Bài 24. Lượm

TRƯỜNG THCS
LONG THÀNH BẮC
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ THAO GIẢ�NG
MÔN : NGỮ VĂN
Kiểm tra miệng:
Hs1: Ñoïc thuoäc loøng 5 khoå thô ñaàu cuûa baøi thô Ñeâm nay Baùc khoâng nguû?
-Qua baøi thô “Ñeâm nay Baùc khoâng nguû” cuûa Minh Hueä.Em haõy cho bieát vì sao ñeâm aáy Baùc Hoà laïi khoâng nguû?
Hs2 :Neâu yù nghóa,ngheä thuaät baøi thô? Haõy trình baøy vaøi neùt veà taùc giaû Toá Höõu?


Thứ năm ngày 3 tháng 3 năm 2011
Tiết : 99
Ngữ văn (V)
Giáo viên :Mai Thị Thu Hương
LƯỢM
(Tố Hữu)
I. Đọc – tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả -taùc phaåm:
a.Taùc giaû:
? Em hãy trình bày vaøi neùt về tác giả ,taùc phaåm?
- Tố Hữu (1920 – 2002), teân khai sinh laø Nguyeãn Kim Thaønh lµ nhµ c¸ch m¹ng vaø nhµ th¬ lín cña th¬ ca hiÖn ®¹i VN.


b. T�c ph?m:
- Th? tho: 4 ch?
- Xu?t x?:B�i thơ ��ỵc viết n�m 1949 trong th�i k� kh�ng chi�n ch�ng th�c d�n Ph�p.
-B�i th� ��ỵc in trong t�p th� ViƯt B�c (t�p th� th� 2 cđa t�c gi�)
2.Đọc -kể tóm tắt bài thơ:
?B�i tho k? v� t? v? Lu?m qua nh?ng s? vi?c n�o, b?ng l?i c?a ai ? D?a theo trình t? l?i k? ?y, em h�y ph�n do?n cho b�i tho ?



Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )

-B�i tho ghi l?i hình ?nh ch� b� li�n l?c dung c?m hi sinh cho C�ch m?ng v� tình y�u thuong, dau xĩt, lịng c?m ph?c c?a t�c gi? d?i v?i em.
-Lời của tác giả

Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )
-Bố cục : 3 đoạn.
1.Từ đầu.....xa dần.

2.TT....giữa đồng.

3.Lượm ơi.đến hết.
Nhớ lại cuộc gặp gỡ tình cờ giữa nhà thơ và Lượm.
Chuyến công tác cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi.
Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )
3.Giải từ khó:

hiểm nghèo:
Nguy hiểm gay go
Đường ra:
Tố Hữu lại từ Huế ra Bắc theo sự điều động của Trung Ương
SGK/75
Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )
II.Đọc-tìm hiểu văn bản :
Hình ?nh chú bé Lu?m trong kỉ niệm của tác giả:
? Chú bé Lượm và nhà thơ gặp gỡ nhau trong hoàn cảnh naøo? Ôû ñaâu?Em coù nhaän xeùt gì veà caùch noùi “ngaøy Hueá ñoå maùu”?
Tiết :99 - LƯỢM

-Hoàn cảnh:ngày Huế đổ máu
-Địa điểm : Hàng Bè.
-Cách nói ẩn dụ:ngày Huế kháng chiến chống thực dân pháp .
?Lu?m du?c nh� tho mi�u t? nhu th? n�o v? hình d�ng, trang ph?c, c? ch?, l?i nĩi trong cơng vi?c ?
Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )
I/ Đọc- Tìm hiểu chú thích:
Tiết 99: LƯỢM

II/ Đọc- Tìm hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh chuù beù Lượm ……….taùc giaû:
a/ Hình dáng :
Loắt choắt
Chân thoăn thoắt
Đầu nghênh nghênh
b/ Trang phục:
Xắc xinh xinh
Ca lô đội lệch
 Ngộ nghĩnh
Từ láy
gợi hình
=> Nhanh nhẹn, nhí nhảnh, tinh nghịch
(TỐ HỮU)
Tiết 99: LƯỢM
( TỐ HỮU)
1/ Hình ảnh Lượm trong buoåi ñaàu gaëp gôõ:
a/ Hình dáng :
b/ Trang phục:
c/ Cử chỉ:
Huýt sáo
Như chim chích
Nhảy trên đường vàng
Cười híp mí
So sánh Hồn nhiên, vui tươi, yêu đời
Câu hỏi thảo luận:
Em cảm nhận như thế nào về hình ảnh “con đường vàng” ?
LÁ VÀNG
LÚA VÀNG
NẮNG VÀNG
CÁT VÀNG
Cát vàng cồn nọ, bụi hồng dặm kia.
I/ Đọc- Tìm hiểu chú thích:
Tiết 99: LƯỢM
(TỐ HỮU)
II/ Đọc- Tìm hiểu văn bản:
1. H×nh ¶nh chuù beù L­îm trong kæ nieäm cuûa taùc giaû:
a/ Hình dáng :
b/ Trang phục:
c/ Cử chỉ:
d/ Lời nói:
Cháu đi liên lạc
Vui laém chú à
Ở đồn …
Thích hơn ở nhà
Tự nhiên, chân thật,

