Bài 24. Lượm

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ
Ngữ văn lớp 6A
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Đọc thuộc lòng năm khổ thơ đầu của bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của nhà thơ Minh Huệ và nêu cảm nhận của em về hình tượng Bác Hồ trong bài thơ ?
Tiết 99 Văn bản : LƯỢM
( Tố Hữu)
Tiết 99 Văn bản : LƯỢM
TỐ HỮU
I/ Đọc, tìm hiểu chung:
1/ Tác giả (1920 -2002)
- Tên thật: Nguyễn Kim Thành,
quê ở Thừa Thiên Huế
Ông là nhà cách mạng, nhà
thơ lớn của nền thơ hiện đại
Việt Nam.
2/ Tác phẩm:
Tiết 99 Văn bản: LƯỢM
TỐ HỮU
- Sáng tác: 1949, in trong tập thơ “Việt Bắc”
- Thể thơ : bốn chữ
- Bố cục: 3 phần

+ Phần 1: Năm khổ thơ đầu
+ Phần 2 : Tám khổ thơ tiếp theo
+ Phần 3: Còn lại
LƯỢM
( Tố Hữu)
Ngày Huế đổ máu - Cháu đi liên lạc
Chú Hà Nội về Vui lắm chú à
Tình cờ chú cháu Ở đồn Mang Cá
Gặp nhau Hàng Bè Thích hơn ở nhà!

Chú bé loắt choắt Cháu cười híp mí
Cái xắc xinh xinh Má đỏ bồ quân
Cái chân thoăn thoắt -Thôi chào đồng chí!
Cái đầu nghênh nghênh Cháu đi xa dần…

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…




Cháu đi đường cháu Đường quê vắng vẻ
Chú lên đường ra Lúa trỗ đòng đòng
Đến nay tháng sáu Ca lô chú bé
Chợt nghe tin nhà Nhấp nhô trên đồng…

Ra thế Bỗng lòe chớp đỏ
Lượm ơi!... Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một hôm nào đó Một dòng máu tươi!
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ Cháu nằm trên lúa
Bỏ thư vào bao Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Vụt qua mặt trận Hồn bay giữa đồng…
Đạn bay vèo vèo
Thư đề “Thượng khẩn” Lượm ơi, còn không?
Sợ chi hiểm nghèo?
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Tiết 99: Văn bản LƯỢM


II/ Đọc, tìm hiểu chi tiết:
1/ Hình ảnh chú bé Lượm:
TỐ HỮU
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Tiết 99 Văn bản: LƯỢM
TỐ HỮU
II/ Đọc, tìm hiểu chi tiết
1/ Hình ảnh chú bé Lượm:
- Dáng điệu:
- Trang phục:
- Cử chỉ:
- Lời nói:
=>Một chú bé liên lạc hồn nhiên, nhanh nhẹn, vui tươi,
say mê công tác kháng chiến.

Tiết 99 Văn bản : LƯỢM
TỐ HỮU
II/ Đọc, tìm hiểu chi tiết
2/ Sự hy sinh của Lượm và tình cảm của tác giả:
Ra thế
Lượm ơi !
=> Câu thơ gãy đôi, thể hiện sự ngỡ ngàng, đau xót của tác giả.
Tiết 99 Văn bản : LƯỢM
TỐ HỮU
Vụt qua mặt trận Bỗng lòe chớp đỏ
Đạn bay vèo vèo Thôi rồi, Lượm ơi!
Thư đề “Thượng khẩn” Chú đồng chí nhỏ
Sợ chi hiểm nghèo? Một dòng máu tươi!

Đường quê vắng vẻ Cháu nằm trên lúa
Lúa trỗ đòng đòng Tay nắm chặt bông
Ca lô chú bé Lúa thơm mùi sữa
Nhấp nhô trên đồng… Hồn bay giữa đồng…
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đâu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Lượm ơi, còn không ?
- Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc họa hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người.
- Thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá trị gợi hình và âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật.

Ghi nhớ
BẢN ĐỒ TƯ DUY

Hình ảnh
của Lượm
Sự hi sinh
của Lượm
Hồn nhiên, vui tươi, dũng cảm.
Anh dũng, thiêng liêng, cao cả
LƯỢM
Tình cảm
của tác giả
Yêu thương, trìu mến
Đau xót, tự hào, cảm phục
Lượm còn sống mãi
Chú bé:
LUYỆN TẬP
? Trong bài thơ tác giả đã gọi Lượm bằng những tên gọi khác nhau, thể hiện những tình cảm khác nhau. Em hãy chỉ ra xem tác giả gọi Lượm bằng những tên gọi gì ? Mỗi tên gọi đó thể hiện tình cảm gì ?
Cách xưng hô của người lớn với người em trai nhỏ, thân mật
nhưng chưa thật gần gũi.
- Cháu:
- Chú đồng chí nhỏ:
Tình cảm vừa trìu mến vừa trang trọng
như với chiến sĩ đồng đội.
- Lượm ơi !:
Tình cảm yêu mến, nghẹn ngào, đau xót, cảm
phục đang dâng trào.
Tình cảm gần gũi, thân thiết như quan hệ
ruột thịt.
Hướng dẫn học ở nhà
Học thuộc lòng bài thơ.
Chuyển bài thơ thành một câu chuyện.
Soạn bài: Tập làm thơ bốn chữ.
Đoạn văn miêu tả chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm:
Vừa nhận được mệnh lệnh của cấp trên, Lượm bất chấp hiểm nguy, băng qua mặt trận đỏ lừ lửa đạn. Những viên đạn bay vèo vèo như muốn xới tung những thửa ruộng vàng rực trước mặt. Lượm thận trọng bỏ thư vào cái xách nhỏ vắt chéo ngang trước ngực rồi phóng như bay về phía trước. Kẻ thù tàn ác đã chĩa nòng súng theo hướng chiếc mũ ca lô nhấp nhô đang tiến lại gần. Một tiếng nổ vang dội cả đất trời, Lượm đã ngã xuống trên một cách đồng quê sực nức mùi lúa chín. Lượm đã hoá thân vào thiên nhiên và trở thành bất tử…