Bài 23. Từ thông. Cảm ứng điện từ

Bộ giáo dục và đào tạo
Sở giáo dục và đào tạo Bắc Ninh
Kính chào các thày giáo, cô giáo
và các em học sinh
Máy phát điện trong nhà máy thuỷ điện Hoà Bình
Nó hoạt động dựa vào hiện tượng vật lí nào?
Chương V: Cảm ứng điện từ
Bài 23
Từ thông - Cảm ứng điện từ
(Tiết 1)
- Dòng điện gây ra từ trường.
- Ngược lại:

"Trong điều kiện nào
từ trường gây ra dòng điện?"
1. Thí nghiệm:
a. Thí nghiệm 1:
- Dụng cụ:
- Tiến hành:
- Hãy quan sát hình 23.3(a) và kể tên các dụng cụ được sử dụng trong thí nghiệm 1.
- Hãy mắc mạch điện như hình 23.3(a).
G
Hãy đưa nam châm dịch chuyển lại gần mạch điện kín (C) và quan sát kim của điện kế.
Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0
Kết quả:
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Khi nào có dòng điện trong mạch điện kín (C)?
Kết luận:
Dòng điện xuất hiện trong mạch điện kín (C) khi nam châm chuyển động lại gần vòng dây.
G
Hãy đưa nam châm dịch chuyển ra xa mạch điện kín (C) và quan sát kim của điện kế.
Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0
Kết quả:
b. Thí nghiệm 2:
-Dụng cụ: Như thí nghiệm 1
- Tiến hành:
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Khi nào có dòng điện trong mạch điện kín (C)?
Kết luận:
Dòng điện xuất hiện trong mạch điện kín (C) khi nam châm chuyển động ra xa vòng dây.
G
G
Hãy so sánh chiều dòng điện trong mạch điện kín (C) ở hai trường hợp trên?
Hãy đưa mạch điện kín (C) dịch chuyển lại gần hoặc ra xa nam châm, đồng thời quan sát kim của điện kế.

