Bài 24. Tán sắc ánh sáng

Giáo viên : Nguyễn Thế Vũ
Đây là hiện tượng gì ?
A. GIAO THOA
B. KHÚC XẠ
C. PHẢN XẠ
RẤT TIẾC !
RẤT TIẾC !
ĐÁP ÁN:
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
CHÍNH XÁC !
Đây là hiện tượng gì ?
A. GIAO THOA
B. KHÚC XẠ
C. PHẢN XẠ
RẤT TIẾC !
RẤT TIẾC !
ĐÁP ÁN:
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
CHÍNH XÁC !
Chiếu một tia sáng đơn sắc qua lăng kính
thì tia ló có đặc điểm gì?Gúc D g?i l� gỡ?
Tia ló bị lệch về phía đáy lăng kính
D: góc lệch D, càng lớn thì tia càng lệch về đáy nhiều
10
09
08
07
06
05
04
03
02
01
00
Đi vào một khu vườn trăm hoa đua nở, chúng ta thường thấy rất nhiều màu sắc ( đỏ, vàng, tím…) của hoa rực rỡ dưới ánh sáng Mặt Trời.Do đâu mà ta thấy nhiều màu sắc như thế?
Cầu vồng cũng như vậy
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN(1672)
Gương
Khe
Lăng kính
Màn
Chiếu vào khe F chùm ánh sáng trắng đ?n lang kính
Quan sát thí nghiệm
1. Dụng cụ:
2. Kết quả thí nghiệm:
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN
Gương
Lăng kính
Màn
Quan sát phương của chùm tia sáng ló ra lăng kính ?
Bị lệch về phía đáy lăng kính.
Quan sát số lượng chùm tia sáng ló ra lăng kính ?
Bị tách ra thành nhiều chùm tia
1. Dụng cụ:
2. Kết quả thí nghiệm:
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN
Gương
Lăng kính
Màn
Hãy liệt kê màu của những chùm sáng mà em quan sát được ?
Đỏ cam vàng lục lam chàm tím.
Tia nào lệch về đáy nhiều nhất, tia nào lệch về đáy ít nhất
Tia tím , tia đỏ
1. Dụng cụ:
2. Kết quả thí nghiệm:
Dải liên tục
từ đỏ đến tím
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN
Gương
Lăng kính
Màn
1. Dụng cụ:
2. Kết quả thí nghiệm:
- Ánh sáng trắng lệch về phía đáy lăng kính và tách thành dải màu . Hiện tượng này gọi là sự tán sắc ánh sáng
- Sự tán sắc ánh sáng: là sự phân tách một chùm ánh sáng phức tạp thành các chùm sáng đơn sắc.
Sự tán sắc ánh sáng là gì?
I. THÍ NGHIỆM VỀ SỰ TÁN SẮC ÁNH SÁNG CỦA NIUTƠN
Gương
Lăng kính
Màn
1. Dụng cụ:
2. Kết quả thí nghiệm:
- Dải màu từ đỏ đến tím gọi là quang phổ của ánh sáng Mặt Trời hay quang phổ Mặt Trời
-Ánh sáng Mặt Trời là ánh sáng trắng
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN
Có phải thủy tinh đã đổi màu của ánh sáng trắng hay không ?
Vệt
màu
vàng
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN
1.Dụng cụ :
2. Kết quả thí nghiệm
Trên màn M2 thu được vệt màu gì?
Tách chùm ánh sáng vàng chiếu đến lăng kính P2.Quan sát thí nghiệm
Vệt màu vàng
Vệt
màu
L?c
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN
1.Dụng cụ :
2. Kết quả thí nghiệm
Tách chùm ánh sáng lục chiếu đến lăng kính P2.Quan sát thí nghiệm
Trên màn M2 thu được vệt màu gì?
Vệt màu lục
Vệt
màu
L?c
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN
1.Dụng cụ :
2. Kết quả thí nghiệm
? Chùm ánh sáng vàng, lục qua lăng kính có bị lệch về đáy không?
Có
? Chùm ánh sáng vàng,lục qua lăng kính có bị đổi màu không?
Không
Vệt
màu
L?c
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN
1.Dụng cụ :
2. Kết quả thí nghiệm
-Niuton gọi chùm ánh sáng vàng, lục là chùm sáng đơn sắc
? Chùm đơn sắc là gì?Có bị tán sắc khi qua lăng kính không?Vì sao?
Chùm đơn sắc là chùm sáng có một màu nhất định(đỏ,cam, vàng…)
Không bị tán sắc khi qua lăng kính vì không bị đổi màu
Vệt
màu
L?c
II. THÍ NGHIỆM VỚI ÁNH SÁNG ĐƠN SẮC CỦA NIUTƠN
1.Dụng cụ :
2. Kết quả thí nghiệm
Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không bị tán sắc khi truyền qua lăng kính.
III. GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC
Ta biết nếu là ánh sáng đơn sắc thì sau khi qua lăng kính sẽ không bị tách màu. Thế nhưng khi cho ánh sáng trắng (ánh sáng Mặt Trời, ánh sáng đèn điện dây tóc, đèn măng sông…) qua lăng kính chúng bị tách thành một dải màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
Điều này chứng tỏ điều gì?

