Bài 24. Khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

KIỂM TRA BÀI CŨ
Trả lời:
Một số cuộc khởi nghĩa: Nguyễn Danh Phương, Lê Duy Mật, Nguyễn Hữu Cầu, Hoàng Công Chất.
Kết quả: Các cuộc khởi nghĩa trước sau đều bị thất bại.
- Ý nghĩa: Làm cho cơ đồ họ Trịnh bị lung lay.

PHONG TRÀO TÂY SƠN
Bài 25
 Tiêu biểu cho cuộc sống xa hoa, vô độ của quý tộc Đàng Trong là Trương Phúc Loan. Thời chúa Nguyễn Phúc Thuần, Trương phúc Loan nắm hết quyền hành tự xưng là " Quốc phó" xây dựng vây cánh và ám hại những người chống đối. Một mình Trương Phúc Loan hàng năm thu lợi bốn, năm vạn quan tiền. Trong nhà Trương Phúc Loan " vàng bạc, châu báu, gấm vóc chứa đầy, nô bộc, trâu ngựa không biết bao nhiêu mà kể. Mỗi lần bị nước lụt, Loan đem vàng bạc bày lên chiếu mây để phơi nắng" Sáng chói cả một góc sân". Hàng ngày Loan cho người ra chợ mua thực phẩm, vừa mua, vừa cướp " làm huyên náo cả chợ".
Ảnh minh họa Trương Phúc Loan
Lý Văn Quang
1747
Lành
1659
Lía
Lược đồ minh họa các cuộc khởi nghĩa ở Đàng Trong thế kỉ XVIII
 Ở Bình Định vẫn còn nêu bài vè về Chàng Lía:
… Lên yên thẳng xuống trùng trùng rinh rang
Lâu la kén đủ trăm ngàn,
Thình lình cướp trại đánh ngang quân triều.
Quân binh đang lúc bao vây,
Chợt đâu bị đánh xiết bao hãi hùng
Kéo quân mà chạy rùng rùng
Bốn bề hỗn loạn vô cùng rối ren.
Tranh minh họa ba anh em Tây Sơn

Nguyễn Phi Phúc, có ba người con trai: Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ.
Dân phủ Quy Nhơn xưa truyền lại rằng: Nguyễn Nhạc thuở đi buôn trầu nên gọi anh Hai Trầu; Nguyễn Huệ còn có tên là Thơm nên gọi là chú Ba Thơm; Nguyễn Lữ gọi là thầy Tư Lữ.
Lớn lên, ba anh em được đưa đến thụ giáo cả văn lẫn võ với thầy Trương Văn Hiến. Chính người thầy này đã phát hiện được khả năng khác thường của Nguyễn Huệ và khuyên ba anh em khởi nghĩa để xây dựng đại nghiệp. Trong những năm đầu tiên, Nguyễn Nhạc đóng vai trò quan trọng nhất..
 Cùng là nạn nhân của chế độ thống trị hà khắc, ba anh em nhà Tây Sơn căm thù sâu sắc chính quyền họ Nguyễn và cũng hiểu rõ nguyện vọng của đông đảo nông dân cùng với các tầng lớp khác muốn là muốn lật đổ chính quyền họ Nguyễn. Nên đã nổi dậy khởi nghĩa.
Nguyễn Huệ là kẻ phi thuường
Mấy lần đánh đuổi giặc Xiêm ,giặc Tàu
Ông đà chí cả mưuu cao
Dân ta lại biết cùng nhau một lòng
Cho nên Tàu dẫu làm hung
Dân ta vẫn giữ non sông nuước nhà
(H? Chớ Minh)
T?NH GIA LAI
Tây Sơn thượng đạo
Đèo An Khê
Tây Sơn hạ đạo
T?nh Bình D?nh
S. Cơn
S. Côn
Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây Sơn
T?NH GIA LAI
Tây Sơn thượng đạo
Đèo An Khê
Tây Sơn hạ đạo
T?nh Bình D?nh
S. Cơn
S. Cơn
Lược đồ căn cứ địa của nghĩa quân Tây Sơn
Tranh và ảnh minh họa nghĩa quân Tây Sơn
 Khi mở rộng xuống vùng đồng bằng các đạo nghĩa quân đã trải về giải phóng các làng xã, trừng trị bọn xã trưởng, quan thu thuế, tịch thu các giấy tờ sổ sách đem đốt hết. Tuyên bố bãi bỏ các thứ thuế. Nghĩa quân tấn công các đồn bốt giải phóng tù nhân. Nguyễn Nhạc khôn khéo nêu khẩu hiệu “ Đánh đổ quyền thần Trương Phúc Loan ủng hộ Hoàng tôn Nguyễn Phúc Dương” để lôi kéo đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia nghĩa quân. Đặc biệt, nghĩa quân đã lấy của người giầu chia cho người nghèo.
VUI ĐỂ HỌC
C?NG C?:
? Hãy chọn câu đúng.
Câu 1. Nguy�n nh�n d?n d?n phong tr�o T�y Son b�ng n? ?
a. Việc mua bán chức tước, số lượng quan thu thuế khiến bộ máy chính quyền ngày càng cồng kềnh.
b. Quan lại, cường hào kết thành bè cánh, bóc lột nhân dân, đua nhau ăn chơi.
c. Trương Phúc Loan nắm hết quyền hành, khét tiếng tham lam.
d. Nhân dân phải đóng nhiều thuế.
e. C? a, b, c, d.
Câu 2:
L�nh d?o kh?i nghia T�y Son l� ai
Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ
Câu 3:
Căn cứ của khởi nghĩa Tây Sơn ở đâu?
Tây Sơn thượng đạo(An Khê-Gia Lai), Tây Sơn hạ đạo (Tây Sơn-Bình Định)
Câu 4
Lực lượng của nghĩa quân Tây Sơn gồm?
Các tầng lớp nhân dân, đồng bào thiểu số đều tham gia, kể cả các
hào mục ở địa phương.
Câu 5: Khẩu hiệu của nghĩa quân Tây Sơn là?
"Lấy của nhà giàu chia cho dân nghèo".

- Học sinh về học bài.
- Vẽ lược đồ căn cứ địa nghĩa quân Tây Sơn H.56 / SGK.121.
- Xem phần II/bài 25: Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lược Xiêm.

DẶN DÒ: