Bài 24. Ứng động

Bài 24: ỨNG ĐỘNG
Bài 24: ỨNG ĐỘNG (Bài 24: ỨNG ĐỘNG)
Ảnh
Lớp: SHK38SP
Mục tiêu
Mục tiêu (Mục tiêu)
Sau khi học xong bài này học sinh có thể: 1. Kiến thức: - Nêu được khái niệm ứng động - Trình bày được các kiểu ứng động - Lấy được một số ví dụ về ứng động sinh trưởng và ứng động không sinh trưởng - Nêu được vai trò của ứng động 2. Kỹ năng: - So sánh được sự giống và khác nhau giữa hướng động và ứng động - So sánh được sự giống nhau và khác nhau giữa ứng động sinh trưởng và ứng động không sinh trưởng
Khái niệm ứng động
Nêu vấn đề (Nêu vấn đề)
Đây là hiện tượng gì? Vì sao?
Hiện tượng trên là hiện tượng hướng động. Vì sự sinh trưởng của thân cây hướng về phía ánh sáng
Vậy đối với các tác nhân kích thích không định hướng, cây sẽ phản ứng ra sao?
Ảnh
Ví dụ 1 (Ví dụ 1)
Ảnh
Cây bắt mồi phản ứng như thế nào khi có con mồi chạm vào?
Cây bắt mồi sẽ cụp vào để tiêu hóa con mồi và tiêu hóa chúng
Ví dụ 2 (Ví dụ 2)
Ảnh
Nhiệt độ và ánh sáng đã tác động đến quá trình nở hoa như thế nào?
Khi nhiệt độ và cường độ ánh sáng tăng đến một ngưỡng nhất định hoa sẽ nở, về tối khi nhiệt độ và cường độ ánh sáng giảm, hoa cụp lại
Hoa nở là phản ứng của cây dưới các tác nhân kích thích không định hướng như nhiệt độ, ánh sáng
Khái niệm ứng động (Khái niệm ứng động)
Ảnh
Ảnh
Phản ứng của cây bắt mồi khi con mồi chạm vào, hoạt động nở hoa… được gọi là ứng động
Vậy ứng động là gì?
Ứng động là hình thức phản ứng của cây trước kích thích không định hướng của môi trường.
So sánh sự khác nhau giữa vận động hướng sáng của cây và vận động nở hoa (So sánh sự khác nhau giữa vận động hướng sáng của cây và vận động nở hoa)
So sánh sự khác nhau giữa vận động hướng sáng của cây và vận động nở hoa?
Hình vẽ
Dấu hiệu so sánh
Vận động hướng sáng
Vận động nở hoa
Hình thức phản ứng
Hướng kích thích
Cấu tạo của cơ quan thực hiện
Hướng động
Ứng động
Tác nhân kích thích từ một hướng xác định
Tác nhân kích thích khuếch tán từ mọi hướng
Cơ cấu tạo thành hình tròn như thân, cành, rễ, bao lá mầm
Cơ cấu tạo hình dẹp hoặc cấu tạo khớp phình nhiều cấp như lá, cánh hoa, đài hoa, cụm hoa
Quang ứng động (Quang ứng động)
Ảnh
Hoạt động nở hoa của các loài hoa này phụ thuộc vào yếu tố nào?
Phụ thuộc vào ánh sáng
=> Quang ứng động
Ảnh
Ảnh
Ảnh
Nhiệt ứng động (Nhiệt ứng động)
Hoạt động nở hoa của hoa tulýp phụ thuộc vào yếu tố nào?
Phụ thuộc vào nhiệt độ
=> Nhiệt ứng động
Ảnh
Ứng động tiếp xúc (Ứng động tiếp xúc)
Ứng động tiếp xúc
Ảnh
Ảnh
Hóa ứng động (Hóa ứng động)
Ảnh
Côn trùng đậu trên cây gọng vó. Các hợp chất chứa Nitơ trong cơ thể côn trùng là tác nhân kích thích hóa học, cây phản ứng bằng cách gập lông lại giữ con mồi và tiết dịch tiêu hóa con mồi
Hóa ứng động
Ứng động sinh trưởng
Khái niệm (Khái niệm)
Ảnh
Ảnh
So sánh diện tích mặt ngoài và mặt trong của cánh hoa?
Diện tích mặt ngoài của cánh hoa nhỏ hơn so với mặt trong của cánh hoa
Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía đối diện nhau của cánh hoa.
Ứng động sinh trưởng là gì?
Ứng động sinh trưởng là kiểu ứng động trong đó các tế bào ở hai phía đối diện nhau của cơ quan có tốc độ sinh trưởng khác nhau do tác động của các kích thích không định hướng của tác nhân ngoại cảnh Có tính chu kì, không định hướng do ảnh hưởng của ánh sáng, nhiệt độ, hoocmon thực vật...
Ví dụ (Ví dụ)
Hoa quỳnh nở ra vào ban đêm và cụp lại vào ban ngày
Tua quấn quấn được do sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía đối diện
Ảnh
Ảnh
Vận động ngủ thức của lá (Vận động ngủ thức của lá)
Lá cây me tay, lá cây phượng xòe ra và cụp lại khi kích thích theo cường độ ánh sáng và nhiệt độ. Chồi ngủ ở một số cây bàng, phượng, khoai tây, cây xứ lạnh nhiệt độ thấp kéo dài, ít ánh sáng , bộ lá rụng hết. Ứng dụng: đánh thức hoặc kéo dài chồi ngủ khi cần thiết bằng nhiệt độ, hóa chất vá các chất kích thích sinh trưởng như Gibêrelin.
