Bài 24. Tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI-XVIII

CHUẨN BỊ GIẤY KIỂM TRA
KIỂM TRA 15 PHÚT
Bài 24
TÌNH HÌNH VĂN HÓA
Ở CÁC TK XVI-XVIII
TRƯỜNG THPT THÁI HÒA
NGÔ NGUYỄN VIỆT HOÀNG
LỚP 10C2
Ù
G
Bài 24 Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI - XVIII
I – Về tư tưởng, tôn giáo
NỘI DUNG
III –Nghệ thuật và
khoa học kĩ thuật
II – Phát triển
văn học, giáo dục
I – Tư tưởng, tôn giáo.
1.Tôn giáo
Nho giáo từng bước bị suy thoái  mất địa vị độc tôn
Phật giáo và Đạo giáo có điều kiện khôi phục lại, nhưng không được như thời Lý, Trần.
Thiên chúa giáo du nhập vào nước ta và trở thành một tôn giáo lan truyền trong cả nước.
Giám mục Alexandre de Rhodes
(1591-1660)
Nhà thờ Thiên chúa giáo mọc lên ở nhiều nơi
Chữ Quốc ngữ theo mẫu tự La tinh ra đời (XVII), chủ yếu dùng cho hoạt động truyền giáo.
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Nhà thờ Chánh toà - Hà Nội
Nhà thờ Đức Bà- Tp HCM
I – Về tư tưởng, tôn giáo.

1.Tôn giáo
2.Tín ngưỡng
- Tín ngưỡng truyền thống được phát huy: thờ cúng tổ tiên, thần linh, những người có công với làng với nước…
- Có sự hoà nhập giữa nền văn hoá cổ truyền với việc tiếp nhận các tư tưởng và tôn giáo
Đời sống tín ngưỡng ngày càng phong phú
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Đền thờ An Dương Vương
Lễ hội Thánh Gióng
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Lễ hội Đền Hùng
Giỗ Tổ Hùng Vương
Rước bàn thờ Tổ trong lễ Giỗ Tổ
GIỖ TỔ HÙNG VƯƠNG
II – Phát triển giáo dục, văn học



Nhóm 1: Tình hình phát triển giáo dục nước ta thời kì này và nhận xét?

Nhóm 2: Đặc điểm của văn học nước ta thời kì này và nhận xét?
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
II – Phát triển giáo dục, văn học.
Giáo dục.









- Thời Mạc, tiếp tục phát triển giáo dục, tổ chức đều đặn các kì thi để tuyển chọn nhân tài
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Em hãy trình bày tình hình giáo dục nước ta trong giai đoạn này?
1. Giáo dục
-Đàng Ngoài: tiếp tục phát triển nhưng sa sút cả về số lượng và chất lượng
-Đàng Trong : vào năm 1646, chúa Nguyễn tổ chức khoa thi đầu tiên .
-Thời Quang Trung : chữ Nôm -> chữ viết chính thức.
Chữ Hán Chữ Nôm
Vì vậy chương trình giáo dục Nho học chưa góp phần phát triển kinh tế đất nước, làm nền kinh tế phát triển chậm.
2/ Văn học:
a, Văn học chính thống:

- Chữ Nôm: Phát triển mạnh.
Hãy cho biết đặc điểm của văn học
thế kỷ XVI – XVIII?
- Chữ Hán: Mất dần địa vị.
Các nhà thơ Nôm nổi tiếng như :
Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ, Phùng Khắc Khoan, Đoàn Thị Điểm…
( 1491- 1585)
Lê Quý Đôn, nhà trí thức, nhà chính trị lớn ở cuối thế kỷ XVIII
Phùng Khắc Khoan
( 1528- 1613)
“Lòng này gửi gió đông có tiện,
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên,  
Non Yên dầu chẳng tới miền.
Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,
Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong.
Cảnh buồn người thiết tha lòng,  
Cành cây sương đượm, tiếng trùng mưa phun.”
……………
Chinh Phụ Ngâm
Đoàn Thị Điểm
b/Văn học dân gian:
- Phát triển phong phú và đa dạng với các thể loại như : ca dao, tục ngữ, truyện cười...
Những điểm mới trong văn học
thế kỷ XVI-XVIII nói lên điều gì?
=> Kho tàng VH phong phú, phản ánh đời sống tinh thần người Việt Nam đương thời
III – Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật.
Nghệ thuật.

