Bài 24. Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

GV thực hiện:
LỊCH SỬ 7
KIỂM TRA:


–  Ở TK XVI – XVII nước ta có những tôn giáo nào? Nói rõ sự phát triển của các tôn giáo đó?
BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI
THẾ KỶ XVIII
LỊCH SỬ 7 - TIẾT 52
Nội dung:
Gồm:
Tình hình chính trị
Những cuộc khởi nghĩa lớn
Tiết 52 BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Tình hình chính trị :
 
Chúa Trịnh Giang cho xây nhiều chùa lớn. Năm 1730, hàng vạn dân ở Hải Dương phải đi đào sông, kéo gỗ và đắp đường, chở gạch đá để tu sửa hai chùa Quỳnh Lâm và Sùng Nghiêm.

Chúa Trịnh Sâm càng lún sâu hơn vào “ vũng bùn” ăn chơi hưởng lạc. Vào dịp Têt Trung thu, “chúa phát gấm làm hàng trăm, hàng ngàn cái đèn lồng tinh xảo tuyệt vời, mỗi cái giá đến máy chục lạng vàng”. ( Thượng kinh kí sự )

Trong phủ chúa có đến bốn năm hoạn quan , “ ngạo mạn, hách dịch…; cả nước căm ghét, ghê tởm, kinh sợ chúng”.

Quan lại xét xử “đục nước kéo cò”, để cho kẻ giảo hoạt lọt lưới pháp luật, kẻ điêu ngoa được múa mép, kẻ lí ngay đành phải chịu thua”. ( Thông sức của Ngự sử đài năm 1719)
“ Năm 1710 Trịnh Doanh tăng thuế như “ đồng chua nước mặn, đất đồi rừng khô cằn,bãi cát trắng”. Phan Huy Chú nhận xét: Một tất đất không bỏ sót, không chỗ nào là không đóng thuế, cái chính sách vét hết lợi hình như quá cay nghiệt.
Nạn đói khủng khiếp năm 1740 – 1741 ở Đàng Ngoài, “Dân lưu vong bồng bế, dắt díu nhau đi kiếm ăn đầy đường… Dân phần nhiều sống nhờ rau cỏ, ăn cả chuột, rắn. Người chết đói ngổn ngang, người sống sót không còn một phần mười. Làng nào có tiếng trù mật cũng chỉ còn năm, ba hộ mà thôi”.

(Khâm định việt sử thông giám cương mục)
Phủ vua Lê chúa Trịnh
Tiết 52 BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Tình hình chính trị :
 
+ Chính quyền phong kiến suy sụp, mục nát:
- Vua Lê bù nhìn
- Chúa Trịnh quanh năm hội hè, yến tiệc
- Quan lại đục khoét , cướp đoạt ruộng đất của nhân dân.
CUỘC SỐNG KHÓ KHĂN CỦA NHÂN DÂN
Tài liệu tham khảo:
Nhà sử học Phan Huy Chú viết: “Vì trưng thu quá mức dân kiệt cả vật lực mà không thể nộp đủ đến nổi trở thành bần cùng mà bỏ cả nghề nghiệp. Có người vì thuế sơn mà chật cây sơn, vì thuế vải lụa mà phá khung cửi, vì thu mua cá tôm mà phải xé cả chài lưới…”
Tiết 52 BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Tình hình chính trị :
 
+ Chính quyền phong kiến suy sụp, mục nát:
- Vua Lê bù nhìn
- Chúa Trịnh quanh năm hội hè, yến tiệc
- Quan lại đục khoét , cướp đoạt ruộng đất của nhân dân.
+ Hậu quả:
- Sản xuât nông nghiệp bị đình đốn, công thương nghiệp sa sút  xảy ra nạn đói
- Thuế nặng
- Đời sống nhân dân cực
2. Những cuộc khởi lớn.
Lê duy mật
Nguyễn Danh Phương
Nguyễn Hữu Cầu
Hoàng Công Chất
Tiết 52 BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Tình hình chính trị :
 
2. Những cuộc khởi lớn:
Nguyễn Dương Hưng (1737), Lê Duy Mật (1738-1770), Nguyễn Danh Phương( 1740-1751)
* Gồm:
* Tiêu biểu:
Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất
Tiết 52 BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Tình hình chính trị :
 
2. Những cuộc khởi nghĩalớn:
- Nguyễn Dương Hưng (1737), Lê Duy Mật (1738-1770), Nguyễn Danh Phương( 1740-1751)
* Gồm:
* Tiêu biểu:
+ Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu ( 1741-1751):
- Bắt đầu ở Đồ Sơn- Hải Phòng lan ra Kinh Bắc  Sơn Nam và Thanh Hóa – Nghệ An.
+ Khởi nghĩa Hoàng Công Chất (1739-1769)
Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất
Tiết 52 BÀI 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
1. Tình hình chính trị :
 
2. Những cuộc khởi lớn:
- Nguyễn Dương Hưng (1737), Lê Duy Mật (1738-1770), Nguyễn Danh Phương( 1740-1751)
* Gồm:
* Tiêu biểu:
+ Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu ( 1741-1751):
- Bắt đầu ở Đồ Sơn- Hải Phòng lan ra Kinh Bắc  Sơn Nam và Thanh Hóa – Nghệ An . “ Lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo”.
+ Khởi nghĩa Hoàng Công Chất (1739-1769)
- Bắt đầu ở Sơn Nam  Tây Bắc
* Kết quả và ý nghĩa:
- Các cuộc khởi nghĩa tuy thất bại nhưng làm lung lay chính quyền họ Trịnh.
- Nêu cao tinh thần đấu tranh của nhân dân.
- Tạo điều kiện cho nghĩa quân Tây Sơn tiến ra Bắc sau này.
Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất
Đền thờ Hoàng Công Chất
Đền thờ Nguyễn Hữu Cầu Vĩnh Bảo – Hải Phòng
Bài tập:
1) Nguyên nhân cơ bản nhất làm bùng nổ phong trào k/n nông dân đàng Ngoài đầu thập niên 40 của TK XVIII là:
A. Nông dân bị chấp chiếm, cướp đoạt hết ruộng đất.
B. Nông dân bị chế độ tô thuế, lao dịch, binh dịch nặng nề.
C. Nông dân bị nạn hạn hán, lũ lụt, vỡ đê và mất mùa xảy ra liên tiếp.
D. Tất cả các nguyên nhân trên.
2) Khẩu hiệu nào dưới đây được Nguyễn Hữu Cầu sử dụng làm mục tiêu cho cuộc khởi nghĩa?
A. Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày.
B. Lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo.
C. Xóa bỏ chế độ phong kiến.
D. Thực hiện quyền bình đẳng xã hội.
3) Hoàng Công Chất chọn nơi nào làm căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa?
A. Thanh Hóa B. Nghệ An
C. Điện Biên (Lai Châu) D. Tam Đảo
Dặn dò:
Ôn lại các cuộc khởi nghĩa các cuộc kháng chiến đã học từ đầu HKII đến nay để tiết học sau rèn thêm kỹ năng sử dụng bản đồ.
 
CÁM ƠN CÁC THẦY CÔ
VÀ CÁC EM !