Chuù beù nhỏ nhắn hồn nhieân,voâ tö,vui töôi,yeâu ñôøi ,say meâ vôùi coâng vieäc khaùng chieán.

?Với cách miêu tả trên tác giả làm nổi bật hình ảnh Lượm có những nét gì đáng yêu,đáng mến?
Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )
Những biện pháp nghệ thuật nào đã góp phần khắc họa hình ảnh nhân vật Lượm ?
Các yếu tố nghệ thuật :từ láy,so sánh ,vần,nhịp 2/2 đã góp phần khắc họa hình ảnh nhân vật Lượm.
Câu hỏi thảo luận: Trong baøi thô tại sao nhà thơ lại gọi Lượm bằng nhiều cách như vậy ?
-Traùnh laëp coù duïng yù ngheä thuaät.
- “Chaùu,Löôïm” thaân maät (tính chaát gia ñình).
- “Chuù beù” vai xaõ hoäi (caùch goïi ngöôøi lôùn vôùi em trai nhoû)
- “ Chuù ñoàng chí nhoû”theå hieän söï traân troïng ,bình ñaúng,ngang haøng giöõa 2 ngöôøi ñoàng chí,2 ngöôøi chieán só,1 ñaõ hi sinh,,1 coøn ôû laïi.
Tiết :99 - LƯỢM
(Tố Hữu )
Ra th?
Lu?m oi !
Câu thơ gãy đôi, từ ngữ bộc lộ cảm xúc
Ngheïn ngaøo, baát ngôø ,đau xót
? Trong ®o¹n th¬ nµy, cã nh÷ng c©u th¬, khæ th¬ cã cÊu t¹o ®Æc biÖt, em h·y t×m nh÷ng c©u th¬ Êy vµ nªu t¸c dông cña nã trong viÖc biÓu hiÖn c¶m xóc cña t¸c gi¶ ?
Tiết :99- LƯỢM
(Tố Hữu)
2. Caâu chuyeän caûm ñoäng veà söï hi sinh anh duõng cuûa Löôïm :
Lu?m oi, còn không?

-> Câu hỏi tu từ
khoâng tin raèng Löôïm ñaõ hi sinh
Tiết 99: LƯỢM
( TỐ HỮU)
Vụt qua mặt trận
Ñạn bay vèo vèo
 Nguy hiểm
Thư …” thượng khẩn “
Sợ chi hiểm nghèo?
 Tö theá saün saøng,tinh thaàn dũng cảm
- Cháu nằm… giữa đồng.
 Hoá thân vào thiên nhiên, trở thành bất tử.
Nhà thơ đã hình dung và miêu tả Lượm th�c hiƯn nhiƯm vơ trong t�nh th� nh� th� n�o ? Trong t� th� v� tinh th�n ra sao ?Lượm đã hi sinh ntn ?
Tiết 99: LƯỢM
(TỐ HỮU)
?Lụứi thụ naứo gaõy aỏn tửụùng maùnh nhaỏt cho ngửụứi ủoùc?Sự hi sinh của Lượm gợi cho em cảm xúc gì ?



-Khâm phục, lòng tiếc thương, quyết tâm noi gương học tập người chiến sĩ cách mạng nhỏ tuổi.

Vụt qua mặt trận
Ñạn bay vèo vèo
Động từ ,gợi hình ảnh =>Lượm đang hăng hái làm nhiệm vụ.
3.Tâm trạng xúc động , nỗi đau xót , nghẹn ngào của tác giả khi hay tin Lượm hi sinh:
"L�ỵm �i c�n kh�ng ?" c�u th� �Ỉt � cu�i b�i th� nh� m�t c�u h�i ��y �au x�t sau s� hi sinh cđa L�ỵm. V� sao sau c�u th� �y, t�c gi� lỈp l�i hai khỉ th� � �o�n ��u víi h�nh �nh L�ỵm h�n nhi�n,vui t��i, nh� nh�nh ?