c. Thí nghiệm 3:
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Có dòng điện trong mạch điện kín (C) hay không?
- Tiến hành
Kết quả: Có dòng điện trong mạch điện kín (C)
G
d. Thí nghiệm 4:
- Dụng cụ: Thay nam châm SN bằng một nam châm điện.
- Tiến hành:
Hãy thay đổi cường độ dòng điện qua nam châm điện, đồng thời quan sát kim của điện kế.
Kết quả:
Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0
G
G
Hãy thay đổi cường độ dòng điện qua nam châm điện, đồng thời quan sát kim của điện kế.
Kết quả:
Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Có dòng điện trong mạch điện kín (C) hay không?
Kết quả: Có dòng điện trong mạch điện kín (C)
Kết luận chung
Khung dây chuyển động.
Nam châm chuyển động.
Dòng điện thay đổi.
Xuất hiện dòng điện trong mạch điện kín.
2. Từ thông:
a. Định nghĩa:
Hãy cho biết công thức xác định từ thông qua diện tích S.
Hãy quan sát và cho biết sự tương quan giữa từ thông qua diện tích S và số đường cảm ứng từ qua diện tích đó.
Khi số đường cảm ứng từ qua diện tích S thay đổi thì từ thông qua diện tích S đó cũng thay đổi.
b. Đơn vị đo từ thông:
Trong hệ SI đơn vị đo từ thông là gì?
Trong hệ SI đơn vị đo từ thông là Vê be (Wb).
1Wb = 1 T. 1m2
a. Phân tích các thí nghiệm
3. Hiện tượng cảm ứng điện từ:
Khung dây chuyển động.
Nam châm chuyển động.
Dòng điện thay đổi.
Xuất hiện dòng điện trong mạch điện kín.
Tất cả các thí nghiệm trên đây đều có một đặc điểm chung, đó là đặc điểm gì? Hãy giải thích điều đó.
Trong các thí nghiệm trên, ta đã biết
Khi đưa nam châm lại gần mạch điện kín (C)
Khi đưa nam châm ra xa mạch điện kín (C)
G
Khi thay đổi (tăng) cường độ dòng điện qua nam châm điện....
G
Khi thay đổi (giảm) cường độ dòng điện qua nam châm điện....
b. Kết luận
* Tất cả các thí nghiệm trên đây đều có một đặc điểm chung là từ thông qua mạch điện kín (C) biến thiên.
* Kết quả của các thí nghiệm ấy và nhiều thí nghiệm tương tự khác chứng tỏ rằng:
- Mỗi khi từ thông qua mạch kín biến thiên, thì trong mạch xuất hiện một dòng điện gọi là dòng điện cảm ứng.
- Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên.
Máy phát điện trong nhà máy thuỷ điện Hoà Bình
Nó hoạt động dựa vào hiện tượng vật lí nào?
Nó hoạt động dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ
"Trong điều kiện nào
từ trường gây ra dòng điện?"
Câu hỏi số 1
1
Câu hỏi số 2
2
Câu hỏi số 3
3
Câu hỏi số 4
4
Câu hỏi số 5
5
Câu hỏi số 7
7
Câu hỏi số 8
8
Câu hỏi số 9
9
Câu hỏi số 10
10
Câu hỏi số 11
11
Luyên tập - củng cố
Tự luận
12
Câu hỏi số 6
6
Câu 1
Một diện tích S đặt trong từ trường đều có cảm ứng từ B, góc giữa vectơ cảm ứng từ và mặt phẳng S là ? . Từ thông qua diện tích S được tính theo công thức:
C. ? = BS.tan?
A. ? = BS.sin?
D. ? = BS.ctan?
B. ? = BS.cos?
Sai.
Đúng.
Sai.
Sai.
Câu 2
Đơn vị của từ thông là:
B. Ampe (A).
A. Tesla (T).
D. Vôn (V).
C. Vêbe (Wb).
Sai.
Đúng.
Sai.
Sai.
Câu 3
B. ? = 0,008 (Wb).
A. ? = 80 (Wb).
D. ? = 0,8 (Wb).
C. ? = 0 (Wb).
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Câu 4
D. ? = 0,0020 (Wb).
C. ? = 0,0040 (Wb).
A. ? = 34,641 (Wb).
B. ? = 0,0035 (Wb).
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Một khung dây có diện tích S = 50cm2 đặt trong từ trường đều B = 0,8T, sao cho mặt phẳng khung dây hợp với vectơ cảm ứng từ B một góc 300. Từ thông qua khung dây là:
Câu 5
Phát biểu nào sau đây là không đúng?
A. Một khung dây dẫn hình chữ nhật, quay đều trong một từ trường đều quanh một trục đối xứng OO` song song với các đường cảm ứng từ thì trong khung có xuất hiện dòng điện cảm ứng.
D. Một khung dây dẫn hình chữ nhật, quay đều trong một từ trường đều quanh một trục đối xứng OO` vuông với các đường cảm ứng từ thì trong khung có xuất hiện dòng điện cảm ứng.
