Bài 24. Lượm

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy giáo - cô giáo
về dự giờ thăm lớp
Ngu?i th?c hi?n: Nguy?n Th? Th?m
Tru?ng THCS C?M D?NH
NGỮ VĂN 6
Câu hỏi: Em hãy đọc thuộc lòng bài thơ: "Dêm nay Bác không ngủ" của nhà thơ Minh Huệ? Nêu nội dung chính và vài nét nghệ thuật của bài thơ?
Đáp án: - Nội dung: Bài thơ thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, đồng thời thể hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
- Nghệ thuật: thể thơ năm chữ, với lối kể chuyện, kết hợp miêu tả, kể với biểu cảm, có nhiều chi tiết giản dị, chân thực và cảm động.
Kiểm tra bài cũ
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
Tác giả: ►
Tên thật là Nguyễn Kim Thành quê ở Thừa Thiên Huế.
L à nhà cách mạng- nhà thơ lớn của dân tộc
2. Tác phẩm:
Bµi th¬ s¸ng t¸c n¨m 1949, trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p ( 1946- 1954).

Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
Đọc – chú thích:
Bố cục - Thể thơ:
3 phần:
+ Phần 1: Từ đầu… xa dần: Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp tình cờ với nhà thơ.
+ Phần 2: Tiếp... giữa đồng: Chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
+ Phần 3: Còn lại: Hình ảnh Lượm còn sống mãi.
* Thể thơ: thơ 4 tiếng (thường được dùng trong các bài vè kể chuyện).



Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
- Hoàn cảnh gặp gỡ:
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè
=> Năm 1946, giặc đánh chiếm cố đô Huế - quê nhà thơ, hai chú cháu tình cờ gặp nhau trên phố Hàng Bè – Thành phố Huế. Khi ấy Lượm đã trở thành một người lính thực thụ.
- Trang phục:
Cái xắc nhỏ, mũ ca lô
- Dáng điệu: nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, tinh nghịch. :
- Lời nói: Tự nhiên, chân thật
=> Lượm rất yêu thích công việc đi liên lạc.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú cháu
Gặp nhau Hàng Bè.
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng.
Hình ảnh của Lượm được thể hiện qua các từ ngữ miêu tả nào?
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Sử dụng nhiều từ láy gợi hình, tạo nên nhạc điệu, âm điệu thú vị; điệp từ làm cho nét vẽ sắc, khoẻ, giọng thơ trở nên hóm hỉnh, yêu thương; so sánh đơn giản,dễ hình dung.
=>Lượm là người nhanh nhẹn, hiếu động, hồn nhiên, tinh nghịch, yêu đời, say mê kháng chiến, tuổi nhỏ mà chí cao thật đáng mến, đáng yêu.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
CÂU HỎI THẢO LUẬN:
Em cảm nhận như thế nào về hình ảnh “ con đường vàng”?
ĐÁP ÁN:
“ Con đường vàng” là hình ảnh sáng giá, tượng trưng cho con đường đầy nắng đẹp đi tới tương lai xán lạn mà cách mạng đã đem đến cho thiếu nhi Việt Nam.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
- Cháu đi liên lạc Cháu cười híp mí
Vui lắm chú Má đỏ bồ quân
Ở đồn Mang Cá - Thôi chào đồng chí!
Thích hơn ở nhà! Cháu đi xa dần…
- Lượm vui sướng được trở thành người chiến sĩ nhỏ cùng cha anh đánh giặc.
- Giọng thơ chuyển sang đối thoại. “ Vui lắm”, “ thích hơn” -> biểu lộ hồn nhiên tinh thần yêu nước và nhiệt tình kháng chiến của Lượm.
- Nụ cười “ híp mí”, má đỏ bồ quân” -> bức chân dung chú liên lạc thêm sinh động
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
*) Lượm khi làm nhiệm vụ:
Bỏ thư vào bao
Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Vụt qua -> Thể hiện quyết tâm chiến đấu, hành động nhanh nhẹn, quả cảm của người chiến sĩ.Nhiệm vụ chiến đấu là trên hết, ngay cả khi “đạn bay vèo vèo”.
Thư đề “ Thượng khẩn” -> Không thể do dự, không thể chậm trễ, đó là mệnh lệnh chiến đấu.
Sợ chi hiểm nghèo? -> nêu bật ý chí quả cảm của Lượm, của Kim Đồng, Lê Văn Tám.…coi cái chết nhẹ tựa lông hồng mà tuổi thơ chúng ta vô cùng ngưỡng mộ.
=> Lượm làm nhiệm vụ trong tình huống chiến đấu vô cùng ác liệt, nhưng em không hề chần chừ, lấy việc hoàn thành nhiệm vụ làm mục đích trên hết.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng:
*) Lượm hi sinh:
Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi!
-> Lượm hi sinh bất ngờ, anh dũng giữa chiến trường trong tư thế người anh hùng tuổi thiếu niên.
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng:
*) Lượm hi sinh:
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng.
-> Gợi tả lý tưởng chiến đấu cao đẹp, sự hi sinh thanh thản của
ngư ời anh hùng dám xả thân vì đất nước, vì quê hương.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng:
*) Tình cảm của nhà thơ:
Gọi là cháu: Thể hiện tình cảm thân mật, yêu thương.
Gọi là “ chú đồng chí nhỏ” : Thể hiện sự vui đùa, tôn trọng như người bạn ngang hàng.
Gọi là Lượm kèm theo những từ cảm thán: Thể hiện cảm xúc cao độ khi Lượm hi sinh.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng:
*) Tình cảm của nhà thơ:
Ra thế
Lượm ơi!...
Thôi rồi, Lượm ơi!
Lượm ơi, còn không?
-> Đau xót đột ngột như một tiếng nấc nghẹn ngào của nhà thơ, như không muốn tin điều đó là sự thật.
- Nhà thơ yêu mến, trân trọng, xót thương, nâng niu người đồng chí nhỏ đã hi sinh.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
3. Phân tích:
Hình ảnh chú bé Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:
Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng:
Lượm còn sống mãi:
Đó là điệp khúc, là lời khẳng định Lượm còn sống mãi trong lòng nhà thơ và các thế hệ mai sau.
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
*) Tổng kết:
+) Nghệ thuật:
- Kể kết hợp với tả, thể thơ 4 chữ, sử dụng nhiều từ láy, điệp từ,câu hỏi tu từ có tác dụng gợi hình ảnh và cảm xúc.
+) Nội dung:
- Bài thơ khắc hoạ hình ảnh chú bé Lượm hồn nhiên vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã anh dũng hi sinh nhưng hình ảnh em vẫn sống mãi với quê hương, đất nước.
*) Ghi nhớ (SGK – 76)
Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
III. LUYỆN TẬP:
Đoạn văn miêu tả chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm:
Hôm nay cũng giống như mọi ngày, Lượm vẫn bên mình mang cái xắc xinh xinh, chiếc mũ calô vẫn đội lệch trên đầu, Lượm vui vẻ đi làm nhiệm vụ.
Sau khi đã cẩn thận bỏ thư “ Thượng khẩn” vào túi, chú vội lao đi. Nơi mà chú phải đến là mặt trận, ở đó đang diễn ra một cuộc chiến đấu ác liệt giữa bộ đội ta và quân Pháp. Con đường chú đi là những cánh đồng quê vắng vẻ hai bên đồng lúa đang trổ đòng đòng.
Trong lúc chú đang vui vẻ, hớn hở đi làm nhiệm vụ thì bỗng một loạt đạn chớp đỏ đã cướp đi sinh mạng bé nhỏ của chú. Lượm hi sinh như một thiên thần bé nhỏ nằm yên nghỉ giữa cánh đồng quê hương với hương thơm ngào ngạt thanh khiết của lúa non bao phủ.

Bài 24: Tiết 99 - Van h?c
Văn bản: Lượm (Tố Hữu)
Trò chơi : Giải ô chữ
Học thuộc lòng đoạn thơ, từ “Một hôm nào đó… hồn bay giữa đồng”
Hoàn thiện Bài tập 2 phần Luyện tập
Soạn tiếp phần còn lại của văn bản
Soạn văn bản Mưa của Trần Đăng Khoa.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