Bài 24. Ứng động

KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ
CÁC EM HỌC SINH VỀ DỰ GIỜ
Kiểm tra bài cũ
Rễ cây hướng tới vùng đất ẩm thuộc kiểu hướng động nào?
Hướng sáng
Hướng nước
Hướng trọng lực
Hướng tiếp xúc
Vào rừng nhiệt đới ta gặp rất nhiều dây leo quấn quanh những cây gỗ lớn để vươn lên cao, đó là kết quả của:
hướng sáng
hướng tiếp xúc
hướng trọng lực âm
cả 3 loại trên
Giải thích sự sinh trưởng của thân và rễ cây trong hình vẽ sau?
sự sinh trưởng của cây non trong điều kiện chiếu sáng khác nhau dẫn tới:
Cây mọc cong về phía ánh sáng lá màu xanh nhạt
Cây mọc thẳng đều lá màu xanh lục
Cây mọc vống lên lá màu vàng úa
Cây sinh trưởng không giống nhau
Kể tên một số thực vật có tính hướng tiếp xúc ?
Mướp, bầu bí,dưa leo,nho,cây củ từ, đậu cô ve,dây tơ hồng...
Giải thích tại sao cây mọc ở sát các bức tường cao luôn hướng ra phía xa tường?
Cây mọc sát các bức tường cao luôn hướng ra phía xa tường để có nhiều ánh sáng hơn. Đây là đặc điểm của tính hướng sáng của cây,giúp cây tìm đến nguồn sáng để quang hợp.
Tính hướng nước của rễ cây là:
hướng trọng lực
hướng nước dương
hướng nước âm
cả 3 loại trên đều sai
Hãy nêu vai trò của hướng trọng lực trong đời sống của cây ?
Đảm bảo cho rễ cây mọc vào đất, để giữ cây và để hút nước cùng các chất khoáng có trong đất.
Hãy xác định các kiểu hướng động ở các hình vẽ sau và giải thích cơ chế các kiểu trên?
Hướng trọng lực
Hướng sáng
Hướng tiếp xúc
Xem phim và chỉ ra kiểu cảm ứng đã học?
Đó là kiểu gì?
Hướng động: hướng sáng dương
Ứng động
BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
Mục tiêu bài học
-Nêu được khái niệm ứng động:
-Phân biệt được ứng động với hướng động.
-Phân biệt được bản chất ứng động sinh trưởng và ứng động
không sinh trưởng.
-Nêu được một số ví dụ ứng động không sinh trưởng.
-Trình bày được vai trò của ứng động trong đời sống thực vật
BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
I.KHÁI NIỆM
ỨNG ĐỘNG
1/So sánh
hướng động
và ứng động
Quan sát hình, đọc SGK mục I / trang 102 kết hợp
thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi: Hai hiện tượng
trên giống và khác nhau như thế nào?Vào phiếu
học tập sau:
+ Đều là phản ứng của cơ thể thực vật trả lời
kích thích môi trường ( ánh sáng) .
 GIỐNG NHAU:
+ Cơ chế: đều liên quan đến sự sai khác trong
tốc độ sinh trưởng của các tế bào tại 2 phía
đối diện của cơ quan .


BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
Loại cảm ứng
Cấu tạo của cơ quan thực hiện
Hướng kích thích
Cây : thân, cành hướng về phía ánh sáng.
Hoa: sáng nở, tối khép cánh
Sự khác nhau
Từ mọi hướng
Từ 1 hướng
Lá, cánh hoa, đài , cụm hoa hình dẹp
Thân, cành,rễ,bao lá mầm: hình tròn
Ứng động
Hướng động
Từ nội dung trong bảng , cho biết thế nào là ứng động?
BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
I.KHÁI NIỆM
ỨNG ĐỘNG

1/so sánh
hướng động
và ứng động

2/Định nghĩa
ứng động
Từ nội dung trong bảng trên, cho biết thế nào là ứng động?
Là hình thức phản ứng của cây
trước tác nhân kích thích không định
hướng.
Tuỳ tác nhân kích thích mà có
nhiều loại ứng động khác nhau


I.KHÁI NIỆM
ỨNG ĐỘNG
1/Định nghĩa
ứng động
2/so sánh
hướng động
và ứng động
II.CÁC KIỂU
ỨNG ĐỘNG:
Xem hình, Đọc SGK mục II / trang 102 kết hợp thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau
Sáng
Tối
 II.CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
KHÁI NIỆM
Là kiểu ỨĐ, trong đó các TB ở 2 phía đối diện nhau của cơ quan có tốc độ sinh trưởng khác nhau do tác động của các KT không định hướng của tác nhân ngoại cảnh
-Quang ỨĐ: cường độ ánh sáng.



-Nhiệt ứng
động:
sự biến đổi
nhiệt độ
-ỨĐ nở hoa: hoa bồ công anh sáng nở, tối cụp lại.
-ỨĐ của lá: me, phượng, đậu sáng xoè, tối cụp.

-H tulip và hoa nghệ tây nở và cụp do biến đổi nhiệt độ
Do tốc độ sinh trưởng không đồng đều của các tế bào tại mặt trên và mặt dưới của cơ quan như:
phiến lá, cánh hoa.

