Bài 24. Ứng động

2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
1
ỨNG ĐỘNG
BÀI 24:
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
2
I. KHÁI NIỆM ỨNG ĐỘNG
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
3
I. KHÁI NIỆM ỨNG ĐỘNG
So sánh tìm sự khác biệt trong phản ứng hướng sáng của cây (hình 23.1a) và vận động nở hoa (hình 24.1).
Ứng động (vận động cảm ứng) là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích không định hướng.
Ví dụ, hoa của cây nghệ tây (Crocus) và cây tulip (Tulipa) nở vào ban sáng và cụp lại lúc chạng vạng tối.

2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
4
Tuỳ thuộc vào tác nhân kích thích, ứng động được chia thành: quang ứng động, nhiệt ứng động, thuỷ ứng động, hoá ứng động, ứng động tiếp xúc, ứng động tổn thương, điện ứng động…
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
5
II. CÁC KIỂU ỨNG ĐỘNG
1.Ứng động sinh trưởng
2. Ứng động không sinh trưởng
3. Vai trò của ứng động
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
6
Ứng động sinh trưởng là kiêu ứng động, trong đó, các tế bào ở hai phía đối diện nhau của cơ quan (như lá, cánh hoa,…) có tốc độ sinh trưởng khác nhau do tác động của các kích thích không định hướng của tác nhân ngoại cảnh (ánh sáng, nhiệt độ,…).

1. Ứng động sinh trưởng
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
7
Một số ví dụ về ứng động sinh trưởng :
Ứng động nở hoa : Hoa của cây bồ anh (Taraxacum officinale) nở ra lúc sáng và cụp lại lúc chạng vạng tối hoăc lúc ánh sáng yếu (hình 24.1). Đó là ứng động dưới tác động của ánh sáng.
Hoa nghệ tây và hoa tulip nở và cụp do sự biến đổi của nhiệt độ. Đây là kiểu ứng động dưới tác động của nhiệt độ.
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
8
Ứng động không sinh trưởng là kiểu ứng động không có sự phân chia và lớn lên của các tế bào cây.
Ví dụ: Ứng động của cay trinh nữ khi va chạm.
Quan sát hình 24.4 và cho biết hiện tượng gì xảy ra khi va chạm vào cây trinh nữ.

2. Ứng động không sinh trưởng
2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
9
Hình 24.4. Ứng động ở cây trinh nữ
A – Lá cụp lại do va chạm ; B – Các chỗ phình của lá.
Nguyên nhân gây ra sự vận động cụp lá của cây trinh nữ khi va chạm là sức trương của nửa dưới của các chỗ phình bị do nước di chuyển vào những mô lân cận.
Sự đóng mở của khí khổng : nguyên nhân của sự đóng mở khí khổng là do sự biến động hàm lượng nước trong các tế bào khí khổng (hình 24.3).

2/27/2011
LÊ THUỲ DIỄM TRANG
10
3. Vai trò của ứng động
Hãy nêu vai trò của ứng động đối với đời sống thực vật.
Ứng động là hình thức phản ứng của cây trước tác nhân kích thích không định hướng.
Ứng động sinh trưởng là kiểu ứng dộng, trong đó, các tế bào ở hai phía đối diện nhau của cơ quan (như lá, cánh hoa,…) có tốc độ sinh trưởng khác nhau do tác động của các kích thích không định hướng của tác nhân ngoại cảnh (ánh sáng, nhiệt độ,…).
Ứng động không sinh trưởng là kiểu ứng động không có sự phân chia và lớn lên của các tế bào của cây.
Ứng động giúp cây thích nghi đa dạng đối với sự biến đổi của môi trường bảo đảm cho cây tồn taiij và phát triển.