Bài 24. Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

Chào quý thầy cô và các em học sinh
Môn Lịch sử 7
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Hãy trình bày sự phát triển của văn
học thế kỉ XVI-XVIII?

2. Em hãy nêu những hiểu biết của em
về Nguyễn Bĩnh Khiêm?
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585)

Quê ở huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng.
Năm 1535, ông đi thi và đậu Trạng
nguyên. Vì ông đỗ Trạng nguyên và
được phong tước Trình Tuyền hầu
nên dân gian gọi ông là Trạng Trình.

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

(Trích bài thơ “Nhàn”)
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
( Nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi nghĩa)
Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong
kiến ở Đàng Ngoài như thế nào?
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyến phong kiến Đàng Ngoài suy
sụp: vua Lê, chúa Trịnh ăn chơi xa xỉ, quan lại binh kính ra
sức đục khoét nhân dân.
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
( Nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi nghĩa)
Chúa Trịnh giang cho xây nhiều chùa lớn. Năm 1730, hàng vạn
dân ở Hải Dương phải đi đào sông, kéo gỗ và đắp đường, chở
gạch đá để tu sửa hai chùa Quỳnh Lâm và Sùng Nghiêm.

Chúa Trịnh Sâm càng lún sâu hơn vào “vũng bùn” ăn chơi hưởng
lạc. Vào dịp tết Trung Thu, “chúa phát gấm làm hàng trăm, hàng
ngàn cái đèn lồng tinh xảo tuyệt vời, mỗi cái giá đến mấy chục
lạng vàng”.
(Thượng kinh kí sự)
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
( Nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi nghĩa)
Trong phủ có đến bốn, năm trăm hoạn quan, “ngạo mạn,
hách dịch …, cả nước căm ghét, ghê tởm, kinh sợ chúng”.

Quan lại xét xử “đục nước béo cò”, “để cho kẻ giàu lọt lưới
pháp luật, kẻ điêu toa được múa mép, kẻ lí ngay đành chịu
thua”.
(Thông sức của Ngự sử đài năm 1719)
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
( Nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi nghĩa)
Sự mục nát của chính quyền
họ Trịnh đã dẫn đến những
hậu quả gì?
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyến phong kiến Đàng Ngoài suy
sụp: vua Lê, chúa Trịnh ăn chơi xa xỉ, quan lại binh kính ra ra
sức đục khoét nhân dân.
- Hậu quả:
+ Sản xuất nông nghiệp đình đốn,
thiên tai, hạn hán xãy ra liên tiếp.
=> Các cuộc khởi nghĩa bùng nổ.
+ Vào khoảng những năm 40 của thế kỉ XVIII,hàng chục vạn nông dân chết đói, người sống sót phải lìa bỏ làng quê, phiêu tán khắp nơi.
+ Cơng thuong nghi?p sa s�t, ch? ph? di�u t�n.
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
( Nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi nghĩa)

Nhà sử học Phan Huy Chú viết: “Vì trưng thu quá mức dân
kiệt cả vật lực mà không thể nộp đủ đến nổi trở thành bần
cùng mà bỏ cả nghề nghiệp. Có người vì thuế sơn mà chật
cây sơn, vì thuế vải lụa mà phá khung cửi, vì thu mua cá tôm
mà phải xé cả chài lưới…”

(Lịch triều hiến chương loại chí)
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
( Nguyên nhân bùng nổ các cuộc khởi nghĩa)
Nạn đói khũng khiếp năm 1740-1741 ở đàng ngoài, “dân
lưu vong bồng bế, dắt díu nhau đi kiếm ăn đầy đường…
dân phần nhiều sống vào rau cỏ, ăn cả chuột, rắn. Người
chết đói ngỗng ngang, người sống sót không còn một phần
mười. Làng nào có tiếng trù mật cũng chỉ còn năm, ba hộ
mà thôi”.
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)
Hỏi: Trước những khó khăn không thể nào giải quyết được nhân dân ta đã làm gì?
Nhân dân ta đã vùng lên đấu tranh, các cuộc khởi nghĩa nông dân liên tiếp nổ ra
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
2. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN:
HOẠT ĐỘNG NHÓM

