Bài 24. Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

TIẾT 50:

KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII

Chúa Trịnh Giang cho xây nhiều chùa lớn. Năm 1730 hàng vạn dân ở Hải Dương phải đi đào sông, kẻ gỗ và đắp đường, chở gạch đá để tu sửa hai chùa Quỳnh Lâm và Sùng Nghiêm.
Chúa Trịnh Sâm càng lúng sâu hơn vào “vũng bùn” ăn chơi hưởng lạc. Vào dịp tết trung thu “chúa phát gấm làm hàng trăm, hàng ngàn cái đèn lồng tinh xảo tuyệt vời, mỗi cái giá đến mấy chục lạng vàng”
( Thượng kinh kí sự)
(Trích " Thượng kinh kí sự"- Lê Hữu Trác)
" Lính nghìn cửa vác đòng nghiêm nhặt
Cả trời Nam sang nhất là đây!
Lầu từng gác vẽ tung mây
Rèm châu, hiên ngọc, bóng mai ánh vào
Hoa cung thoảng ngạt ngào đưa tới
Vườn ngự nghe vẹt nói đòi phen
Quê mùa, cung cấm chưa quen
Khác gì ngư phủ Đào Nguyên thủa nào"
" ..Qua dãy hành lang phía Tây, đến một cái nhà lớn thật là cao và rộng. Hai bên là hai cái kiệu để vua chúa đi. Đồ nghi trượng đều sơn son thiếp vàng. ở giữa đặt một cái sập thiếp vàng. Trên sập mắc một cái võng điều đỏ. Trước sập và hai bên bày bàn ghế, những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy."
Nhà sử học Phan Huy Chú viết:
“Vì trưng thu quá mức dân kiệt cả vật lực mà không thể nộp đủ đến nổi trở thành bần cùng mà bỏ cả nghề nghiệp.Có người vì thuế sơn mà chặt cây sơn, vì thuế vải lụa mà phá khung cửi, vì thu mua cá tôm mà phải xé cả chài lưới…”
(Lịch triều hiến chương loại chí)
Nạn đói khủng khiếp năm 1740 – 1741 ở Đàng Ngoài, “ Dân lưu vong bồng bế, dắt díu nhau đi kiếm ăn đầy đường….dân phần nhiều sống nhờ rau cỏ, ăn cả chuột, rắn. Người chết đói ngổn ngang, người sống sót không còn một phần mười. Làng nào có tiếng là trù mật cũng chỉ còn năm ba hộ mà thôi”
( Khâm định Việt sử thông giám cương mục)
Lược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa nông dân đàng ngoài thế kỷ XVIII
Lược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa nông dân đàng ngoài thế kỷ XVIII
K/n Nguyễn Danh Phương
K/n Nguyễn Hữu Cầu
K/n Hoàng Công Chất
K/n Nguyễn Dương Hưng
Kn Lê Duy Mật
1737
Nguyễn Dương Hưng
Sơn Tây
1738 -1770
Lê Duy Mật
Thanh Hoá, Nghệ An
1740 - 1751
Nguyễn Danh Phương
Tam Đảo, Sơn Tây, Tuyên Quang…
1741 - 1751
Nguyễn Hữu Cầu
Hải Phòng, Kinh Bắc, Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An
1739 - 1769
Hoàng Công Chất
Sơn Nam, Tây Bắc
Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất
Củng cố:
Lê Duy
Mật
Thời
gian:
1738-
1770
Thanh
Hoá,
Nghệ
An

CHUẨN BỊ BÀI MỚI
- Học bài cũ
- Soạn bài 25: PHONG TRÀO TÂY SƠN
I- Khởi nghĩa nông dân Tây Sơn
+ Nêu những nét chính về tình hình xã hội Đàng Trong nửa sau TK XVIII.
+ Tại sao nhân dân hăng hái tham gia khởi nghĩa Tây Sơn.

CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHỎE, CÁC EM HỌC TỐT