Bài 24. Tập làm thơ bốn chữ

ôn tập về truyện
Tiết 153
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học !
Giáo viên thực hiện: Cấn Thị Hạnh
Trường :THCS Kim Quan- Thạch Thất
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng hai khổ thơ cuối của bài thơ Lượm và cho biết nội dung chính của hai khổ thơ đó?
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
I/ Nhận diện thể thơ:
VD1: sgk/85
Mây lưng chừng hàng
Về ngang lưng núi
Ngàn cây nghiêm trang
Mơ màng theo bụi.
hàng
trang
núi
bụi.

Trang- hàng
Núi- bụi
=>Vần chân
(Cuớc vận)
- Hàng- ngang
- Trang- màng
=>Vần lưng
(túc vận)
1/ Vần:
Gieo vần ở
cuốidòngthơ
Gieo vần ở
giữa dòngthơ
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
I/ Nhận diện thể thơ:
Vần chân
Vần lưng
1/ Vần:VD1(sgk)/85
2/ Cách gieo vần:
VD:sgk/85
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà.
VD*:
Ngày xưa còn bé
Bắt bướm, hái hoa
Buổi trưa vắng vẻ
Ngủ tựa tay bà.
Các vần gieo cách ra không liềnnhau
=>Vần cách
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
2/ Cách gieo vần:
VD: 3b/85
Nghé hành nghé hẹ
Nghé chẳng theo mẹ
Thì nghé theo đàn
Nghé chớ đi càn
Kẻ gian nó bắt.
VD*:
Trên tường mái phố
Chuông nhà thờ đổ
Mỗi buổi hoàng hôn
Rủ xuống linh hồn
Chim hôm về tổ...
=>Vần liền
Các câu thơ có vần liên tiếp giống nhau

Ví dụ: Nhận xét về vần,cách gieo vần trong đoạn thơ sau:

Chú bé loắt choắt
Cái sắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng
=>Có cả vần chân, vần lưng,vần cách, vần liền.
=> Gieo vần hỗn hợp
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
2/ Cách gieo vần:
3/ Nhịp:
- Thường ngắt nhịp 2/2
4/ Số tiếng, sốcâu:
Không hạn định
1/ Vần
- Số tiếng:
Gồm bốn tiếng
- Số câu:
Ví dụ: Chú bé/ loắt choắt
Cái sắc / xinh xinh
Cái chân/ thoăn thoắt
Cái đầu/ nghênh nghênh
Ca lô/ đội lệch
*Thảo luận nhóm:
? Qua các bài tập đã làm, kết hợp phần đọc thêm (SGK tr.77), hãy nêu đặc điểm của thể thơ bốn chữ?
(Số câu trong bài? số chữ/câu? Cách ngắt nhịp? vần?)
? Thơ bốn chữ ta thường thấy sử dụng trong những thể loại nào khác?

* Đặc điểm thơ bốn chữ:

- Mỗi câu có bốn tiếng
- Số câu không hạn định
- Thường ngắt nhịp 2/2
- Vần: Kết hợp vần chân và vần lưng, gieo vần liền hoặc vần cách, hay hỗn hợp
- Xuất hiện nhiều trong tục ngữ, ca dao, đặc biệt là vè.
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
II/ Luyện tập điền từ, sửa vần:
Chị bước vào đây
Gió hôm nay lạnh
Chị đốt than lên
Để em ngồi
sưởi
Nay chị lấy chồng
Ở mãi Giang Đông
Dưới làn mây trắng
Cách mấy con
đò
cạnh
sông

VD4/85: Chỉ ra hai chữ chép sai vần và thay bằng hai chữ sông và cạnh sao cho phù hợp.
BÀI TẬP*

Ta là con chim
Đi tìm hạnh phúc
Sóng nổi sóng........
Bổng trầm..............
Đẹp thế người ơi!
Lòng ta chung thuỷ
Dâng hiến cho đời
Ta yêu ta ...........
? Chọn từ nào trong các từ sau:
Quí, thương, mến...
quí
Chọn từ nào trong các từ sau để điền vào chỗ trống?
(1)Lặn, ngầm, chìm, xô, vỗ, dâng...
(2) Bài thơ,Nhạc khúc, câu hát, điệu hát...
nhạc khúc
chìm
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
I/ Nhận diện thể thơ:
II/ Luyện tập điền từ, sửa vần:
III/ Thực hành tập làm thơ bốn chữ:
Yêu cầu của đề tài: "Niềm tự hào trước thắng cảnh của đất nước Việt Nam".
Gợi ý câu xướng:
Cảm ơn tạo hoá
........................
........................
........................





Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
I/ Nhận diện thể thơ:
III/ Thực hành làm thơ bốn chữ:
Yêu cầu của đề tài: "Niềm tự hào trước thắng cảnh của đất nước Việt Nam".
Gợi ý câu xướng:
Cảm ơn tạo hoá

Người đã cho ta
Non sông gấm vóc
Biển trời bao la.
II/ Luyện tập điền từ, sửa vần:
Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ
I/ Nhận diện thể thơ:
III/ Thực hành tập làm thơ bốn chữ:
Cảm ơn tạo hóa
Người đã cho ta
Non sông gấm vóc
Biển trời bao la.
II/ Luyện tập điền từ, sửa vần:
VD:
Chân thành cảm ơn quí thầy cô
đã quan tâm theo dõi.
Hướng dẫn về nhà
* Tập làm một bài thơ bốn chữ Khoảng 10 câu.
* Sưu tầm một số bài thơ bốn chữ.
* Soạn bài : Cô Tô.