Bài 24. Tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI-XVIII

GVHD: Đào Thị Mộng Ngọc
SVTH: 1/ Lê Thị Vân Anh
2/ Lê Thị Hải Hiền
3/ Lang Thị Phương
4/ Trần Thị Quy
TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Bài 24
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Đánh giá công lao phong trào Tây Sơn và anh hùng Nguyễn Huệ?
Câu hỏi 2: Hãy trình bày đặc điểm và nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Thanh?
I.Vấn đề
tư tưởng, tôn giáo
Tôn giáo
Tín ngưỡng
+ Đạo Phật.
+ Đạo Nho.
+ Đạo Giáo.
HS nhớ lại kiến thức cũ trả lời.
Ở các thế kỉ X-XV nước ta có những loại tôn giáo nào?
Tôn giáo
Đạo Nho
Đạo Phât, Đạo Giáo
Thiên Chúa Giáo
Tôn giáo
Đến thế kỷ XVI-XVIII nước ta có những
tôn giáo nào ?
Đến thế kỷ XVI-XVIII nước ta có những
tôn giáo nào ?
Từng bước suy thoái, tôn ti trật tự không còn
“Còn bạc còn tiền còn đệ tử
Hết cơm hết rượu hết ông tôi.”
Khổng Tử (551-479 TCN)
Khổng Tử dạy học
Khổng Tử (551-479 TCN) tên là Khâu, tự là Trọng Ni, người nước Lỗ. Ông là một người có học vấn uyên bác. Là người đề xướng học thuyết Nho gia.
Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn tay nghìn mắt ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh)
Chùa Keo – Thái Bình
Chùa Thiên Mụ - Huế
Chùa Tây Phương – Hà Tây
Nhà thờ Đức Bà –TP. HCM
Nhà thờ Chánh Tòa - Hà Nội
Hãy quan sát các hình ảnh sau đây và cho biết nó gắn liền với tôn giáo nào?
Thiên Chúa Giáo
Thế kỉ XVI-XVIII đạo Thiên chúa được du nhập và phát triển rộng rãi ở nước ta.
- Chữ Quốc ngữ theo mẫu tự La tinh được ra đời.


Alexandre De Rhodes
Chữ Quốc Ngữ thời kì phôi thai
Đây là hình ảnh của ai?
Em biết gì về
nhân vật này?
Tín Ngưỡng

Em hóy cho bi?t nột d?p trong tớn ngu?ng
dõn gian c?a ngu?i Vi?t th? k? XVI - XVIII ?
Thờ cúng tổ tiên
Thờ người có công với nước
Đền thờ An Dương Vương
Thờ cúng những người có công với cách mạng
Lễ hội Hùng Vương
Thờ cúng tổ tiên (ngày rằm, mùng 1, giỗ chạp ...)
Tôn thờ những người có công với làng nước ( chùa chiền, nhà thờ đạo, đền thờ, lăng miếu...)
Nét đẹp trong tín ngưỡng dân gian : phong phú đa dạng, thể hiện đạo lý ăn quả nhớ kẻ trồng cây, uống nước nhớ nguồn.
Nét đẹp trong tín ngưỡng dân gian
thể hiện những truyền thống
gì của dân tộc ta?
II.Phát triển giáo dục,văn học
Tình hình giáo dục ở Đàng Trong, Đàng Ngoài và dưới thời Quang Trung như có gì nổi bật?
1. Giáo dục
Đàng Ngoài: tiếp tục phát triển nhưng sa sút cả về số lượng và chất lượng

Đàng Trong : 1646 tổ chức khoa thi đầu tiên .

Thời Quang Trung : chữ Nôm -> chữ viết chính thức
Chữ Hán Chữ Nôm

Các em có nhận xét gì về tình hình giáo dục thời kỳ này?
Nhận xét
Tiếp tục phát triển song chất lượng giảm
Nội dung hạn chế phát triển kinh tế
2/ Văn học:

a/ Văn học chính thống:
- Chữ Hán: Mất dần vị thế

- Chữ Nôm: Phát triển mạnh
Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ, Phùng Khắc Khoan, Đoàn Thị Điểm…
Hãy cho biết đặc điểm của văn học thế kỷ XVI – XVIII ?
Hãy kể tên một vài nhà thơ Nôm nổi tiếng ở nước ta
Cụ Nguyễn Bỉnh Khiêm ( 1491 – 1585)
Lê Quý Đôn, nhà trí thức, nhà chính trị lớn ở cuối thế kỷ XVIII
văn tự bằng chữ Nôm
Thuở trời đất nổi cơn gió bụi
Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên
Xanh kia thăm thẳm tầng trên
Vì ai gây dựng cho nên nỗi này
Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt
Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây
Chín tầng gươm báu trao tay
Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh
......................
Chinh Phụ Ngâm
Đoàn Thị Điểm
b/Văn học dân gian:

- Nở rộ  các thể loại phong phú (ca dao, tục ngữ, truyện cười...)
- Tính địa phương, dân tộc.
Tranh Trê Cóc (phỏng theo truyện dân gian Trê Cóc)
1/ Nghệ thuật:

- Kiến trúc điêu khắc tiếp tục phát triển với các công trình có giá trị như chùa Thiên Mụ, các vị La hán chùa Tây Phương, tượng Phật Bà Quan Âm nghìn tay nghìn mắt…
Hãy theo dõi sách giáo khoa để thấy được sự phát triển của nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thế kỉ XVI- XVIII
KHOA HỌC KỸ THUẬT VÀ NGHỆ THUẬT
III
Chùa Thiên Mụ
Tượng các vị La Hán ở chùa Tây Phương ( Hà Tây)
Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn tay nghìn mắt ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh)
- Điêu khắc dân gian ở các đình chùa được hình thành
- Nghệ thuật sân khấu phát triển các thể loại chèo, tuồng, dân ca…
Hát chèo
Hát tuồng
Hát quan họ
Còn duyên
Hát ả đào
2/ Khoa học kỹ thuật
Em hãy lập bảng thống kê những thành
tựu về khoa học – kĩ thuật trong
các thế kỉ XVI - XVIII? Theo mẫu sau:
Bảng thống kê những thành tựu về khoa học – kĩ thuật trong các thế kỉ XVI – XVIII:
Sách y dược Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác
Đúc súng, đóng thuyền, làm đồng hồ…
Bước đầu tiếp thu kỹ thuật phương Tây
Một số thơ, sách Lê Quý Đôn, Nguyễn Bỉnh Khiêm…
Hổ trướng khu cơ ( Đào Duy Từ)
Tập bản đồ Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư.
Ô châu cận lục, Đại Việt thông sử, Đại Việt sử kí tiền biên, Thiên Nam ngữ lục…
Súng thần công
Thuyền chiến
Hạn chế
Khoa học tự nhiên không phát triển.
Trình độ tiếp nhận còn hạn hẹp về kỹ thuật
Bên cạnh những mặt tích cực trên, khoa học – kĩ
thuật thế kỉ XVI – XVIII có hạn chế gì?
BÀI TẬP CỦNG CỐ
- So sánh tình hình văn học, kiến trúc, điêu khắc của Việt Nam từ thế kỷ XVI – XVIII với thời kỳ từ thế kỷ X – XV.
- Phát triển, mang yếu tố dân gian
- Phát triển, ảnh hưởng của tôn giáo
Phát triển hơn trước với nhiều nhà thơ nổi tiếng.
văn học dân gian phát triển
- Hình thành và phát triển
- Phát triển
Giảm sút


1. Tình hình tư tưởng, tôn giáo của nước ta trong các thế kỉ XVI- XVIII ?

a. Nho giáo vẫn chiếm vị trí độc tôn
b. Nho giáo suy thoái dần
c. Phật giáo, Đạo giáo có điều kiện phát triển
d. Cả b va c đều đúng
2. Thời kỳ này có một tôn giáo mới được du nhập vào nước ta ?

a. Đạo Hindu
b. Đạo Thiên Chúa
c. Đạo Hồi
d. Đạo Cao Đài
3. Vua Quang Trung đã đưa chữ Nôm thành chữ viết chính thức của dân tộc ta ?

a.Đúng
b.Sai
4. Một trào lưu văn học phát triển rầm rộ thời kỳ này ?

a. Văn học chữ Hán
b. Văn học chữ Nôm
c. Văn học Hán- Nôm
d. Văn học dân gian
Dặn dò
Các em về nhà:
Làm bài tập
Học bài cũ
Đọc trước bài 25
Điêu khắc trên các vì kèo