KIỂU ỨĐ
-ỨNG ĐỘNG SINH TRƯỞNG



T NHÂN
VÍ DỤ
CƠ CHẾ
Thế nào là ứng động sinh trưởng
Tác nhân nào gây phản ứng đó
Quang ứng động
AS
Nhiệt ứng động
T
N
I.KHÁI NIỆM
ỨNG ĐỘNG
1/Định nghĩa
ứng động
2/so sánh
hướng động
và ứng động
II.CÁC KIỂU
ỨNG ĐỘNG:
Xem phim Đọc SGK mục II / trang 102 kết hợp thảo luận nhóm và hoàn thành bảng sau
Nguyên nhân đóng,
mở khí khổng
Do sự biến động
hàm lượng nước trong
tế bào khí khổng
H2O


Là kiểu ứng động không có sự phân chia và lớn lên của các tế bào của cây
-ỨĐ sức trương: sự thay đổi sức trương nước trong 1 số tế bào chuyên hoá.

-ỨĐ tiếp xúc và hoá ỨĐ:
+ỨĐ tiếp xúc: cơhọc.
+Hoá ỨĐ: kích thích hoá học
-ỨĐ sức trương nhanh: cây trinh nữ.
-Ứng động sức trương chậm: sự vận động của khí khổng.
-Ứng động tiếp xúc và hoá ứng
động: Sự vận động bắt mồi ở thực vật
-Do biến đổi hàm lượng nước trong các tế bào và cấu trúc chuyên hoá



-Do lan truyền kích thích ở các miền chuyên hoá của cơ quan
Ứng động sức trương của cây trinh nữ
Khi trời mưa các gai, lông, hoặc nắp của cây ăn sâu bọ, lá cây trinh nữ. có khép không? Vì sao?
Tuỳ cường độ kích thích:
-Không, khi cường độ kích thích chưa đủ mạnh.
-Có, khi những trận mưa lớn, xối xả làm cho chúng khép lại.
BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
I.KHÁI NIỆM
ỨNG ĐỘNG
1/Định nghĩa
ứng động
2/so sánh
hướng động
và ứng động
II.CÁC KIỂU
ỨNG ĐỘNG:
-ỨNG ĐỘNG
SINH TRƯỞNG
-ỨNG ĐỘNG
KHÔNG SINH
TRƯỞNG


?Sự cụp lá của cây trinh nữ giúp ích gì cho nó?

?Sự uốn cong các sợi lông của cây gọng vó có ý nghía gì?

?Vì sao cây nắp ấm, cây gọng vó ,cây bắt mồi lại
bắt côn trùng ?


Vì môi trường nghèo dinh dưỡng (nitơ) nên các cây này có phản ứng thích nghi bằng cách vận động bắt mồi để đảm bảo nguồn dinh dưỡng nitơ cho cơ thể.
Sự cụp lá của cây trinh nữ giúp tránh tác động cơ học mạnh ( như mưa rào) có thể làm rụng lá.
Sự uốn cong các sợi lông của cây gọng vó để giữ chặt con mồi , tiết dịch làm tê liệt con mồi và tiêu hoá con mồi.
BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
I.KHÁI NIỆM ỨNG ĐỘNG
1/Định nghĩa ứng động
2/so sánh hướng động
và ứng động
II.CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG:
-ỨNG ĐỘNG SINH
TRƯỞNG
-ỨNG ĐỘNG KHÔNG
SINH
TRƯỞNG
III. VAI TRÒ CỦA ỨNG
ĐỘNGTRONG ĐỜI
SỐNG THỰC VẬT
Vậy Ứng động có vai trò gì đối với đời sống thực vật?
Ứng động giúp cây thích
nghi đa dạng đối với sự biến
đổi của môi trường bảo
đảm cho cây tồn tại và
phát triển

Câu 1: các cây ăn thịt thu…., mà chúng cần…… nhờ cách bẩy côn  trùng.
  Nitơ…… để chế tạo protêin.
Nước…… vì chúng sống trong đất.
Phốt pho…… để chế protêin.
Nitơ…… để chế tạo đường.

d
c
b
a
Câu 2: Sự thay đổi áp suất trương nước làm chuyển động lá là do:
Thay đổi vị trí vô sắc lạp.
Thay đổi cấu trúc phitôcrôm.
Thay đổi nồng độ K+ .
Thay đổi vị trí của lông hút.
a
c
d
b
Câu 3: Hiện tượng ứng động không liên quan đến sinh trưởng tế bào là:

Hiện tượng thức ngủ của cây họ đậu
Sự đóng hay mở của khí khổng.
Vận động nở hoa của các cây họ cúc
Sự uốn cong của rễ khi gặp chỗ đất cứng.


d
c
b
a
Câu 4: Ban đêm, các cây họ đậu khép lá (“ ngủ”) có ý nghĩa:
Nghỉ ngơi và tích luỹ tinh bột.
Để bảo vệ.
Hạn chế hô hấp để tiết kiệm năng lượng
Giảm quá trình thoát hơi nước.


c
d
b
a
Câu 5: Cơ chế gây ra hoạt động bắt mồi của cây gọng vó là:
Sự va chạm tiếp xúc của con mồi
Mùi đặc trưng phát ra từ con mồi. Hợp chất chứa nitơ do con mồi tiết ra. Sự thay đổi sức trương của tế bào lông tuyến.
a
b
c
d
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN