Bài 24. Ứng động

KIỂM TRA BÀI CŨ
Hướng động là gì? Kể tên các kiểu hướng động.

Nêu vai trò của hướng sáng và hướng trọng lực đối với đời sống ở thực vật.
BÀI 24: ỨNG ĐỘNG
I- KHÁI NIỆM ỨNG ĐỘNG
Hãy tìm sự khác biệt trong phản ứng hướng sáng của thân cây và vận động nở hoa
Khác biệt ở hướng kích thích và cấu tạo của cơ quan thực hiện phản ứng
Thế nào là ứng động?
Ứng động là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích không định hướng
Hãy tìm thêm ví dụ về ứng động ở thực vật.
II- CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
Ứng động
Ứng động
sinh trưởng
Ứng động
không sinh trưởng
Giảm 1oC
Tăng 3oC
II- CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
1) Ứng động sinh trưởng
- Ví dụ: Ứng động nở hoa
10h
24h
Do đâu mà các cánh hoa có thể nở ra được?
Dưới tác động của ánh sáng hoặc nhiệt độ, tốc độ sinh trưởng ở mặt trong cánh hoa nhanh hơn ở mặt ngoài.
Ứng động sinh trưởng có đặc điểm gì?
- Đặc điểm
+ là kiểu ứng động liên quan đến sự phân chia và lớn lên của tế bào của cơ quan thực vật
+ các tế bào ở 2 phía đối diện nhau của cơ quan có tốc độ sinh trưởng khác nhau do tác động của các kích thích không định hướng của tác nhân ngoại cảnh
II- CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
2) Ứng động không sinh trưởng
- Ví dụ
Vận động cụp lá của cây trinh nữ khi bị va chạm
Tại sao khi bị va chạm, lá cây trinh nữ lại cụp xuống?
Lá cây trinh nữ nhạy cảm đối với sự trương nước ( xòe lá hay cụp lá). Do cấu trúc phình các cấp luôn căng nước làm cành lá xòe rộng. Sự va chạm kích thích ion K+ vận chuyển khỏi không bào làm mất nước, chỗ phình giảm sức trương làm lá cụp xuống
II- CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
2) Ứng động không sinh trưởng
- Ví dụ
Sự đóng mở khí khổng
Hãy trình bày lại cơ chế đóng mở khí khổng
Tế bào khí khổng trương nước làm khí khổng mở, tế bào khí khổng mất nước làm khí khổng đóng
II- CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
2) Ứng động không sinh trưởng
- Ví dụ
Vận động bắt mồi ở cây gọng vó
Cây gọng vó bắt mồi bằng cách nào?
Vận động bắt mồi ở cây ăn sâu bọ
II- CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
2) Ứng động không sinh trưởng
- Ví dụ
+ Vận động cụp lá của cây trinh nữ khi bị va chạm
+ Sự đóng mở khí khổng
+ Vận động bắt mồi ở cây gọng vó
- Đặc điểm
Từ các ví dụ trên, hãy rút ra đặc điểm chung của ứng động không sinh trưởng.
Là vận động không có sự phân chia và lớn lên của tế bào của cây, chỉ liên quan đến sức trương nước trong các tế bào và trong cấu trúc chuyên hóa hoặc do kích thích cơ học và hóa học gây ra.
III- VAI TRÒ CỦA ỨNG ĐỘNG
Ứng động có vai trò gì đối với đời sống thực vật? Cho ví dụ minh họa
Phản ứng thích nghi của cơ thể thực vật đối với sự thay đổi của môi trường giúp thực vật tồn tại và phát triển
Khi mua hoa tuylip về trưng trong những ngày tết để hoa lâu tàn nên để vài cục nước đá nhỏ dưới gốc cây
Một số ứng dụng thực tế các hình thức ứng động

Muốn hoa đào và hoa mai nở đúng dịp tết người ta phải làm như thế nào?
CỦNG CỐ
Câu 1: Vận động nở hoa ở thực vật phụ thuộc chủ yếu vào tác nhân kích thích nào của ngoại cảnh?
A. Ánh sáng
B. Độ ẩm không khí
C. Ánh sáng và nhiệt độ
D. Nồng độ O2 và CO2
Câu 2: Vận động cụp lá của cây trinh nữ khi bị va chạm là hiện tượng gì?
A. Ứng động sinh trưởng
B. Ứng động sức trương nhanh
C. Ứng động tiếp xúc
D. Hướng động
CỦNG CỐ
Câu 3: Đặc điểm giống nhau giữa hướng động và ứng động sinh trưởng là:
A. do tốc độ sinh trưởng không đồng đều của các tế bào tại 2 phía đối diện của cơ quan
B. tác nhân kích thích theo mọi hướng
C. các cơ quan thực hiện có cấu tạo dạng hình tròn
D. các cơ quan thực hiện có cấu tạo dạng hình dẹp
CỦNG CỐ