Bài 24. Lượm

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ M�N ng� v�n 6
NĂM HỌC 2008 - 2009
Người thực hiện :
NguyƠn Th� Trang
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng bài thơ "Đêm nay Bác không ngủ" (Minh Huệ)
Nêu nội dung, nghệ thuật của bài thơ ?


I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM:
1. Tác giả:
Phần chú thích cho em thấy những thông tin gì cần ghi nhớ nhất về nhà thơ Tố Hữu ?

I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM:
1. Tác giả:
- Tố Hữu (1920-2002), tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành.
Quê tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam.

I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Em hãy cho biết bài thơ Lượm ra đời trong hoàn cảnh nào ?
Sáng tác năm 1949, trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
- In trong t�p th� "ViƯt B�c" (1954)

I. GIỚI THIỆU TÁC GIẢ, TÁC PHẨM:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
II. Do?c - Tìm hiểu chung:
1. Đọc - Giải nghĩa từ:
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú, cháu
Gặp nhau Hàng Bè

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
..........
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng .


Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung chính từng đoạn ?
II. đọc - tìm hiểu chung:
3. Bố cục:
1. Đọc, gi¶i nghÜa tõ:
2. Thể thơ:
4 chữ

II. đọc - tìm hiểu chung:
3. Bố cục:
2. ThÓ th¬:
Bài thơ chia làm ba đoạn.
+ Đoạn 1:
Từ đầu . Cháu đi xa dần:
+ Đoạn 2:
Tiếp theo . Hồn bay giữa đồng:
+ Đoạn 3:
Phần còn lại:
Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu
Chuyến đi liên lạc và sự hi sinh của Lượm.
Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi.

1) Chân dung của Lượm :
III. phân tích:
Chân dung của Lượm được tác giả miêu tả qua những phương diện nào ?
Tìm từ ngữ hình ảnh miêu tả về trang phục hình dáng, cử chỉ lời nói của Lượm ?
Thảo luận nhóm
Nhóm 1: Tìm những từ ngữ miêu tả Trang phục, hình dáng
Nhóm 2: Tìm những từ ngữ miêu tả cử chỉ
Nhóm 3: Tìm những từ ngữ thể hiện lời nói
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú, cháu
Gặp nhau Hàng Bè

Chú bé

Cái chân
Cái đầu

Mồm vang

Nhảy trên đường vàng.

Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà !

Cháu
Má đỏ bồ quân
Thôi chào đồng chí !
Cháu đi xa dần.
- Hình dáng :
- Cử chỉ :
- Trang phục:
loắt choắt
nghênh nghênh
thoăn thoắt
Bé loắt choắt;
Chân thoăn thoắt;
Đầu nghênh nghênh.
cười híp mí
huýt sáo
Như con chim chích
Mồm huýt sáo vang;
Cười híp mí.
Cái xắc xinh xinh
Ca lô đội lệch
Cái xắc xinh xinh;
Ca lô đội lệch.
- Lời nói:
...vui lắm chú à
...thích hơn ở nhà
- Thôi chào đồng chí.
Qua sự miêu tả trên, cho ta thấy Lượm là người như thế nào?
- Hình dáng :
- Cử chỉ :
- Trang phục:
Bé loắt choắt;
Chân thoăn thoắt;
Đầu nghênh nghênh.
Mồm huýt sáo vang;
Cười híp mí.
Cái xắc xinh xinh;
Ca lô đội lệch.
- Lời nói:
...vui lắm chú à
...thích hơn ở nhà
- Thôi chào đồng chí.
Lượm là chú bé hồn nhiên, vui tươi, say mê tham gia công tác kháng chiến

2) Hi`nh a?nh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cu`ng:
III. phân tích:
1) Chân dung của Lượm :
Trong đoạn hai, tác giả đã kể lại hình ảnh của Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng như thế nào ?
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi !...
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao


Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.

Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...



Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi !...
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao
Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.
Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...
- Tỡnh theỏ :
+ Thượng khẩn.
+ Vụt qua mặt trận, ẹạn bay vèo vèo
- Tinh thần:
Sợ chi hiểm nghèo

III . Ph�n t�ch:
2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng :
- Lượm đưa thư trong tình thế :
+ Thượng khẩn.
+ ẹạn bay vèo vèo
- Câu thơ nào miêu tả sự hy sinh của Lượm?
- Với tinh thần:
+ Sợ chi hiểm nghèo
Khẩn cấp, nguy hiểm
Tinh thần dũng cảm của người chiến sĩ cách mạng
- Sự hy sinh :
+ Nằm trên lúa
+ Tay nắm chặt bông .
+ Lúa thơm . hồn bay giữa đồng
- Hình ảnh này gợi cho em cảm nhận gì về sự hy sinh của Lượm?

Phiếu hoạt động nhóm
2. Trong bài thơ, người kể chuyện đã gọi Lượm bằng nhiều từ xưng hô khác nhau. Em hãy tìm những từ ủoự?
1. Trong bài thơ này, có những câu thơ có cấu tạo đặc biệt, em hãy tìm những câu thơ ấy và nêu tác dụng của nó trong việc biểu hiện cảm xúc của tác giả ?

1. "Ra thế
Lượm ơi !" và
" Thôi rồ`i, Luo?m ơi !
Lượm ơi, còn không ?"
=> Thể hiện sự ngạc nhiên, bàng hoàng, đau đớn trước cái chết của Lượm.
Qua đoạn thơ, em nhận thấy Lượm còn có những phẩm chất cao quí nào đáng khâm phục ?
Lượm là một em bé liên lạc gan dạ, dũng cảm, hy sinh quên mình vì nhiệm vụ ?

3.Tìm hiểu văn bản:
3) Hình ảnh của Lượm còn sống mãi:

ở cuối bài thơ, tác giả lặp lại hai khổ thơ ở đoạn đầu với hình ảnh Lượm hồn nhiên,vui tươi, nhí nhảnh có tác dụng gì ?


3.Tìm hiểu văn bản:
a) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
b) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm
- Tác giả dựa vào sự hình dung, tưởng tượng để kể về chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
Sự hi sinh của Lượm gợi cho em cảm xúc gì ?
=>Sự hi sinh của Lượm gợi cho chúng ta cảm xúc khâm phục, sự tiếc thương và quyết tâm noi gương học tập người chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi.
Lượm ơi, còn không ?

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng.

3.Tìm hiểu văn bản:
a) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu.
b) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
c) Hình ảnh của Lượm còn sống mãi:
=>Thể hiện hình ảnh của Lượm còn sống mãi.

3.Tìm hiểu văn bản:
a) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu.
b) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
c) Hình ảnh của Lượm còn sống mãi.

? Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người.
? Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, tác giả đã khắc hoạ hình ảnh Lượm như thế nào ?
? Thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật.
Với việc sử dụng nghệ thuật thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy, . có tác dụng gì ?
III. TỔNG KẾT:

I. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
II. đọc - hiểu văn bản:
III. TỔNG KẾT:
IV. LUYỆN TẬP:
Bài tập 1: ẹoùc thuoọc loứng ủoaùn thụ tửứ Moọt hoõm naứo ủoự ủeỏn heỏt baứi thụ.
Về nhà :
Hoùc thuoọc ghi nhụự;
Làm bài tập 2;
ẹoùc pha�n ủoùc theõm ( SGK / 77);
- Soaùn baứi: Mửa.