Bài 24. Lượm

chào mừng
QUÍ THẦY CÔ
về dự giờ thăm lớp
[email protected]
Kiểm tra bài cũ
Hình tượng của Bác Hồ hiện lên qua bài thơ "Đêm nay Bác không ngủ" c?a Minh Huệ như thế nào? Qua đó em cảm nhận được gì về tình cảm của Bác đới với bộ đội và dân công?

BÀI MỚI

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản

Lượm
Tố Hữu
Em hãy đọc phần chú thích (SGK trang 75)
Qua phần chú thích, em cho biết vài nét chính về tác giả ?
Tiết 99 – Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:

Tố Hữu (1920 - 2002)
Tên th?t là Nguyễn Kim Thành, quê Thừa Thiên - Huế.
Là nhà cách mạng và nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam.
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:

Em hãy cho biết thời điểm sáng tác bài thơ?
- Bài Lượm được sáng tác năm 1949, trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
(B�i th� ��ỵc in trong t�p th� "ViƯt B�c", t�p th� th� 2 cđa t�c gi�)
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Bài thơ được viết theo thể thơ gì?
- Thể thơ: 4 chữ
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Tỏc ph?m:

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Tỏc ph?m:
3. Đọc, hiểu chú thích:
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú, cháu
Gặp nhau Hàng Bè

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng.

- Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà !
Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần.
Lượm
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà

Ra thế
Lượm ơi !...

Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao
Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?

Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng .
Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !

Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng . . .
Lượm
Lượm ơi, còn không ?

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng.
Lượm
1949
(T? H?u, Tho, NXB Gi�o d?c, H� N?i, 1994)

Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu nội dung chính từng đoạn ?
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Tỏc ph?m:
3. Đọc, hiểu chú thích:
4. Bố cục:
Bài thơ chia làm ba đoạn.
+ Đoạn 1:
Từ đầu d?n "Cháu đi xa dần":
+ Đoạn 2:
Tiếp theo . Hồn bay giữa đồng:
+ Đoạn 3:
Phần còn lại:
Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu
Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm
Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
Chú bé

Cái chân
Cái đầu
Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà !

Cháu
Má đỏ bồ quân
Thôi chào đồng chí !
Cháu đi xa dần.
- Dáng điệu :
- Cử chỉ :
- Trang phục:
loắt choắt
nghênh nghênh
thoăn thoắt
Loắt choắt;
Thoăn thoắt;
Nghênh nghênh.
cười híp mí
huýt sáo
Như con chim chích
Mồm huýt sáo;
Cười híp mí.
Như con chim chích.
Cái xắc xinh xinh
Ca lô đội lệch
Cái xắc xinh xinh;
Ca lô đội lệch.
- Lời nói:
...vui lắm chú à
...thích hơn ở nhà
- Thôi chào đồng chí.
Mồm vang

Nhảy trên đường vàng .
Hình ảnh Lượm trong đoạn thơ từ khổ thứ 2 đến khổ thứ 5 đã được miêu tả qua nh?ng phuong di?n nào ?

Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào để khắc hoạ hình ảnh nhân vật Lượm?
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Các đầu nghênh nghênh
Như con chim chích
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Các đầu nghênh nghênh
Như con chim chích
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
- Các yếu tố nghệ thuật: Thể thơ bốn chữ, từ láy, so sánh, nhịp thơ nhanh, giọng vui đã góp phần thể hiện hình ảnh Lượm.

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
- Các yếu tố nghệ thuật: Thể thơ bốn chữ, từ láy, so sánh, nhịp thơ nhanh, giọng vui đã góp phần thể hiện hình ảnh Lượm.
- Hình dáng :
- Cử chỉ :
- Trang phục:
Bé loắt choắt;
Chân thoăn thoắt;
Đầu nghênh nghênh.
Mồm huýt sáo vang;
Cười híp mí.
Cái xắc xinh xinh;
Ca lô đội lệch.
- Lời nói:
...vui lắm chú à
...thích hơn ở nhà
- Thôi chào đồng chí.

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
? Lượm là một chú bé liên lạc nhí nhảnh, hồn nhiên, vui tươi, say mê công tác.
- Các yếu tố nghệ thuật: Thể thơ bốn chữ, từ láy, so sánh, nhịp thơ nhanh, giọng vui đã góp phần thể hiện hình ảnh Lượm.

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi ! . . .
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao

Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.

Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !

Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...

- Tác giả dựa vào sự hình dung, tưởng tượng để kể về chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
2) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi ! .
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao

Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.

Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !

Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...
2) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
Ra thế
Lượm ơi ! .
=>Sự cảm động,
nghẹn ngào

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi ! .
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao

Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.

Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !

Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...
2) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
Ra thế
Lượm ơi ! .
=>Sự cảm động,
nghẹn ngào
- Lu?m dua thu trong tình th?:
Đạn bay vèo vèo
Thượng khẩn
- Với tinh thần:
Sợ chi hiểm nghèo
Khẩn cấp, nguy hiểm
=>Tinh thần dũng cảm của người chiến sĩ cách mạng

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi ! .
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao

Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.

Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !

Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...
2) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
Cái chết của Lượm được miêu tả qua các câu thơ nào?
- “Bổng lòe …
… máu tươi!”
Em có nhận xét gì về cách miêu tả cái chết ấy?
Sự hi sinh
cao cả,
nhẹ nhàng

Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà
Ra thế
Lượm ơi ! .
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao

Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo ?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trỗ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng.

Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi !

Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...
2) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
- “Bổng lòe …
… máu tươi!”
Sự hi sinh
cao cả,
nhẹ nhàng
Sự “ra đi” của Lượm được nhà thơ ngầm ví như thế nào ở khổ thơ cuối đoạn?

- "cháu", "Lượm", "chú bé"
- "chú đồng chí nhỏ"
Lượm
Tố Hữu
Tiết 99 – Văn bản
Trong bài thơ, người kể chuyện đã gọi Lượm bằng nhiều từ xưng hô khác nhau. Em hãy tìm những từ ủoự?
Cách gọi đó biểu hiện tình cảm gì?
Hoạt động nhóm
2) Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1) Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu:
: thân mật (tính chất gia đình)
: ngang bằng (đồng chí, đồng đội)
=> Tác giả bày tỏ sự yêu mến, quý trọng Lượm.
Kính chúc quí thầy cô mạnh khỏe!
Xin chân thành cảm ơn !