Bài 24. Tình hình văn hóa ở các thế kỷ XVI-XVIII

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP.HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG THPT GIA ĐỊNH
LỊCH SỬ 10
TRỊNH HOÀNG NHÂN
HOANG NHAN
TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI - XVIII
Bài 24
HOANG NHAN
I. TƯ TƯỞNG, TÔN GIÁO

II. PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ VĂN HỌC

III. NGHỆ THUẬT VÀ KHOA HỌC – KĨ THUẬT
HOANG NHAN
I.Tư tưởng, tôn giáo
HOANG NHAN
Nho giáo
Đạo Phật, Đạo Giáo
Thiên Chúa Giáo
I. Về tư tưởng, tôn giáo:
HOANG NHAN
Trình bày những nét chính về tư tưởng, tôn giáo ở nước ta từ thế kỉ XVI-XVIII ?
HOANG NHAN
+ Từng bước suy thoái, thi cử không còn nghiêm túc như trước, tôn ti trật tự phong kiến không còn.
Tại sao Nho giáo trong thời kỳ này
lại bị suy thoái?
HOANG NHAN
Tại sao Phật giáo và đạo giáo thời này
không phát triển bằng thời Lý, Trần?
HOANG NHAN
Hãy quan sát các hình ảnh sau đây và cho biết nó gắn liền với tôn giáo nào?
HOANG NHAN
Thiên Chúa Giáo
Thế kỉ XVI-XVIII đạo Thiên chúa được du nhập vào nước ta và phát triển nhanh chóng.
HOANG NHAN
Thiên Chúa Giáo
Thế kỷ XVII, chữ Quốc ngữ theo mẫu tự Latinh được sáng tạo.
Đóng góp lớn nhất của các Giáo sỹ
vào nền văn hóa dân tộc?
HOANG NHAN
Alexandre De Rhodes
Chữ Quốc Ngữ thời kì phôi thai
Chữ Quốc ngữ ra đời có ý nghĩa gì
đối với văn hóa Việt Nam ở giai đoạn này?
HOANG NHAN
Tín Ngưỡng
HOANG NHAN
Chùa Quỳnh Lâm
Chùa Tây Thiên
HOANG NHAN
II.Phát triển giáo dục và văn học
HOANG NHAN
HOẠT ĐỘNG NHÓM
( theo bàn )
Nhóm 1: Những nét chính về sự phát triển giáo dục ở nước ta từ TK XVI-TK XVIII và nhận xét?

Nhóm 2: Đặc điểm của văn học nước ta từ TK XVI- TK XVIII và nhận xét?
HOANG NHAN
1. Giáo dục
- Thời Mạc, tiếp tục phát triển giáo dục, tổ chức đều đặn các kì thi để tuyển chọn nhân tài.
Nhà Mạc (Tổ chức được 22 kì thi Hội, lấy 485 tiến sĩ)
HOANG NHAN
1. Giáo dục
- Thời Lê - Trịnh được giáo dục Nho học tiếp tục được duy trì. Nhiều khoa thi được tổ chức nhưng số người đỗ đạt và đi thi không nhiều như trước.
HOANG NHAN
1. Giáo dục
- Ở triều đại Tây Sơn, chữ Nôm được dùng trong công việc hành chính, thi cử.
- Mặc dù vậy, nội dung giáo dục vẫn là kinh sử. Các bộ môn khoa học tự nhiên ít được chú ý.
HOANG NHAN
Chữ Hán Chữ Nôm
HOANG NHAN
HOANG NHAN
Vì vậy chương trình giáo dục Nho học chưa góp phần phát triển kinh tế đất nước, làm nền kinh tế phát triển chậm.
HOANG NHAN
2/ Văn học:

a. Văn học chính thống:
- Chữ Hán: Mất dần địa vị.
- Chữ Nôm: Phát triển mạnh.
Hãy cho biết đặc điểm của văn học
thế kỷ XVI – XVIII?
HOANG NHAN
Các nhà thơ Nôm nổi tiếng như :
Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ, Phùng Khắc Khoan, Đoàn Thị Điểm…
( 1491- 1585)
HOANG NHAN
Lê Quý Đôn, nhà trí thức, nhà chính trị lớn ở cuối thế kỷ XVIII
HOANG NHAN
Phùng Khắc Khoan
( 1528- 1613)
HOANG NHAN
HOANG NHAN
“Lòng này gửi gió đông có tiện,
Nghìn vàng xin gửi đến non Yên,  
Non Yên dầu chẳng tới miền.
Nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời
Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu,
Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong.
Cảnh buồn người thiết tha lòng,  
Cành cây sương đượm, tiếng trùng mưa phun.”

