Bài 24. Lượm

( Tố Hữu )
Lượm
Bài giảng ngữ văn 6
Lớp: 6B
Kiểm tra bài cũ
Đọc thuộc lòng đoạn thơ " ...lần thứ ba thức dậy....hết" trong bài "Đêm nay Bác không ngủ" (Minh Huệ)
Nêu nội dung, nghệ thuật của bài thơ ?
- Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch, bài thơ thể hiện tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân. Đồng thời thể hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ đối với lãnh tụ.
- Bài thơ sử dụng thể thơ năm chữ, có nhiều vần liền thích hợp với lối kể chuyện, kết hợp với miêu tả, biểu cảm có nhiều chi tiết giản dị, chân thực và cảm động.

Bài 24 - Tiết 99
Văn bản:

Lượm

Tố Hữu

I. Đọc, tìm hiểu chung.
1. Tác giả:
Bài 24 - Tiết 99
Văn bản:

Lượm

Tố Hữu
- Tố Hữu (1920-2002), tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành.
Quê tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn của thơ ca hiện đại Việt Nam.

I. ��c, t�m hiĨu chung.
1. Tác giả:
Bài 24 - Tiết 99
Văn bản:

Lượm

Tố Hữu
2. Tác phẩm:
Sáng tác năm 1949, trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.
- In trong t�p th� "ViƯt B�c" (1954)

Bài 24 - Tiết 99
Văn bản:

Lượm

Tố Hữu

- Bố cục:

Bài thơ chia làm ba ph�n.
Phần 1: đầu ...cháu đi xa dần: H/a Lượm trong cuộc gặp gỡ tình
cờ của hai chú cháu.
Phần 2: tiếp ...hồn bay giữa đồng: Chuyến liên lạc cuối cùng và
sự hi sinh của Lượm.
Phần 3: Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi.
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú, cháu
Gặp nhau Hàng Bè.

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng...

Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà!

Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần...
1. Hình ảnh Lượm trong buổi đầu gặp gỡ.
Ngày Huế đổ máu
Chú Hà Nội về
Tình cờ chú, cháu
Gặp nhau Hàng Bè.

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng...

- Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà!

Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần...
Trang phục:
Dáng điệu:

Cử chỉ:
Lời nói:
Cái xắc xinh xinh
Ca lô đội lệch
Chú bé loắt choắt
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Như con chim chích
Mồm huýt sáo vang
Cháu cười híp mí
Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Thích hơn ở nhà!

Cháu đi đường cháu
Chú lên đường ra
Đến nay tháng sáu
Chợt nghe tin nhà.
Ra thế
Lượm ơi !...
Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao
Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề " Thượng khẩn"
Sợ chi hiểm nghèo?
Đường quê vắng vẻ
Lúa trổ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng...
Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi !
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi!
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng...
2. Lượm trong chuyến đi công tác cuối cùng.
2. Lượm trong chuyến đi công tác cuối cùng.
Câu chuyện Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng được tác giả kể lại với cảm xúc của mình.
Cảm xúc đó đã được thể hiện qua những câu thơ, khổ thơ nào? Cấu tạo có gì đặc biệt? Nêu tác dụng của nó trong việc biểu hiện cảm xúc của tác giả ?
" Ra thế
Lượm ơi!.."


" Thôi rồi, Lượm ơi! ".
Câu thơ bị ngắt đôi làm hai dòng, tạo đột ngột, khoảng lặng diễn tả sự xúc động nghẹn ngào của tác giả.
Là câu hỏi tu từ thốt lên đau đớn như vừa phải chứng kiến cái chết của Lượm.
Lượm ơi, còn không?

Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh

Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng...
3. Hình ảnh Lượm còn mãi.
Trong bài thơ, tác giả đã gọi Lượm bằng những từ ngữ xưng hô khác nhau. Hãy chỉ rõ và nêu tác dụng của việc sử dụng các từ ngữ ấy?
Trong bài, tác giả gọi Lượm bằng nhiều đại từ xưng hô khác nhau. Sự thay đổi đó thể hiện những sắc thái quan hệ và tình cảm trong từng trường hợp.
+ " Chú bé": Cách gọi chung, thể hiện sự thân mật nhưng chưa gần gũi.
+ " Cháu" :Biểu lộ tình cảm gần gũi, thân thiết như ruột thịt nên được
sử dụng nhiều lần.
+ " Chú đồng chí nhỏ": Vừa thân thiết, trìu mến, vừa trang trọng
với một chiến sĩ nhỏ tuổi.
+ " Lượm ơi !": gọi tên trực tiếp, dùng khi tình cảm, cảm xúc của tác giả
lên cao độ, kèm theo các từ cảm thán " Thôi rồi, Lượm ơi !"

- Bằng cách kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người.
- Thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá tri gợi hình và giàu âm điệu xây dựng thành công hình tượng nhân vật.
III. Tổng kết.
Về nhà :
Hoùc thuoọc ghi nhụự;
Làm bài tập 2;
ẹoùc pha�n ủoùc theõm
- Soaùn baứi: Mửa.