Bài 24. Ứng động

Bài 24
Kiểm tra bài cũ
 Hiện tượng này được gọi là gì ? Giải thích cơ chế của hiện tượng trên?
ỨNG ĐỘNG
Bài 24
I. KHÁI NIỆM
Hãy nêu khái niệm về hướng động, tác nhân gây nên hướng động ?
Nghiên cứu SGK, nêu khái niệm về ứng động ?
+ Khái niệm : Ứng động là vận động của cây dưới ảnh hưởng của tác nhân khích thích không định hướng.
Nêu cơ chế chung của hiện tượng ? Có điểm gì khác so với hướng động ?
+ Cơ chế chung : - Thay đổi trương nước.
- Co rút chất nguyên sinh.
- Biến đổi quá trình sinh lý, sinh hóa theo nhịp điệu đồng hồ sinh học.

 Nghiên cứu SGK mục II, hãy em cho biết có mấy kiểu ứng động?
Ứng động
Ứng động không sinh trưởng
Ứng động sinh trưởng
II. CÁC KiỂU ỨNG ĐỘNG:
1. Ứng động không sinh trưởng:
a. Vận động tự vệ ở cây trinh nữ
Quan sát đoạn phim sau, nêu hiện tượng diễn ra ?
- Hiện tượng: Lá cây trinh nữ cụp xuống khi bị kích thích.
Giải thích hiện tượng trên như thế nào ?
- Cơ chế: + Sự giảm sức trương nước của thể gối ở cuống lá và gốc lá chét.
+ Vận chuyển ion K+ đi ra khỏi không bào gây mất nước.
b. Vận động bắt mồi ở thực vật
- Cơ chế: Vận động bắt mồi ở thực vật là nhờ sức trương nước của tế bào
1
2
3
Các phản ứng như ở cây trinh nữ hay cây bắt mồi được gọi là ứng động không sinh trưởng
 Ứng động không sinh trưởng là gì?
 Đặc điểm của ứng động không sinh trưởng?
1/ Ứng động không sinh trưởng:
- Khái niệm: Ứng động không sinh trưởng là vận động không có sự sinh trưởng của tế bào, theo sức trương nước xảy ra ở cơ quan chuyên hóa.
- Đặc điểm: Nhanh, mạnh mẽ, không định hướng do các chấn động, va chạm cơ học.

* Vận động quấn vòng
Tua cuốn ở cây bầu, bí
II. ỨNG ĐỘNG SINH TRƯỞNG
ad
- Cảm ứng theo nhiệt độ
* Vận động nở hoa
Giảm 1oC
Tăng 3oC
- Cảm ứng theo ánh sáng
10h
9h
7h
24h
* Vận động ngủ, thức
A
Mùa đông
Mùa xuân
* Vận động ngủ, thức
1. Kích thích nào của môi trường gây ra sự vận động của các cơ quan của cây? Kích thích này có hướng hay vô hướng?
2. Phản ứng này diễn ra nhanh hay chậm? Theo cơ chế nào? Có liên quan đến sự phân chia và lớn lên của tế bào không?
3. Những phản ứng này có phải là ứng động không sinh trưởng không? tại sao?
2. Ứng động sinh trưởng:
- Khái niệm: Là vận động có sự sinh trưởng của tế bào, thường theo nhịp điệu đồng hồ sinh học
- Đặc điểm: Có tính chu kì, không định hướng do ảnh hưởng của ánh sáng, nhiệt độ, hooc môn thực vật

2. Ứng động sinh trưởng:

2. Ứng động sinh trưởng:

2. Ứng động sinh trưởng:

2. Ứng động sinh trưởng:

 Hãy cho biết những điểm giống nhau giữa ứng động không sinh trưởng và ứng động sinh trưởng?
Đặc điểm của kích thích?
Phản ứng của cây?
Mức độ phản ứng?
Cơ chế?
* Giống nhau:
Đặc điểm của kích thích : vô hướng

Phản ứng của cây: không định hướng ( vô hướng)

- Mức độ phản ứng : nhanh

- Cơ chế: Do cử động trương nước hoặc nhịp điệu đồng hồ sinh học
Ứng động không sinh trưởng
Ứng động sinh trưởng
 Nêu những điểm khác nhau giữa ứng động không ST và ứng động sinh trưởng
- Có liên quan đến sự sinh trưởng không?
- Theo cơ chế nào?
- Đặc điểm kích thích ( có chu kì hay không có chu kì)?
Ứng động không sinh trưởng
Ứng động sinh trưởng
- Vận động có sự sinh trưởng của tế bào,
- Thường theo nhịp điệu đồng hồ sinh học
- Có tính chu kì, không định hướng do ảnh hưởng của ánh sáng, nhiệt độ, hooc môn thực vật
- Vận động không có sự sinh trưởng của tế bào,
- Không có tính chu kì, do các chấn động, va chạm cơ học
- Theo sức trương nước
* Khác nhau:
Ứng động có vai trò như thế nào đối với cây ?
- Thích nghi đa dạng với biến đổi của môi trường, đảm bảo cho cây tồn tại và phát triển.
III. Vai trò:
IV. Ứng dụng
Ứng động có ứng dụng gì trong thực tiễn?
Đánh thức hoặc kìm hãm chồi ngủ theo nhu cầu.
- Cây nhập nội cần đảm bảo đầy đủ điều kiện nhiệt độ, ánh sáng….
 Đây là hình thức vận động nào? Muốn bảo quản khoai tây để ăn người ta phải làm gì?
 Khi chuẩn bị đem trồng làm thế nào để đánh thức chồi khoai tây?
Đặc điểm so sánh
Hướng động
Ứng động
- Đặc điểm kích thích
- Phản ứng của cây
- Mức độ phản ứng
- Cơ chế
- Theo 1 hướng xác định
- Không định hướng
- Có hướng( + hoặc -)
- Vô hướng
- Chậm
- Nhanh hơn
- Do hoóc môn sinh trưởng
- Do cử động trương nước hoặc nhịp điệu đồng hồ sinh học
 Phân biệt ứng động và hướng động?
- Ứng động là hình thức phản ứng của cây trước một tác nhân kích thích không định hướng
- Ứng động giúp sinh vật thích nghi đa dạng với những biến đổi không định hướng của môi trường

- Có thể ứng dụng ứng động ở thực vật vào thực tiễn: điều khiển nở hoa, đánh thức chồi
- Có 2 kiểu ứng động: Ứng động không sinh trưởng và ứng động sinh trưởng