Tiết :99- LƯỢM
(Tố Hữu)


Chú bé loắt choắt
...........................
Nhảy trên đường vàng
Sự lặp lại (ñoaïn ñieäp khuùc)
Khẳng định Lượm vẫn sống mãi trong lòng mọi người.
=> Tác giả vô cùng đau xót trước sự hy sinh anh dũng của Lượm.
=>
Tiết 99: LƯỢM
( TỐ HỮU)
*Nhân vật Lượm khiến người đọc nhớ đến chú bé Ga-vơ-rốt trong tác phẩm Những người khốn khổ của Vích-to Huy -gô.
Em nhận xeựt gì về nghệ thuật , yự nghúa qua bài thụ Lượm?
4.Ngheọ thuaọt :
-Sửỷ duùng theồ thụ boỏn chửừ giaứu chaỏt daõn gian , phuứ hụùp vụựi loỏi keồ chuyeọn.
-Sửỷ duùng nhie�u tửứ laựy coự giaự trũ gụùi hỡnh vaứ giaứu aõm ủieọu.
-Keỏt hụùp nhie�u phửụng thửực bieồu ủaùt : mieõu taỷ. tửù sửù vaứ bieồu caỷm.
-Caựch ngaột doứng caực aõu thụ : theồ hieọn sửù ủau xoựt, xuực ủoọng ủeỏn ngheùn ngaứo cuỷa taực giaỷ khi hay tin Lửụùm hi sinh.
-Kết cấu đầu cuối tương ứng trong bài thơ khắc sâu hình ảnh của nhân vật , làm nổi bật chủ đề của tác phẩm: hình ảnh chú bé Lượm vui tươi, hồn nhiên,hăng hái,dũng cảm sẽ sống mãi trong lòng tác giả,trong lòng chúng ta.
5.Ý nghĩa :
-Bài thơ khắc họa hình ảnh một chú bé hồn nhiên,dũng cảm hi sinh và nhiệm vụ kháng chiến.Đó là mộ hình tượng cao đẹp trong thơ Tố Hữu.Đồng thời bài thơ đã thể hiện chân thật tình cảm mến thương và cảm phục của tác giả dành cho chú bé Lượm nói riêng và những em bé yêu nước nói chung.

I/ Đọc- Tìm hiểu chú thích:
Tiết 99: LƯỢM
TỐ HỮU
II/ Đọc- Tìm hiểu văn bản:
1/ H×nh ¶nh chuù beù L­îm trong kæ nieäm cuûa taùc giaû
2. Caâu chuyeän caûm ñoäng veà söï hi sinh anh duõng cuûa Löôïm :
3.Tâm trạng xúc động , nỗi đau xót , nghẹn ngào của tác giả khi hay tin Lượm hi sinh:
4.Ngheä thuaät:
5.Ý nghĩa bài thơ:
?Hãy tìm 1 số gương anh dũng trong thời kì kháng chiến chống Pháp-Mỹ?



4. Câu hỏi,bài tập củng cố:
-Câu 1: Hãy trình bày vài nét về tác giả,tác phẩm? Đọc thuộc lòng đoạn thơ " một hôm.hết"
+T� H�u (1920-2002),tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành l� nh� c�ch m�ng và nh� th� lín cđa th� ca hiƯn ��i VN.
+ B�i thơ ��ỵc viết n�m 1949 trong th�i k� kh�ng chi�n ch�ng th�c d�n Ph�p.
-Câu 2 : Viết đoạn văn ngắn miêu tả chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm
Tiết :99- LƯỢM
(Tố Hữu)
Tiết 99: LƯỢM
TỐ HỮU
Hướng dẫn hs tự học :
-Hoïc thuoäc baøi ghi treân lôùp-tìm hieåu phaàn vieát veà taùc giaû vaø taùc phaåm-hoïc thuoäc loøng baøi thô-hieåu yù nghóa cuûa keát caáu ñaàu cuoái töông öùng theå hieän trong baøi thô-söu taàm moät soá baøi thô noùi veà nhöõng taám göông nhoû tuoåi maø anh duõng.
-Chuaån bò :Möa
+Ñoïc tìm hieåu taùc giaû ,taùc phaåm ,giaûiû töø khoù ,toùm taét baøi thô .
+Ngheä thuaät,yù nghóa baøi thô.