm.
c, 5 sản phẩm.
Bài tập
Bài tập 2
Phản ứng thế giữa Cl2 với iso - pentan có thể cho:
a, 3 sản phẩm.
b, 4 sản phẩm.
c, 5 sản phẩm.

Bài tập
Bài tập 2
Phản ứng thế giữa Cl2 với iso - pentan có thể cho:
a, 3 sản phẩm.
b, 4 sản phẩm.
c, 5 sản phẩm.

Bµi tËp
Bài tập 2
Phản ứng thế giữa Cl2 với iso - pentan có thể cho:
a, 3 sản phẩm.
b, 4 sản phẩm.
c, 5 sản phẩm.

Bµi tËp
Bài tập 3
Một ankan có thành phần nguyên tố: %C=84,21; %H=15,79; tỉ khối hơi đối với không khí bằng 3,93.
a, Xác định công thức phân tử của ankan.
b, Cho biết đó là n - akan, hãy viết CTCT và gọi tên.
Phiếu giao việc
Dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ h·y gi¶i thÝch mét sè hiÖn t­îng sau:
1. Cïng lµ ankan nh­ng t¹i sao khi ®èt khÝ Gas ( CH4 ) l¹i cho ngän löa mµu xanh cßn ®èt nÕn ( > C20 ) l¹i cho ngän löa mµu vµng.
2. Khi ngän nÕn ch¸y b×nh th­êng l¹i kh«ng cã khãi nh­ng khi cho 1 miÕng kim lo¹i lªn trªn ngän löa l¹i cã khãi ®en b¸m vµo miÕng kim lo¹i