Bài 24. Lượm

Ngữ văn 6
Lượm
Tố Hữu
Lượm
Tố Hữu
I.Đọc-tìm hiểu chú thích:
- Tố Hữu (1920-2002), tên khai sinh Nguyễn Kim Thành
- Quê : Huế
- Là nhà Cách mạng, nhà thơ lớn cuả thơ ca hiện đại Việt Nam
1/ Tác giả: (sgk/75)
Lượm
Tố Hữu
I.Đọc-tìm hiểu chú thích:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
a, Hoàn cảnh sáng tác:
b/ Bố cục:
Bài thơ được viết năm 1949, trong kháng chiến chống Pháp.
P1 từ đầu → xa dần: Hình ảnh Lượm trong hồi tưởng của tác giả
P2 tiếp →bay giữa đồng: Cảm xúc của tác giả khi nghe tin lượm hy sinh
P3 còn lại: Lượm còn sống mãi
b/ Bố cục:
P1 từ đầu → xa dần: Hình ảnh Lượm trong hồi tưởng của tác giả
P2 tiếp →bay giữa đồng: Cảm xúc của tác giả khi nghe tin Lượm hy sinh
P3 còn lại: Lượm còn sống mãi
I.Đọc-tìm hiểu chú thích:
1/ Tác giả:
2/ Tác phẩm:
a, Hoàn cảnh sáng tác:
Lượm
Tố Hữu
Lượm
Tố Hữu
II.Đọc-hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh chú bé Lượm :
Thảo luận nhóm: (3 phút)
Tổ 1+2:
Đọc thầm khổ từ khổ 2- khổ 5, và trả lời câu hỏi:
Hình ảnh Lượm được miêu tả như thế nào qua hồi tưởng của tác giả?
(Gợi ý: dáng điệu, cử chỉ, trang phục, lời nói)
Tổ 3+4:
Chỉ ra yếu tố nghệ thuật đặc sắc được sử dụng trong các khổ thơ từ 2- khổ 5, và nêu tác dụng.
Lượm
Tố Hữu
II.Đọc-hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh chú bé Lượm :
- Dáng điệu :
+ loắt choắt
+ nghênh nghênh
+ thoăn thoắt

- Cử chỉ :
+ huýt sáo vang
+ Như con chim chích
+ Nhảy trên đường vàng
Nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn
Hồn nhiên,yêu đời
Lượm
Tố Hữu
II.Đọc-hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh chú bé Lượm:
- Lời nói:
+Vui lắm chú à
+Thích hơn ở nhà
Tự nhiên, chân thật
Trang phục:
+ Cái xắc xinh xinh
+ ca lô đội lệch
Trang phục của các chiến sĩ vệ quốc,
Nhịp điệu nhanh, từ láy
Hồn nhiên, vui tươi, say mê tham gia công tác kháng chiến
Lượm
Tố Hữu
II.Đọc-hiểu văn bản:
2/ Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên lạc cuối cùng

Thảo luận nhóm: (3 phút)
Tổ 3+4
- Chuyến đi liên lạc cuối cùng của Lượm diễn ra như thế nào? Thái độ và hành động của Lượm trong lần đi liên lạc cuối được miêu tả ra sao?
Tổ 1+2
- Tìm chi tiết nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ khi miêu tả Lượm trong chuyến công tác cuối cùng.
Lượm
Tố Hữu
II.Đọc-hiểu văn bản:
2/ Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên lạc cuối cùng

- Ra thế
Lượm ơi!..
Thôi rồi, Lượm ơi!
- Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vèo
Thư đề thượng khẩn
Sợ chi hiểm nghèo
Dũng cảm, nhanh nhẹn, không sợ nguy hiểm
 Câu thơ gãy đôi ,câu cảm thán, nói giảm nói tránh
 Cảm xúc đau đớn, xót thương, cảm phục.
Lượm
Tố Hữu

3. Lượm còn sống mãi
II.Đọc-hiểu văn bản:
Thảo luận nhóm: (3 phút)
Tổ 1:Tác giả miêu tả Lượm hy sinh như thế nào?
Tổ 2: Câu thơ:
Ra thế
Lượm ơi ! có cấu trúc gì đặc biệt, nêu tác dụng của cấu trúc ấy?
Tổ 4: Theo các em, câu hỏi tu từ Lượm ơi còn không? có ý nghĩa gì?
Tổ 3:Đọc lại khổ 3 khổ cuối, cho biết vì sao tác giả nhắc lại hình ảnh Lượm ở phần cuối tạo thành điệp khúc?
Lượm
Tố Hữu
II.Đọc-hiểu văn bản:


3. Lượm còn sống mãi
- Lượm ơi, còn không?

→ Câu hỏi tu từ
 Đau đớn, xót xa.
→ Điệp khúc

 Khẳng định Lượm vẫn sống mãi trong lòng mọi người.
- Chú bé loắt choắt
.............................
Nhảy trên đường vàng
Thảo luận nhóm: (3 phút)
Trong bài thơ, người kể chuyện đã gọi Lượm bằng nhiều từ xưng hô khác nhau. Em hãy tìm những từ ấy và cho biết nó có tác dụng như thế nào trong việc biểu hiện mối quan hệ giữa tác giả và nhân vật?
Lượm
Tố Hữu
III/ Tổng kết:
(Ghi nhớ, sgk/77)
- Bằng cách hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc, bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi,hăng hái, dũng cảm. Lượm đã hy sinh nhưng em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người
- Thể thơ bốn chữ,có nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu đã góp phần tạo nên thành công trong nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật.
Lượm
Tố Hữu
IV. LUYỆN TẬP
Viết đoạn văn 8-10 dòng miêu tả hình ảnh Lượm trong chuyến công tác cuối cùng và hy sinh
Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài mới:
Nắm chắc nội dung trong vở ghi và ghi nhớ
Soạn bài : Các thành phần chính của câu
Ngữ văn 6
Lượm
Tố Hữu