Chinh Phụ Ngâm
Đoàn Thị Điểm
HOANG NHAN
b.Văn học dân gian:

- Phát triển phong phú và đa dạng với các thể loại như : ca dao, tục ngữ, truyện cười...
Những điểm mới trong văn học
thế kỷ XVI-XVIII nói lên điều gì?
HOANG NHAN
1/ Nghệ thuật:
Kiến trúc, điêu khắc
Tiếp tục phát triển với các công trình có giá trị như chùa Thiên Mụ, các vị La hán chùa Tây Phương, tượng Phật Bà Quan Âm nghìn tay nghìn mắt…
KHOA HỌC KỸ THUẬT VÀ NGHỆ THUẬT
III
Nêu những thành tựu về kiến trúc, điêu khắc?
HOANG NHAN
Chùa Thiên Mụ
HOANG NHAN
Chùa Tây Phương – Hà Tây
HOANG NHAN
T­ượng La hán chùa Tây phương( Hà Tây)
HOANG NHAN
HOANG NHAN
HOANG NHAN
Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn tay nghìn mắt ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh)
HOANG NHAN
Chùa Keo – Thái Bình
HOANG NHAN
HOANG NHAN
- Điêu khắc dân gian ở các đình chùa được hình thành.
HOANG NHAN
Điêu khắc trên các vì, kèo
HOANG NHAN
NGHỆ THUẬT ĐIÊU KHẮC DÂN GIAN
HOANG NHAN
Nghệ thuật sân khấu
Phát triển các thể loại chèo, tuồng, dân ca…
HOANG NHAN
Hát chèo
HOANG NHAN
Hát tuồng
HOANG NHAN
Hát quan họ
HOANG NHAN
Hát ả đào
HOANG NHAN
2/ Khoa học kỹ thuật
HOANG NHAN
2/ Khoa học kỹ thuật
HOANG NHAN
Thuyền chiến
HOANG NHAN
Súng
thần
công
HOANG NHAN
Hạn chế
Khoa học tự nhiên không phát triển.
Trình độ kĩ thuật thấp.
Bên cạnh những mặt tích cực trên,
khoa học – kĩ thuật thế kỉ XVI – XVIII
có hạn chế gì?
HOANG NHAN
- So sánh tình hình văn học, kiến trúc, điêu khắc của Việt Nam từ thế kỷ XVI – XVIII với thời kỳ từ thế kỷ X – XV.
BÀI TẬP CỦNG CỐ
HOANG NHAN
- Phát triển, mang yếu tố dân gian
- Phát triển, ảnh hưởng của tôn giáo
Phát triển hơn trước với nhiều nhà thơ nổi tiếng.
văn học dân gian phát triển
- Hình thành và phát triển
- Phát triển
Giảm sút
HOANG NHAN
Tôn sùng vua
Tôn thờ Đức Phật
Tôn thờ Thiên Chúa
Thờ cúng tổ tiên
1. Theo em, tín ngưỡng nào được xem là tín ngưỡng truyền thống của dân tộc Việt Nam?
HOANG NHAN
Nho giáo
Phật giáo
Thiên Chúa giáo
Đạo giáo
2. Tôn giáo mới xuất hiện ở nước ta trong các thế kỉ XVI – XVIII là:
HOANG NHAN
Thời nhà Mạc
Thời Quang Trung
Thời nhà Nguyễn
Thời Đàng Trong – Đàng Ngoài
3. Chữ Nôm trở thành chữ viết chính thống khi nào?
HOANG NHAN
Thương nhân phương Tây
Giáo sĩ phương Tây
Thương nhân Trung Quốc
Giáo sĩ Nhật Bản
4. Đạo Thiên Chúa được truyền bá vào nước ta thông qua
HOANG NHAN