Bài 24. Hoán dụ

chào mừng quý thầy cô và các em học sinh lớp 6
TIẾT 101 : HOÁN DỤ
khái niệm ẩn dụ và cho ví dụ minh họa




Kiểm tra bài cũ
I – hoán dụ là gì?
1) ví dụ : SGK –T82
�o nâu li?n v?i áo xanh
nông thôn cùng v?i th? th�nh đứng lên

Các từ ngữ gạch chân gợi cho em liên tưởng tới đối tượng nào?
đáp án :
áo nâu chỉ những người nông dân
áo xanh chỉ những người công nhân
nông thôn chỉ những người sống ở nông thôn
thị thành chỉ những người sống ở thành thị
Giữa các từ ngữ được dùng với sự vật được chỉ tương ứng có mối quan hệ với nhau như thế nào ?
Mối quan hệ giữa đặc điểm , tính chất với sự vật đựoc chỉ tương ứng có đặc điểm tính chất đó .
+ người nông dân thường mặc áo nâu.
+ người công nhân thường mặc áo xanh .
+ con người thương sống ở nông thôn và thành thị
=> M?i quan h? gi?a v?t ch?a d?ng v� v?t b? ch?a d?ng .
Tác dụng của cách diễn đạt này ?
Tác dụng :

- Ng?n g?n , tăng tính hình ảnh hàm súc cho câu văn
- Nêu b?t du?c d?c di?m c?a nh?ng ngu?i du?c nói d?n
Qua ví dụ vừa phân tích em rút ra nhận xét gì về hoán dụ?
Hoán dụ là :
- Gọi tên sự vật hiện tượng , khái niệm
-bằng tên sự vật , hiện tượng , kháI niệm khác
- Có quan hệ gần gũi với nó
Vậy hoán dụ có tác dụng gì ?
Trả lời :
Tang s?c g?i hình g?i c?m cho s? di?n d?t .
B�i t?p nhanh :
em hãy ch? ra phép hoán dụ trong những câu thơ sau:
* vì l?i ích mu?i nam ph?i tr?ng cây
Vì l?i ích tram nam ph?i tr?ng ngu?i

* áo ch�m dua buổi phân li
c?m tay nhau bi?t nói gì hôm nay
đáp án :
phép hoán dụ trong câu thơ :
* Mu?i nam / tram nam
* �o ch�m => ch? ngu?i vi?t b?c
Ii - các kiểu hoán dụ
ví dụ : SGK _T83
?. Giữa từ ngữ gạch chân với nội dung câu thơ có mối quan hệ với nhau như thế nào ?
(th?o lu?n nhóm ( 4 phút )
Tl :
a) b�n tay ta => con ngu?i - ngu?i lao d?ng
=> l?y m?t b? ph?n d? g?i to�n th?
b) m?t , ba => ít cây , nhiều cây
=> l?y cái cụ th? d? gọi cái tr?u tu?ng
c) dổ máu => s? hi sinh mất mát
=> l?y d?u hi?u s? v?t d? g?i s? v?t
Trái d?t => nh?ng ngu?i s?ng trên trái d?t
=> l?y v?t ch?a d?ng d? g?i v?t b? ch?a d?ng


Qua vÝ dô võa ph©n tÝch cã mÊy kiÓu ho¸n dô ?

Có 4 kiểu hoán dụ :
- L?y b? ph?n d? g?i to�n th?
- L?y c? th? d? g?i tr?u tu?ng
- L?y d?u hi?u c?a s? v?t d? g?i s? v?t
- L?y v?t ch?a d?ng d? g?i v?t b? ch?a d?ng
3 ) ghi nhớ : SGK _T83
Iii - luyện tập
b�i t?p 1
?. chỉ ra phép hoán dụ v� m?i quan h? gi?a các s? v?t trong m?i phép hoán d? l� gì?
Hướng dẫn :
a) l�ng xóm => ngu?i nhân dân
=> l?y v?t ch?a d?ng d? g?i v?t b? ch?a d?ng
b)........................
c)........................
d)........................
(h?c sinh v? nh� l�m)
Bài tập 2 :
So sánh ẩn dụ và hoán dụ ? Lấy ví dụ minh hoạ
(h?c sinh th?o lu?n nhóm (4 phút ) )
VD : bài tập về nhà (hs tự làm)
bài tập 3 :học sinh tự làm
em nào nhắc lại cho cả lớp về :
Khỏi ni?m hoỏn d?
Tỏc d?ng c?a hoỏn d?
Tỏc ki?u hoỏn d?
Dặn dò
Học bài
Làm bài
Chuẩn bị bài
Chân thành cám ơn
thầy cô và các em!