Bài 24. Lượm

2011 - 2012
nhiệt liệt chào mừng quí thầy cô giáo về dự giờ
lớp 6a
bài giảng hội thi giáo viên giỏi huyện yên lập





Kiểm tra bài cũ
ẩn dụ là gì? Cho ví dụ.
ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên
gọi sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng
với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự
diễn đạt.
- VD: "Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ"
? Cho biết vài nét về
tác giả, tác phẩm.
a.Tác giả:
-Tố Hữu quê ở Thừa Thiên Huế.
-Là nhà cách mạng, nhà thơ
lớn của thơ ca hiện đại VN.
b.Tác phẩm: Bài thơ Lượm
được viết năm 1949 trong
thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
I .Tiếp xúc văn bản.
1.Đọc
2 Tìm hiểu chú thích
Tố Hữu (1920-2002)
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
1.Đọc
2. Tìm hiểu chú thích
3.Thể thơ:
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
? Bài thơ này được làm theo thể thơ nào?
? Bài thơ có thể chia làm mấy phần? Nội dung của
từng phần?
3 phần:
1.Từ đầu -> "Cháu đi xa dần": Hình ảnh Lượm trong
cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu.
2.Tiếp theo-> "Hồn bay giữa đồng": Câu chuyện về
chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm.
3.Còn lại: Hình ảnh Lượm vẫn còn sống mãi.
4. Bố cục
Thể thơ 4 chữ, nhịp 2/2
1. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu

Ngày Huế đổ máu
-> ẩn dụ-> Tính chất ác liệt của cuộc chiến tranh
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
Chi tiết "Ngày Huế đổ máu" gợi lên tính chất gì của cuộc kháng chiến chống Pháp ?
Nhà thơ gặp Lượm trong hoàn cảnh nào?
a, Ho�n cảnh
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
a, Ho�n cảnh
b, Hình ảnh Lượm
1. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu

Hình ảnh của Lượm được miêu tả như thế nào qua cái nhìn của tác giả ?
(trang phục,hình dáng, cử chỉ, lời nói)
- Hình dáng:
Loắt choắt
- Điệu bộ:
Thoăn thoắt
nghênh nghênh
- Trang phục:
Cái xắc xinh xinh
Ca lô đội lệch
- Cử chỉ :
Cười híp mí
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng
- Lời nói :
Cháu đi liên lạc
Vui lắm .
Thích.
Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ? nhịp thơ?
Các từ láy gợi hình , lối
so sánh, nhip thơ nhanh,
cách gieo vần chắc
Qua miêu tả trên, em thấy Lượm là một chú bé như thế nào?
Lượm nhỏ bé, nhưng hồn nhiên,
nhanh nhẹn, nhí nhảnh, tinh
nghịch và yêu đời. Em rất ưa
hoạt động cách mạng.
2. Hình ảnh Lượm trong trận chiến đấu cuối cùng
Cảm xúc của tác giả khi nghe tin Lượm hi sinh
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
1.Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu

Câu thơ bị cắt đôi đứng riêng thành một khổ thơ -> Choáng váng, sững sờ, đau đớn
Ra thế
Lượm ơi!...
Câu thơ nào nói về cảm xúc của tác giả khi nghe tin Lượm hy sinh?
Em có nhận xét gì về cấu trúc của câu thơ này và hiệu quả của nó trong việc bộc lộ cảm xúc của tác giả?
2. Hình ảnh Lượm trong trận chiến đấu cuối cùng
Cảm xúc của tác giả khi nghe tin Lượm hi sinh
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
1.Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu

Tìm những chi tiết miêu tả Lượm khi đang làm nhiệm vụ?
Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề thượng khẩn
Sợ chi hiểm nghèo?
Đường quê vắng vẻ.
Nhấp nhô
.
-> Lượm là một chú bé
dũng cảm, nhanh nhẹn,
không sợ gian khổ, nguy hiểm
Giải thích từ "vèo vèo", "vụt", "thượng khẩn"? Thông qua những từ ngữ miêu tả trên, em hình dung Lượm đi đưa thư liên lạc trong hoàn cảnh nào?
b. Hình ảnh Lượm trong chiến đấu
Dùng động từ mạnh, từ láy
Những hình ảnh đó cho thấy Lượm là một chú bé như thế nào?
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
1.Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu

