Bài 24. Các bằng chứng tiến hoá

Các sinh vật hiện nay do đâu mà có?
- Trước thế kỉ XVIII, khoa học chưa phát triển, con người đã giải thích sự tồn tại của muôn loài do thượng đế, chúa trời tạo ra … Ngày nay khoa học hiện đại đã chứng minh: Các loài sinh vật hiện nay có chung nguồn gốc và được phát sinh từ giới vô cơ.
- Phần sáu: “Tiến hóa” - sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề này.
- Chương I: “Bằng chứng và cơ chế tiến hóa”.
- Bài 24: “Các bằng chứng tiến hóa”- sẽ cung cấp cho chúng ta những bằng chứng nói lên mối quan hệ họ hàng giữa các loài sinh vật.
* Có hai loại bằng chứng tiến hóa: Bằng chứng trực tiếp (là các hóa thạch – bài 33) và bằng chứng gián tiếp (bằng chứng giải phẩu so sánh, sinh học phân tử và tế bào) – Hôm nay chúng ta sẽ nghiên cứu.
Chương I: BẰNG CHỨNG VÀ CƠ CHẾ TIẾN HÓA
PHẦN SÁU: TIẾN HÓA
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
- Thảo luận theo nhóm: So sánh cấu tạo xương chi trước của các loài?
Quan sát hình sau đây.
Giống nhau về tổng thể, đều gồm có các xương đai, cánh, cẳng (trụ, quay), cổ, bàn, ngón (theo thứ tự từ trong ra ngoài)
Khác nhau về chi tiết cấu tạo (rõ nhất ở xương bàn và xương ngón).
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Tại sao chi trước của các loài khác nhau thì giống nhau về đại thể nhưng lại khác nhau về chi tiết?
Sự giống nhau về cấu trúc là do chúng thừa hưởng “vốn gen” di truyền từ tổ tiên chúng.
Sự khác nhau là do trong quá trình tiến hoá, có sự biến đổi “vốn gen” ban đầu để tạo ra những tổ hợp gen mới thích nghi với môi trường.
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Tay
Chân
Chân
Cánh
Chi trước
Chi trước
Chi trước
Chi trước
Cầm nắm, linh hoạt
Đi, chạy
…….
Đi, đào bới …
Bay lượn
HÃY HOÀN THÀNH BẢNG SAU
Thế nào là cơ quan tương đồng? Cho ví dụ minh họa.
- Cơ quan tương đồng: Là những cơ quan có cùng nguồn gốc có thể thực hiện các chức năng khác nhau . Cơ quan tương đồng phản ánh tiến hóa phân li.
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
Một số ví dụ khác về cơ quan thoái hóa:
Trăn: có hai mấu xương hình vuốt nối với xương chậu -> bò sát không chân đã xuất phát từ bò sát có chân.
Cá voi: còn di tích của xương đai hông, xương đùi và xương chày, hoàn toàn không dính với cột sống… -> cá voi là động vật có vú.
Hoa đực của cây đu đủ có 10 nhị, ở giữa vẫn còn di tích nhuỵ; hoa ngô có một số trường hợp xuất hiện các hạt ngô trên bông cờ => thực vật đơn tính có nguồn gốc từ động vật lưỡng tính.
Qua nghiên cứu các cơ quan tương đồng và cơ quan thoái hóa (bằng chứng gián tiếp), các em rút ra nhận xét gì về mối quan hệ giữa các loài sinh vật hiện nay?
I. BẰNG CHỨNG GIẢI PHẨU SO SÁNH:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
II. BẰNG CHỨNG TẾ BÀO HỌC VÀ SINH HỌC PHÂN TỬ:
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
 Hãy đưa ra các bằng chứng chứng minh ti thể và lục lạp tiến hóa từ vi khuẩn?
Gợi ý:
- Ti thể có nguồn gốc từ vi khuẩn hiếu khí nội cộng sinh với tế bào nhân thực: ADN, ribôxôm; Cơ chế tổng hợp prôtêin; Có 2 lớp màng.
- Lục lạp của tế bào thực vật có nguồn gốc từ vi khuẩn lam nội cộng sinh với tế bào thực vật.
II. BẰNG CHỨNG TẾ BÀO HỌC VÀ SINH HỌC PHÂN TỬ:
CỦNG CỐ
Câu 1: Tuyến sữa không hoạt động ở hầu hết các con đực thuộc các loài động vật có vú là:
A. Cơ quan tiêu giảm.
B. Cơ quan thoái hóa.
C. Cơ quan thiểu năng.
D. Cơ quan dư thừa.
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
CỦNG CỐ
A. Các cơ quan thực hiện những chức năng rất giống nhau.
B. Các cơ quan được tiến hóa từ một nguồn gốc chung.
C. Các cơ quan được tiến hóa từ một nguồn gốc chung mặc dầu hiện tại
các cơ quan này có thể thực hiện các chức năng rất khác nhau.
D. Các cơ quan thực hiện những chức năng tương tự nhau.
Câu 2: Thế nào là cơ quan tương đồng?
Bài 24: CÁC BẰNG CHỨNG TIẾN HÓA
- Học bài và trả lời các câu hỏi ở cuối bài.
- Nghiên cứu bài tiếp theo.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP VỀ NHÀ
Hiện tượng lại tổ ở người
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CON NGƯỜI
Hiện tượng lại tổ ở người
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CON NGƯỜI
Hiện tượng lại tổ ở người
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ CON NGƯỜI