Chúng không phải là ánh sáng đơn sắc. Mà là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
- Ánh sáng trắng không phải là ánh sáng đơn sắc, mà là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
III. GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC
- Ánh sáng trắng không phải là ánh sáng đơn sắc, mà là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
Viết công thức xác định góc lệch của chùm tia sáng khi đi qua lăng kính khi góc chiết quang A nhỏ?
D=(n -1)A
Góc lệch của tia sáng qua lăng kính phụ thuộc như thế nào vào chiết suất của lăng kính?
n càng lớn thì D càng lớn
Chiết suất càng lớn thì càng bị lệch về phía đáy
III. GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG TÁN SẮC
- Ánh sáng trắng không phải là ánh sáng đơn sắc, mà là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.
- Chiết suất của thuỷ tinh biến thiên theo màu sắc của ánh sáng và tăng dần từ màu đỏ đến màu tím.
Khi chiếu ánh sáng trắng đến lăng kính thì phân tách thành dải màu, đỏ lệch ít nhất, màu tím lệch nhiều nhất về đáy điều này chứng tỏ điều gì?
Chiết suất của thuỷ tinh đối với các ánh sáng đơn sắc khác nhau thì khác nhau, đối với màu đỏ là nhỏ nhất và màu tím là lớn nhất.
- Sự tán sắc ánh sáng là sự phân tách một chùm ánh sáng phức tạp thành chùm sáng đơn sắc.
IV.ỨNG DỤNG
Đọc sách và nêu các ứng dụng.
Giải thích các hiện tượng như: cầu vồng bảy sắc, ứng dụng trong máy quang phổ lăng kính…
Giải thích hiện tượng cầu vồng:

Là sự tán sắc của ánh sáng Mặt Trời qua những hạt nước trong không khí
IV.ỨNG DỤNG
2.Máy quang phổ lăng kính
Máy quang phổ : dùng để phân tích chùm ánh sáng phức tạp thành những thành phần đơn sắc khác nhau
Sự tán sắc trên thực tế
? Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niutơn nhằm chứng minh
A. sự tồn tại của ánh sáng đơn sắc
B. lăng kính không làm thay đổi màu sắc của ánh sáng đó
C. ánh sáng Mặt Trời không phải là ánh sáng đơn sắc
D. ánh sáng có bất kỳ màu gì khi qua lăng kính cũng bị lệch về phía đáy
Củng cố:
? Một chùm ánh sáng đơn sắc sau khi qua lăng kính thủy tinh thì
A. không bị lệch và không bị đổi màu
C. chỉ bị lệch mà không đổi màu
B. chỉ đổi màu mà không bị lệch
D. vừa bị lệch vừa bị đổi màu
1. Thí nghiệm của Niuton về tán sắc ánh sáng
3. Ứng dụng
2. Thí nghiệm của Niuton về ánh sáng đơn sắc
Xem trước bài 25:
GIAO THOA ÁNH SÁNG