2. Hình ảnh Lượm trong trận chiến đấu cuối cùng
Cảm xúc của tác giả khi nghe tin Lượm hi sinh
c. Lượm hy sinh anh dũng
b. Hình ảnh Lượm trong chiến đấu
Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng màu tươi!

Tìm những câu thơ bộc lộ cảm xúc của nhà thơ khi miêu tả sự hy sinh của Lượm?
Em hãy nhận xét giọng điệu và nhịp thơ trong đoạn trên?
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng.
Câu thơ bị cắt đôi, lời thơ thấm máu , giọng thơ như một tiếng nấc nghẹn ngào
=> đau xót, tiếc thương. Lượm đã hy sinh anh dũng. Em như thiên thần bé nhỏ yên nghỉ giữa cánh đồng xanh
-Vừa xót thương, vừa cảm phục.
-Một cái chết dũng cảm nhưng nhẹ nhàng,
thanh thản.
-Lượm không còn nữa nhưng hình ảnh đẹp
đẽ của Lượm còn sống mãi với quê hương.
Sự hi sinh dũng cảm của Lượm gợi
cho em những tình cảm và suy nghĩ gì?
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
1.Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu

2. Hình ảnh Lượm trong trận chiến đấu cuối cùng
3. Hình ảnh Lượm còn sống mãi
Lượm ơi, còn không? -> Câu thơ cắt đôi, câu hỏi ám ảnh
lòng người -> Thương tiếc vô hạn
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh.
Khẳng định Lượm vẫn còn sống
mãi trong lòng nhà thơ và sống
mãi với quê hương đất nước.
Lượm ơi, còn không?...
Câu hỏi tu từ cắt đôi lại đứng thành một khổ thơ đặt gần cuối bài có dụng ý gì?
Cuối bài thơ, hình ảnh Lượm vui tươi, nhí nhảnh và gan dạ được lặp lại. Theo em điều đó có ý nghĩa gì?
Tiết 99: Lượm
(Tố Hữu)
I .Tiếp xúc văn bản.
II. Phân tích
III. Tổng kết, ghi nhớ
Hãy trình bày những nét tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật?


Bằng thể thơ bốn chữ, sử dụng từ láy có giá trị gợi
hình và nghệ thuật kết hợp giữa miêu tả với kể chuyện.
Bài thơ đã khắc hoạ nổi bật hình ảnh chú bé Lượm hồn
nhiên, tươi vui và dũng cảm
Ghi nhớ ( SGK /77)
Bài tập củng cố
1. Bài tập củng cố:
Câu 1: Trong bài thơ Lượm , tác giả sử dụng phương thức biểu đạt nào ?
A: Miêu tả , tự sự C: Biểu cảm
B: Tự sự , biểu cảm D: Cả miêu tả , tự sự và biểu cảm
Câu 2: Vẻ đẹp của Lượm trong hai khổ thơ (khổ 2, 3) là vẻ đẹp gì ?
A: Khỏe mạnh , cứng cáp B: Hiền lành , dễ thương
C: Hoạt bát , hồn nhiên D: Rắn rỏi , cương nghị
Câu 3. Em hãy đọc diễn cảm một đoạn thơ mà em thích nhất?
Hướng dẫn về nhà
-Học thuộc lòng bài thơ Lượm, nắm vững nội dung và nghệ thuật của bài thơ đó.
-Soạn bài: Mưa.
2011 - 2012
Xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo cô giáo và các em học sinh !!!
bài giảng hội thi giáo viên giỏi huyện yên lập
Bức tranh minh hoạ đoạn thơ nào? Đọc đoạn thơ đó?