*) Kiến trúc, điêu khắc:
Tiếp tục phát triển với các công trình có giá trị: chùa Thiên mụ ( Huế), tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay ở chùa Bút Tháp( Bắc Ninh) , các tượng La Hán ở chùa Tây Phương (Hà Tây)….
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
*) Nghệ thuật dân gian được hình thành : chạm khắc trên các vì, kèo ở đình làng…
Trình độ nghệ thuật đơn giản nhưng phản ánh được cuộc sống của thường dân
*) Nghệ thuật sân khấu: phát triển ở cả Đàng Ngoài, Đàng Trong
- Nhiều làng có phường tuồng, phường chèo
- Phổ biến các làn điệu dân ca mang tính địa phương
2.Khoa học – kĩ thuật
III – Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật.
2.Khoa học – kĩ thuật

- Ưu điểm: Số công trình nghiên cứu khoa học tăng, xuất hiện nhiều nhà khoa học
- Hạn chế: Khoa học tự nhiên và kĩ thuật không có điều kiện phát triển
Bài 24 TÌNH HÌNH VĂN HOÁ Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Hạn chế
Khoa học tự nhiên không phát triển.
Trình độ kĩ thuật thấp.
Bên cạnh những mặt tích cực trên,
khoa học – kĩ thuật thế kỉ XVI – XVIII
có hạn chế gì?


Chùa Thiên mụ (Huế)
Chùa Tây Phương ( Hà Tây)
Tượng Phật Bà Quan Âm
(chùa Bút Tháp – Bắc Ninh)
Tượng La Hán chùa Tây Phương
Điêu khắc dân gian
Hình thành khá lâu đời, do cộng đồng người Việt ở 49 làng quan họ và các làng lân cận ở Bắc Ninh và Bắc Giang sáng tạo nên.
Là lối hát đối đáp nam- nữ, thường biểu diễn trong các lễ hội vào mùa xuân, mùa thu hoặc khi có bạn bè.
Mỗi làng quan họ có lễ hội riêng, quan họ tồn tại song hành cùng lễ hội làng ( Hội Lim là lễ hội lớn nhất)
30.9.2009, Dân ca Quan họ Bắc Ninh đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại
Dân ca Quan họ Bắc Ninh
Hát xoan Phú Thọ
- Là loại hình dân ca lễ nghi phong tục hát thờ thần, thành hoàng với hình thức nghệ thuật đa yếu tố (nhạc, hát, múa), còn có tên gọi khác là Hát cửa đình.
- Bắt nguồn từ nghi lễ hát thờ các vua Hùng, thường được biểu diễn vào dịp đàu xuân. Đến nay, hát xoan đã trở thành một trong những nét sinh hoạt độc đáo của người dân ở tỉnh Phú Thọ.
- 24.11.2011, hát xoan- Phú Thọ được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hát Then
Là một thể loại ca nhạc tín ngưỡng của người Tày, Nùng, mang màu sắc tín ngưỡng thuật lại cuộc hành trình lên thiên giới để cầu xin Ngọc hoàng giải quyết một vấn đề gì đó cho gia chủ.
Lối hát theo hình thức diễn xướng tổng hợp ca nhạc (đàn Tính, múa, diễn) với nhiều tình huống khác nhau. Âm nhạc đàn Tính là yếu tố xuyên suốt cuộc hát.
Phổ biến chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc: Tuyên Quang,Cao Bằng, Bắc Cạn, Hà Giang, Lạng Sơn và ở một số nơi người Tày, Nùng di cư đến
Hát Then ở Binh Liêu - QN
- Người Tày QN sống chủ yếu ở huyện Bình Liêu ( hơn 50%)
Hát Then ở Bình Liêu (QN) gọi là “xướng Then”, có từ xa xưa trong đời sống tinh thần của người Tày, tồn tại theo hình thức truyền miệng trong dân gian. .
Gồm Then cổ ( Then nghi lễ) và Then mới ( Then văn nghệ)
Có vai trò nhất định trong đời sống tinh thần của người dân, góp phần lưu giữ và tôn vinh bản sắc văn hoá dân tộc của người Tày ở QN
Cụ Vũ Thị Mè, 90 tuổi, thôn Nà Khau, xã Đồng Tâm, Bình Liêu- Người còn giữ được nhiều làn điệu Then cổ.
Thuyền chiến
Súng
thần
công
CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
소다,디제이소다