Bài 24. Tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI-XVIII

Tiết 30 Bài 24
Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI - XVIII
Qua những phần đã học em hãy nhắc lại đặc điểm tình hình kinh tế chính trị nước ta thế kỉ XVI XVIII?
Tình hình tư tưởng tôn giáo
giai
đoạn có đặc điểm gì nổi bật?
Nho giáo bị suy thoái dần, trật tự
xã hội bị đảo lộn.
Tại sao Nho giáo lại mất đi vị trí độc tôn cua mình so với giai đoạn trước?
“ Còn bạc còn tiền còn đệ tử
Hết cơm hất gạo hết ông tôi”
Phật giáo giai đoạn này phát
triển như thế nào?
- Phật giáo có điều kiện khôi phục lại.
+ Chùa triền được xây dựng và sủa chữa
ngày càng nhiều
+ Nhân dân và vua chúa quan tâm nhiều
hơn đến đạo Phật.
Ngoàì Phật giáo và Nho giáo,
Trong giai đoạn này còn xuất hiện tôn giáo mới nào?
Thiên Chúa giáo được truyền bá vào
nước ta và ngày càng phát triển rộng
rãi.
Thiên Chúa giáo được truyền bá
vào nước ta vào những con
đường nào?
- Cùng với sự truyền bá Thiên Chúa giáo
vào Việt Nam, chữ quốc ngữ ra đời.
Tiếp thu nhân tố mới, Những tín ngưỡng và truyền thống dân tộc có mất đi hay không?
Tín ngưỡng truyền thống đượcphát
huy một cách đa dạng và phong phú:
thờ cúng tổ tiên,tôn thờ những vị
anh hùng có công với nước
Em có nhận
xét gì về tư
tưởng tôn giáo
thời kì này?
Tư tưởng tôn giáo có sự kế thừa những
yếu tố truyền thống và tiếp nhận có chọn
lọc yếu tố bên ngoài tạo ra sự phong
phú đa dạng
III. Sự phát triển của giáo dục và văn học
1. Giáo dục
Giáo dục giai đoạn
này có sự phát triển
như thế nào?
Nhà Mạc giáo dục tiếp tục được duy trì và
phát triển
Thời kì đất nước bị chia cắt:
+Đàng ngoài: giáo dục được duy trì nhưng sa sút
+ Đàng trong:Năm 1646, chúa Nguyễn mở khoa
thi đầu tiên nhưng nội dung sơ lược
Đến thời vua Quang Trung: Giáo dục được
chấn chỉnh đặc biệt là việc sử dụng chữ Nôm
làm chữ viết
Em có nhận xét gì về giáo dục so với giai giai đoạn trước?
Thế kỉ XVIII, chữ Latinh và chữ Quốc
ngữ xuất hiện và được sử dụng
=>Giáo dục tiếp tục phát triển nhưng nội
dung chủ yếu là kinh sử, ít quan tâm đến
khoa học tư nhiên.
Điều đó ảnh hưởng như
thế nào đến sự phát triển
kinh tế?
2. Văn học
Trong giai đoạn này, văn học nước ta có đặc điểm gì nổi bật?
- Văn học chữ Hán giảm sút nhiều
Tại sao văn học chữ Hán lại giảm
mạnh trong giai đoạn này?
Văn học chữ Nôm ra đời và phát triển
với nhiều tác phẩm, tác gia tiêu biểu như
Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm…
Văn học dân gian phát triển
ra sao?
Văn học dân gian nở rộ và phát triển
mạnh như ca dao, tục ngữ, hò vè….
Nội dung của các tác phẩm văn học
thời kì này?
Văn học phát triển phong phú và mang
đậm tính dân tộc
Tình hình văn học như trên cho ta
thấy điều gì?
III. Nghệ thuật và khoa học kĩ thuật
1. Nghệ thuật
Trong giai đoạn này nghệ thuật
nước ta phát triển như thế nào?
Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc vẫn
tiếp tục phát triển với nhiều thành tựu
như Phật bà nghìn tay nghìn mắt, các
La Hán chùa Tây phương….
Nghệ thuật dân
gian trong giai
đoạn này phát
triển ra sao?
Nghệ thuật dân gian hình thành và
Phát triển mạnh mẽ
+ Tranh dân gian
+ Trạm chổ điêu khắc
+ Nghệ thuật sân khấu tuồng chèo phát
triển mạnh
Vì sao nghệ thuật dân gian
lại phát triển mạnh mẽ trong
giai đoạn này?
2. Khoa học kĩ thuật

* Tình hình phát triển
Khoa học kĩ thuật phát triển mạnh mẽ với nhiều công trình nghiên cứu
Nhóm 1:Tìm hiểu về
Sử học
Yêu cầu
Nhóm 3: Kĩ thuật
Nhóm 2: Địa lí,
Quân sự, triết học,
y học
Đại Việt thông sử, Đại Việt sử kí tiền biên, Phủ biên tạp lục
Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư
Hổ trướng khu cơ của Đào Duy Từ
Vân Đài loạn ngữ, Quần thư khảo biện, tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Hải thượng y tâm tông lĩnh gồm 28 quyển của Lê Hữu Trác
Đúc súng, đóng thuyền chiến, xây thành lũy…
Em có nhận xét gì về thành tựu kĩ thuật
giai đoạn này?
Tuy đã du nhập nhiều yếu tố tiến bộ
nhưng không có điều kiện phát triển


Các Em cần nắm được những nội dung sau

- Những chuyển biến tư tưởng tôn giáo, đặc biệt là sự phát triển của
các tôn giáo lớn như Nho, Phật và sự du nhập của thiên chúa giáo
- Sự phát triển của giáo dục và văn học trong giai đoạn thế kỉ
XXI – XVIII
Những tiến bộ và hạn chế về khoa học kĩ thuật của nước ta.
“ Con người có bố có ông
Như cây có cội như sông có nguồn”
Chẩn bệnh

Hai thầy lang ngồi nói chuyện với nhau. Thầy nọ hỏi thầy kia:

- Bác đi thăm bệnh, sao bất cứ người bệnh nào, bác cũng hỏi thường ăn những gì, vậy nghĩa là
làm sao?

Thầy kia cười, đáp:

- Có gì đâu! Chẳng qua hỏi xem họ ăn uống có sang không để định tiền thuốc nhiều hay ít cho dễ.

Chùa Tây Phương – Hà Tây
Tượng La Hán chùa Tây Phương
Bàn thờ tổ tiên của người Việt
Tranh Đông Hồ
Bức tranh “Chăn trâu thổi sáo”
Chiếu khuyến học của vua Quang Trung