Bài 24. Lượm

Nhà thơ Tố Hữu
Nhà thơ Tố Hữu (tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành) sinh năm 1920 tại Thừa Thiên - Huế, mất năm 2002 tại Hà Nội.
Sinh ra trong một gia đình nhà nho nghèo. Từ sáu, bảy tuổi Tố Hữu đã học và tập làm thơ. Ông giác ngộ cách mạng trong thời kì Mặt trận Dân chủ và trở thành người lãnh đạo Đoàn thanh niên Dân chủ ở Huế.
Năm 1939, ông bị thực dân Pháp bắt giam. Năm 1942, Tố Hữu vượt ngục tiếp tục hoạt động cách mạng. Năm 1945, ông lãnh đạo khởi nghĩa ở Huế. Sau Cách mạng tháng Tám, Tố Hữu trở thành nhà lãnh đạo tư tưởng, văn nghệ của Đảng và Nhà nước ta, đồng thời cũng trở thành nhà thơ lớn của nền văn học cách mạng Việt Nam.
Một số tập thơ tiêu biểu.
Bài thơ cuối cùng
Nhà thơ đã được nhận: Giải Nhất giải thưởng văn học Hội Văn nghệ Việt Nam (1954 - 1955); Giải thưởng văn học ASEAN (1996); Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (đợt I, năm 1996).
* Hoàn cảnh sáng tác:
Viết năm 1949 trong cuộc kháng chiến chống Pháp, in trong tập “Việt Bắc”.
* Thể loại và phương thức biểu đạt:
Thể thơ 4 chữ.
Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm.
* Ngôi kể: thứ ba
* Nhân vật chính: Lượm
* Sự việc: Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với tác giả; chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự sinh của Lượm; hình ảnh Lượm còn sống mãi.
*Bố cục: 3 phần
Bố cục: 3 phần
Phần 1: ( từ đầu đến “Cháu đi xa dần”): Hình ảnh Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ.
Phần 2: ( từ “Cháu đi đường cháu” đến “Hồn bay giữa đồng”): Câu chuyện về chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự sinh của Lượm.
Phần 3: ( từ “Lượm ơi, còn không?” đến hết): Hình ảnh Lượm còn sống mãi.

A
B
1. Loắt choắt
A – Rất gấp
2. Đi liên lạc
B – dáng nhỏ bé mà nhanh nhẹn
3. Thượng khẩn
C- loại mũ mềm bằng vải, không có vành, nhọn hai đầu, phía trên bóp lại
4. Ca lô
D – làm công việc chuyển công văn, giấy tờ, thư từ… trong kháng chiến.
* Nèi ý ë phÇn A víi B sao cho ®óng .
“Ngày Huế đổ máu, 
Chú Hà Nội về, 
Tình cờ chú cháu, 
Gặp nhau Hàng Bè. 

Chú bé loắt choắt, 
Cái xắc xinh xinh, 
Cái chân thoăn thoắt, 
Cái đầu nghênh nghênh, 

Ca lô đội lệch, 
Mồm huýt sáo vang, 
Như con chim chích, 
Nhảy trên đường vàng... 

 





- "Cháu đi liên lạc, 
Vui lắm chú à. 
Ở đồn Mang Cá, 
Thích hơn ở nhà!" 

Cháu cười híp mí, 
Má đỏ bồ quân: 
- Thôi, chào đồng chí! 
Cháu đi xa dần... ”

5 KHỔ THƠ ĐẦU
THẢO LUẬN NHÓM: 5 phút
Câu hỏi: Hình ảnh Lượm đã được miêu tả như thế nào qua cái nhìn của người kể(Hình dáng, trang phục, cử chỉ, lời nói). Chỉ ra biện pháp nghệ thuật có trong các khổ thơ trên? Từ đó, em rút ra nhận xét gì về chú bé Lượm?

* Hỡnh ?nh Lu?m trong nam kh? tho d?u:
- Cái xắc xinh xinh
- Ca lô đội lệch

- loắt choắt, nghênh nghênh, má đỏ bồ quân
- thoăn thoắt, huýt sáo, cười híp mí...

- "Cháu đi liên lạc,Vui lắm chú à...  Thôi, chào đồng chí!“.
= >G?n g�ng, duyờn dỏng
->Trang phục của các chiến sĩ vệ quốc
=> Nh? nh?n, nhanh nh?n, tinh ngh?ch
=> Hồn nhiên, vui tươi, yêu đời
= > T? nhiờn, chõn th?t, thõn m?t.
“Ngày Huế đổ máu, 
Chú Hà Nội về, 
Tình cờ chú cháu, 
Gặp nhau Hàng Bè. 

Chú bé loắt choắt, 
Cái xắc xinh xinh, 
Cái chân thoăn thoắt, 
Cái đầu nghênh nghênh, 

Ca lô đội lệch, 
Mồm huýt sáo vang, 
Như con chim chích, 
Nhảy trên đường vàng... 