Ứng động không sinh trưởng
Ứng động của cây trinh nữ khi va chạm (Ứng động của cây trinh nữ khi va chạm)
Ảnh
Điều gì xảy ra khi ta chạm vào lá cây trinh nữ?
Hình vẽ
Ảnh
Nguyên nhân gây ra sự vận động cụp lá của cây trinh nữ khi va chạm là gì?
Nguyên nhân gây nên sự cụp lá của cây trinh nữ khi va chạm (Nguyên nhân gây nên sự cụp lá của cây trinh nữ khi va chạm)
Nguyên nhân gây nên sự cụp lá của cây trinh nữ khi va chạm là sức trương của nửa dưới của các chỗ phình bị giảm do nước di chuyển vào những mô lân cận
Ảnh
Sự đóng mở của khí khổng (Sự đóng mở của khí khổng)
Ảnh
Nguyên nhân của sự đóng mở khí khổng là gì?
Nguyên nhân của sự đóng mở khí khổng là do sự biến động hàm lượng nước trong các tế bào khí khổng
Khái niệm ứng động không sinh trưởng (Khái niệm ứng động không sinh trưởng)
Ảnh
Ảnh
Nguyên nhân gây nên các ứng động trên có liên quan đến sự phân chia và lớn lên của các tế bào không?
Không
Ứng động không sinh trưởng là gì?
Ứng động không sinh trưởng là kiểu ứng động không có sự phân chia và lớn lên của các tế bào của cây Thường diễn ra nhanh, không có tính chu kì, không định hướng do các chấn động, va chạm cơ học
So sánh Ứng Động sinh trưởng và Ứng Động không sinh trưởng (So sánh Ứng Động sinh trưởng và Ứng Động không sinh trưởng)
Ảnh
Ứng Động không sinh trưởng
Ứng Động sinh trưởng
Có liên quan đến sự sinh trưởng không?
Theo cơ chế nào?
Đặc điểm thích nghi?( Có chu kỳ hay không có chu kỳ)
- Vận động không sinh trưởng của tế bào
- Vận động có sinh trưởng của tế bào
- Theo sức trương nước
- Thường theo nhịp độ của đồng hồ sinh học
- Không có tính chu kì do các chấn động, va chạm cơ học.
- Có tính chu kì không định hướng do ảnh hưởng của ánh sáng nhiệt độ hocmon thực vật.
Vai trò của ứng động
Kích thích hoa nở nhanh (Kích thích hoa nở nhanh)
Ảnh
Tại sao khi mua mai về trưng Tết, nếu hoa mai nở ít, người ta thường khuyên chúng ta tưới nước ấm cho cây?
Khi tưới bằng nước ấm sẽ giúp tăng nhiệt độ cho cây,nhờ vậy hoa sẽ nở nhanh hơn
Đánh thức chồi (Đánh thức chồi)
Ảnh
Để cây khoai tây nảy chồi, người ta thường làm gì?
Để củ khoai tây mọc mầm, ta để củ khoai tây ở nơi ẩm ướt
Vai trò của ứng động (Vai trò của ứng động)
Ảnh
Ảnh
Hoạt động cụp lá của cây trinh nữ và đóng nắp ấm của cây nắp ấm giúp ích gì cho cây?
Hoạt động cụp lá của cây trinh nữ và đóng nắp ấm của cây nắp ấm giúp cây tự vệ, bắt mồi, thích nghi với môi trường.
Vai trò của Ứng Động?
- Ứng động giúp sinh vật thích nghi đa dạng với những biến đổi không định hướng của môi trường để tồn tại và phát triển. - Có thể ứng dụng ứng động ở thực vật vào thực tiễn: điều khiển nở hoa, đánh thức chồi
Củng Cố
Bài Tập đúng sai (Bài Tập đúng sai)
Bài tập trắc nghiệm
Các khẳng định sau đây đúng hay sai?
Hoạt Động bắt mồi ở Cây bắt mồi bắt sâu bọ là ứng động sinh trưởng
Hoa sen nở ra vào 7h sáng là hướng động
Vào ban đêm cây đậu thường ngủ (cụp lá lại và rũ xuống) là ứng động sinh trưởng
Thân cây cong lên khi để nằm nghiêng là ứng động
Cây mướp vươn tới giàn là hướng động
Hoa hướng dương quay về hướng mặt trời là nhiệt ứng động
Câu 1 (Chọn câu trả lời đúng?)
Bài tập trắc nghiệm
1. Để hoa Tulip tươi lâu trong ngày tết người ta thường làm gì?
Để cây ở nơi có ánh nắng
Tưới nước ấm cho cây
Bỏ một vài viên đá lạnh nhỏ vào gốc cây
Câu 2
Bài tập trắc nghiệm
2. Nguyên nhân của Sự đóng mở khí khổng là?
Biến đổi hàm lượng nước trong tế bào khí khổng
Tốc độ sinh trưởng khác nhau của hai bên tế bào khí khổng
Do cường độ ánh sáng
Dặn Dò (Dặn Dò)
Ảnh
Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa đọc phần em có biết. Đọc trước bài mới.
THE END