Quan sát lược đồ hình 55 và kết hợp nội dung trong
SGK, em hãy lập bảng thống kê các cuộc
khởi nghĩa lớn? Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa nào?
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
2. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN:
Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn
Tên cuộc khởi nghĩa
Địa bàn hoạt động
Thời gian
Lê Duy Mật
Nguyễn Danh Phương
Nguyễn Hữu Cầu
Hoàng Công Chất
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
2. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN:
a. Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn
Tên cuộc khởi nghĩa
Địa bàn hoạt động
Thời gian
Nguyễn Dương Hưng
Hoàng Công Chất
Nguyễn Hữu Cầu
Nguyễn Danh Phương
Lê Duy Mật
1738-1770
1737
1739-1769
1741-1751
1740-1751
Sơn Nam, Tây Bắc
Đồ Sơn, Kinh Bắc,Thăng Long
Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An
Sơn Tây lan rộng Thái Nguyên, Tuyên Quang
Thanh Hoá
Sơn Tây
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
2. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN:
a. Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn
b. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
- Kh?i nghia Nguy?n H?u C?u
- Kh?i nghia Hồng Cơng Ch?t
Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu
Nguyễn Hữu Cầu( Quận He).
Xuất thân trong một gia đình
nông dân nghèo tại Lôi
Động-Thanh Hà- Hải Dương,
Là người văn võ song toàn,
lại bơi lội rất giỏi. Căm ghét
sự mục nát của chế độ phong
kiến ông đã nổi dậy đấu tranh
và là thủ lĩnh tiêu biểu của cuộc
khởi nghĩa nông dân Đàng
ngoài thế kỷ XVIII .
Đồ Sơn
Kinh Bắc
Sơn Nam
Nghệ An
Thanh Hoá
Thăng Long
Đền thờ Nguyễn Hữu Cầu (Hải Phòng)
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất.
Hoàng Công Chất hay còn gọi
là Hoàng Công Thư ( Hoàng
Xá, Vũ Thư, Thái Bình. Ông
sinh vào những năm đầu
thế kỷ XVIII và mất năm
1768. Xuất thân trong một
Gia đình có truyền thống yêu
nước phò vua cứu nước.
Là người khoẻ mạnh, có tài.
Chứng kiến cảnh đất nước thời
Trịnh- Nguyễn phân tranh, nhân
dân lầm than, đói khổ . Ông đã
nổi dậy khởi nghĩa tại Sơn Nam,
Tây Bắc .
Sơn Nam
Tây Bắc
DI TÍCH VĂN HOÁ LỊCH SỬ HOÀNG CÔNG CHẤT
Đền thờ Hoàng Công Chất (Điện Biên Phủ)
Tiết 49-BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỶ XVIII
1. TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ:
2. NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN:
a. Bảng thống kê các cuộc khởi nghĩa lớn
b. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
- Kh?i nghia Nguy?n H?u C?u: SGK
- Kh?i nghia Hồng Cơng Ch?t: SGK
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn
Em có nhận xét gì về tính chất, quy mô của
phong trào nông dân Đàng Ngoài thế kỉ VIII?
c.Tính chất: Là những cuộc khởi nghĩa nông dân chống lại chế độ phong kiến bất công đương thời.
d. Quy mô: rộng khắp cả Đàng Ngoài, từ đồng đến miền núi.
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn
Kết quả các cuộc khởi nghĩa như thế nào?
Có ý nghĩa ra sao?
e. Kết quả và ý nghĩa:
Các cuộc khởi nghĩa đều thất bại nhưng đã góp phần làm cho cơ đồ họ Trịnh lung lay.
Vì sao các cuộc khởi nghĩa đều thất bại?
CỦNG CỐ

Nguyên nhân
Sự suy yếu của chính
quyền phong kiến
SƠ ĐỒ TÓM TẮT KIẾN THỨC VỀ PHONG TRÀO NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
Những cuộc khởi nghĩa lớn




Đời sống nhân dân
khốn cùng.
Họ nổi dậy đấu tranh



Đều
thất bại
Phong trào
khởi nghĩa nông
dân Đàng Ngoài
thế kỉ XVIII
Góp phần
làm lung lay
cơ đồ
họ Trịnh.
Nguyễn Dương Hưng
Lê Duy Mật
Nguyễn Danh Phương
Nguyễn Hữu Cầu
Hoàng Công Chất
Kết quả
ý nghĩa
Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu
Đồ Sơn
Kinh Bắc
Sơn Nam
Nghệ An
Thanh Hoá
Thăng Long
CỦNG CỐ
Dựa vào lược đồ, em hãy tường thuật cuộc khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu?
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất.
Sơn Nam
Tây Bắc
CỦNG CỐ
Dựa vào lược đồ, em hãy tường thuật cuộc khởi nghĩa Hoàng Công Chất?