B. Một khung dây dẫn hình chữ nhật, quay đều trong một từ trường đều quanh một trục đối xứng OO` hợp với các đường cảm ứng từ một góc nhọn thì trong khung có xuất hiện dòng điện cảm ứng.
C. Một khung dây dẫn hình chữ nhật, quay đều trong một từ trường đều quanh một trục đối xứng OO` song song với các đường cảm ứng từ thì trong khung không có dòng điện cảm ứng.
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Mô phỏng
Câu 6
Phát biểu nào sau đây là đúng?
C. Một khung dây dẫn hình chữ nhật, quay đều trong một từ trường đều quanh một trục đối xứng OO` hợp với các đường cảm ứng từ một góc nhọn thì trong khung có xuất hiện dòng điện cảm ứng.
D. Một khung dây hình chữ nhật chuyển động thẳng đều trong từ trường đều sao cho mặt phẳng khung hợp với các đường cảm ứng từ một góc nhọn thì trong khung xuất hiện dòng điện cảm ứng.
B. Một khung dây hình chữ nhật chuyển động thẳng đều trong từ trường đều sao cho mặt phẳng khung luôn vuông góc với các đường cảm ứng từ thì trong khung xuất hiện dòng điện cảm ứng.
A. Một khung dây hình chữ nhật chuyển động thẳng đều trong từ trường đều sao cho mặt phẳng khung luôn song song với các đường cảm ứng từ thì trong khung xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Sai.
Sai.
Sai.
Đúng.
Mô phỏng
Câu 7
Khung dây dẫn ABCD được đặt trong từ trường đều như hình vẽ. Coi rằng bên ngoài vùng MNPQ không có từ trường. Khung chuyển động dọc theo hai đường xx`, yy`. Trong khung sẽ xuất hiện dòng điện cảm ứng khi:
C. Khung đang chuyển động ở ngoài vào trong vùng NMPQ.
D. Khung đang chuyển động đến gần vùng NMPQ.
A. Khung đang chuyển động ở ngoài vùng NMPQ.
B. Khung đang chuyển động ở trong vùng NMPQ.
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Câu 8
Mạch điện kín (C) không biến dạng khi chuyển động trong từ trường đều. Từ thông qua mạch biến thiên khi:
A. Mạch điện kín (C) chuyển động tịnh tiến.
B. Mạch điện kín (C) quay quanh một trục vuông góc với mặt phẳng chứa mạch (C).
Sai.
Sai.
Đúng.
Sai.
C. Mạch điện kín (C) chuyển động trong một mặt phẳng vuông góc với B.
D. Mạch điện kín (C) quay xung quanh trục cố định nằm trong mặt phẳng chứa mạch và không song song với B.
Câu 9
Mạch điện tròn, kín (C) và dòng điện thẳng I cùng nằm trong mặt phẳng P. Từ thông qua (C) biến thiên khi:
A. (C) dịch chuyển trong mặt phẳng P lại gần hoặc ra xa I.
D. (C) quay xunh quanh dòng điện.
B. (C) dịch chuyển trong P với vận tốc song song với I.
C. (C) cố định, dây dẫn chứa dòng điện I chuyển động tịnh tiến dọc theo chính nó.
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Mô phỏng
Câu 10
A. 6.10-7 (Wb).
B. 3.10-7 (Wb).
C. 5,2.10-7 (Wb).
D. 3.10-7 (Wb).
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Một hình chữ nhật kích thước 3(cm) x 4(cm) đặt trong từ trường đều có cảm ứng từ B = 5.10-4 (T). Vectơ cảm ứng từ hợp với mặt phẳng một góc 300. Từ thông qua hình chữ nhật đó là:
Câu 11
A. ? = 00.
B. ? = 300.
C. ? = 600.
D. ? = 900.
Đúng.
Sai.
Sai.
Sai.
Một hình vuông cạnh 5 (cm), đặt trong từ trường đều có cảm ứng từ B = 4.10-4 (T). Từ thông qua hình vuông đó bằng 10-6 (Wb). Góc hợp bởi vectơ cảm ứng từ và vectơ pháp tuyến với hình vuông đó là:
Cuộn dây
Nam châm
Kết quả
Cuộn dây
Kết quả
Cuộn dây
Nam châm
Kết quả
Bài 23
Từ thông - Cảm ứng điện từ

1. Thí nghiệm:
a. Thí nghiệm 1:
b. Thí nghiệm 2:
c. Thí nghiệm 3:
d. Thí nghiệm 4:
2. Từ thông:
a. Định nghĩa
b. Đơn vị đo từ thông.
3. Hiện tượng cảm ứng điện từ:
a. Phân tích các thí nghiệm:
b. Kết luận:
- Dòng điện cảm ứng......
- Hiện tượng cảm ứng điện từ.....
Bộ giáo dục và đào tạo
Sở giáo dục và đào tạo Bắc Ninh

Chân thành cám ơn các thày giáo, cô giáo. Chúc các em học sinh học giỏi.
A và C
B và D
Quay lại
B
Quay lại
A
C
D
B
Quay lại
A
C
I
I
I
D
Hiện mặt cắt
Nhìn theo hướng song song với dòng điện.
Quay lại
D
Quay lại
Quay lại
Quay lại