 





- "Cháu đi liên lạc, 
Vui lắm chú à. 
Ở đồn Mang Cá, 
Thích hơn ở nhà!" 

Cháu cười híp mí, 
Má đỏ bồ quân: 
- Thôi, chào đồng chí! 
Cháu đi xa dần... ”

5 KHỔ THƠ ĐẦU
“Ngày Huế đổ máu, 
Chú Hà Nội về, 
Tình cờ chú cháu, 
Gặp nhau Hàng Bè. 

Chú bé loắt choắt, 
Cái xắc xinh xinh, 
Cái chân thoăn thoắt, 
Cái đầu nghênh nghênh, 

Ca lô đội lệch, 
Mồm huýt sáo vang, 
Như con chim chích, 
Nhảy trên đường vàng... 

 





- "Cháu đi liên lạc, 
Vui lắm chú à. 
Ở đồn Mang Cá, 
Thích hơn ở nhà!" 

Cháu cười híp mí, 
Má đỏ bồ quân: 
- Thôi, chào đồng chí! 
Cháu đi xa dần...” 

5 KHỔ THƠ ĐẦU
+ Thể thơ: bốn chữ
+ Gieo vần: vần chân
+ Nhịp nhanh: 2/2, 1/3 + Hoán dụ: đỏ máu
+Từ láy: loắt choắt,
 xinh xinh, thoăn thoắt, 
nghênh nghênh.
+ So sánh: như con chim chích
+ Câu cảm thán:
“- Thôi, chào đồng chí!”
+ Kết hợp giữa kể, tả và bộc lộ cảm xúc.
* Hỡnh ?nh Lu?m trong nam kh? tho d?u:
- Cái xắc xinh xinh
- Ca lô đội lệch

- loắt choắt, nghênh nghênh, má đỏ bồ quân
- thoăn thoắt, huýt sáo, cười híp mí...

- "Cháu đi liên lạc,Vui lắm chú à...  Thôi, chào đồng chí!“.
= >G?n g�ng, duyờn dỏng
->Trang phục của các chiến sĩ vệ quốc
=> Nh? nh?n, nhanh nh?n, tinh ngh?ch
=> Hồn nhiên, vui tươi, yêu đời
= > T? nhiờn, chõn th?t, thõn m?t.
=> Hỡnh ?nh chỳ bộ Lu?m th?t h?n nhiờn, ngõy tho, dỏng yờu.
Kim Đồng
Kim Đồng: là một trong 5 đội viên của đội nhi đồng cứu quốc thôn Nà Mạ. Anh sớm giác ngộ lí tưởng cách mạng, làm các công việc như: canh gác, chuyển thư từ, đưa đường cho các cán bộ lọt qua sự bao vây của thù địch. Kim Đồng hi sinh năm 1943, khi ấy anh vừa tròn 14 tuổi
Vừ
A
Dính
Vừ A Dính là con trong một gia đình có truyền thống cách mạng, ngay từ nhỏ cậu đã là một cậu bé gan dạ, dũng cảm và nhanh nhẹn. Khi lọt vào tay giặc, Dính lừa giặc khiêng mình đi hết núi này đến núi khác, sau đó khi biết mình bị lừa, giặc đã xả đạn liên tiếp vào ngực Dính, sau đó treo xác trên cây đào cổ thụ. Lúc này Dính chưa tròn 15 tuổi
Lê Văn Tám
Lê Văn Tám là một cậu bé hiền lành, nhút nhát nhưng cũng rất quả cảm. Tám chính là ngọn đuốc sống, tự châm lửa vào thân mình và chạy vào phá kho đạn của giặc. Tám đã anh dũng hi sinh khi tuổi đời con rất trẻ.
Câu 1: Em thích nhất khổ thơ nào? Hãy đọc lại và giải thích tại sao em thích?
Á
Câu 2: Trò chơi ô chữ
Luyện tập:
Viết một đoạn văn( khoảng 6- 8 câu) miêu tả cuộc gặp gỡ tình cờ giữa Lượm và nhà thơ?

Gợi ý: Khi viết cần chú ý miêu tả kĩ các chi tiết:
- Thời gian, địa điểm diễn ra cuộc gặp gỡ ?
- Chú bé Lượm( hình dáng, cử chỉ, lời nói) hiện lên như thế nào?
- Nhân vật Lượm để lại trong em ấn tượng gì?
 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Hướng dẫn học bài cũ:
- Nắm được tác giả, tác phẩm
- Nắm được nội dung và nghệ thuật trong năm khổ thơ đầu bài thơ.
- Đọc thêm một số bài thơ của Tố Hữu
2. Hướng dẫn chuẩn bị bài mới:
- Tìm hiểu tiếp phần 2+ 3 của bài thơ: Lượm của nhà thơ Tố Hữu(chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm cũng như tình cảm của tác giả dành cho Lượm)
- Nắm được nội dung và nghệ thuật của bài thơ .
TẠM BIỆT QUÍ THẦY CÔ CÙNG CÁC EM !