Bài 24. Các bằng chứng tiến hoá

PhÇn s¸u: TiÕn ho¸
Ch­¬ng I: B»ng chøng vµ c¬ chÕ tiÕn ho¸
Bài 24: Các bằng chứng tiến hoá
Mục tiêu :
+ Trình bày được một số bằng chứng về giải phẫu so sánh chứng minh mối quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật.
+ Giải thích được bằng chứng phôi sinh học
+ Giải thích được bằng chứng địa lí sinh vật học.
+ Nêu được một số bằng chứng tế bào học và sinh học phân tử.

Bµi 24: C¸c b»ng chøng tiÕn ho¸
Bằng chứng tiến hoá là những bằng chứng nói lên mối quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật với nhau. Có hai loại bằng chứng tiến hoá
+Bằng chứng trực tiếp: Hoá thạch
+Bằng chứng gián tiếp: Giải phẫu so sánh, Phôi sinh học, địa lí sinh vật học, tế bào và sinh học phân tử
Bằng chứng tiến hoá là gì?

I. Bằng chứng giải phẫu so sánh
? Bằng chứng giải phẫu so sánh là gì?
Là các bằng chứng tiến hoá có được dựa vào sự so sánh cấu tạo giải phẫu giữa các cơ thể sinh vật.

Xương chi trước đều được cấu
tạo từ các phần: xương cánh
tay, cẳng tay, cổ tay, bàn
tay và ngón tay.
Xương chi của các
loài động vật trong hình tương đồng
với nhau như thế nào?
Những biến đổi ở xương bàn tay giúp mỗi loài thích nghi như thế nào?
Mèo thích nghi với việc vò mồi
Dơi thích nghi với đời sống bay lượn
Cá voi thích nghi với đời sống dưới nước
Người có thể lao động linh hoạt.

- Xương chi trước đều được cấu tạo từ các phần: Xương cánh tay , cẳng tay, cổ tay ,bàn tay và ngón tay.
- Mèo thích nghi với việc vò mồi, Dơi thích nghi với đời sống bay lượn, Cá voi thích nghi với đời sống dưới nước, Người có thể lao động linh hoạt.

KL : sự tương đồng về một số đặc điểm giải phẫu giữa các loài là bằng chứng cho thấy chúng được thừa hưởng vốn di truyền từ tổ tiên chung (có chung nguồn gốc).
Cơ quan tương đồng: là các cơ quan có đặc điểm giải phẫu giống nhau do chúng đựơc thừa hưởng vốn di truyền từ tổ tiên chung. Vd: ....
Cơ quan tương tự: Là những cơ quan thực hiện các chức năng như nhau nhưng không bắt nguồn chung từ một nguồn gốc. VD: vây cá.
Cơ quan thoái hoá: cũng là cơ quan tương đồng(do có cùng tổ tiên nhưng hiện nay chức năng không còn hoặc tiêu giảm). VD: ruột thừa, răng khôn.
? Cơ quan liên quan đến khả năng bay của sóc bay ở Bắc Mỹ và thú có túi bay ở Australia thuộc loại nào?

Thú có túi bay
Sóc bay
II. Bằng chứng phôi sinh học
? Quá trình phát triển phôi của các loài động vật giống nhau như thế nào và rút ra kluận về mối quan hệ của chúng?
Các loài đều trải qua các giai đoạn phát triển phôi giống nhau(đều trải qua giai đoạn có khe mang, có duôi, tim 2 ngăn, xương sụn.
KL: Các loài đều có chung nguồn gốc. Các loài có họ hàng càng gần thì sự phát triển phôi càng giống nhau và ngựơc lại.
III. Bằng chứng địa lý sinh vật học
Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống.
1. Sự giống nhau giữa các sinh vật chủ yếu là do chúng ....(1)... . hơn là do chúng sống trong những môi trường...(2)....
2. Nhiều loài không có họ hàng gần và sống ở những nơi rất xa nhau nhưng có một số đặc điểm giống nhau do sống ở ....(3)... đó là quá trình ...(4).... hay đồng quy tính trạng.
Có chung nguồn gốc
mt sống giống nhau
Tiến hoá hội tụ
Rất giống nhau.
Sự giống nhau giữa 2 loài trên là do đâu?
Do quá trình tiến hoá hội tụ
Thú có túi bay
Sóc bay
IV. Bằng chứng tế bào học và sinh học phân tử

? Tế bào của các loài sinh vật hiện nay giống nhau như thế nào?=> KL?

? Quan sát bảng 24sgk -T106 Và đưa ra nhận xét về sự sai khác về trình tự các aa trong chuỗi hemôglôbin giữa các loài? => KL?
IV. Bằng chứng tế bào học và sinh học phân tử
1.B»ng chøng tÕ bµo häc
CÊu t¹o tÕ bµo:
C¸c bµo quan cã trong TBC
VËt chÊt di truyÒn….
=>KL: TÊt c¶ c¸c loµi sinh vËt trªn tr¸i ®Êt ®Òu ®­îc tiÕn ho¸ tõ mét tæ tiªn chung.

2. Bằng chứng sinh học phân tử
* Các loài có quan hệ họ hành càng gần thì trình tự các aa hay các nu càng có su hướng giống nhau và ngược lại.
* Nguyên nhân: các loài vừa mới tách ra từ một tổ tiên chung nên chưa đủ thời gian để CLTN phân hoá tạo nên sự sai khác lớn về cấu trúc phân tử.
? Hãy đưa ra các bằng chứng chứng minh ti thể và lục lạp được tiến hoá từ vi khuẩn.
Sự giống nhau về cấu tạo của ti thể và lục lạp so với vi khuẩn: cấu tạo tế bào, màng sinh chất, vật chất di truyền
Ti thể là bào quan hô hấp => được hình thành bằng con đường nội cộng sinh giữa vi khuẩn hiếu khí với tế bào nhân thực.
Lục lạp là bào quan quang hợp => Được tiến hoá bằng con đường nội cộng sinh giữa vi khuẩn lam và tế bào nhân thực.
1. Bằng chứng tiến hoá là gì? Có mấy loại bằng chứng tiến hoá gián tiếp?
2. Hai loµi sinh v©t ë c¸c khu vùc ®Þa lý kh¸c xa nhau(2 ch©u lôc kh¸c nhau) cã nhiÒu ®Æc ®iÓm gièng nhau. C¸ch gi¶i thÝch nµo d­íi ®©y vÒ sù gièng nhau gi÷a 2 loµi lµ hîp lý h¬n c¶?
a. 2 ch©u lôc nµy trong qu¸ khø ®· cã lóc g¾n liÒn nhau.
b. §iÒu kiÖn m«i tr­êng ë 2 khu vùc gièng nhau nªn ph¸t sinh ®ét biÕn gièng nhau.
c. §iÒu kiÖn m«i tr­êng ë 2 khu vùc gièng nhau nªn CLTN chän läc c¸c ®Æc ®iÓm thÝch nghi gièng nhau.
d. C¶ b vµ c