Bài 23. Từ thông. Cảm ứng điện từ

KHái niệm từ thông.

Hiện tượng cảm ứng điện từ.
Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi:
* Đường cảm ứng từ là gì ?

* Nêu quy tắc vẽ các đường cảm ứng từ ?

* Đường cảm ứng từ là những đường mà tiếp tuyến với nó ở mỗi điểm trùng với phương của véc tơ cảm ứng từ, chiều của nó trùng với chiều của véc tơ cảm ứng từ tại điểm đó.



Đáp án:
*Quy tắc vẽ các đường cảm ứng từ:
-Các đường cảm ứng từ không cắt nhau.
-Trong từ trường nơi có cảm ứng từ lớn hơn thì vẽ các đường cảm ứng từ dày hơn;
-Trong từ trường đều phải vẽ các đường cảm ứng từ song song và cách đều nhau.

? Dòng điện sinh ra từ trường; Ngược lại từ trường có sinh ra dòng điện được không? Nếu có thì hiện tượng đó được gọi là hiện tượng gì?
Đặt vấn đề:
Nội dung:
1. Khái niệm từ thông.

2. Hiện tượng cảm ứng điện từ.

3. Chiều của dòng điện cảm ứng.

Định luật Lenxơ.

Khái niệm từ thông
Hiện tượng cảm ứng điện từ
1. Khái niệm từ thông
a) Khái niệm từ thông.




- Từ thông là đại lượng vô hướng, nó phụ thuộc

vào B, S và ?.


* Đặc điểm:


Trị số tuyệt đối của từ thông ? qua diện


tích S đặt vuông góc với đường cảm ứng từ


bằng số đường cảm ứng từ qua diện tích đó.

ý nghiã của từ thông:

b, Đơn vị của từ thông.
làm thế nào tạo ra được dòng điện
chạy trong dây dẫn?
a) Thí nghiệm
* Thí nghiệm 1:
2. Hiện tượng cảm ứng điện từ


KL1: Dòng điện chỉ xuất hiện khi có sự dịch chuyển tương đối giữa nam châm và vòng dây
Còn có cách nào khác
để tạo ra dòng điện không?
* Thí nghiệm 2:
KL2: Kết luận 1 sai.
Dòng điện chỉ xuất hiện khi có sự thay đổi từ trường của nam châm.
Nếu ta không thay đổi từ trường
của nam châm thì có dòng điện cảm ứng
hay không?Nếu muốn có dòng điện
thì phải làm thế nào?
* Thí nghiệm 3:
KL3: Kết luận 2 sai.
Hãy tìm xem có nguyên nhân nào chung
giữa ba thí nghiệm đã tiến hành ở trên?
Hãy rút ra kết luận?
* Kết luận:
- Dòng điện chỉ xuất hiện khi từ thông ? qua diện tích S

giới hạn bởi vòng dây dẫn thay đổi theo thời gian.

- Các hiện tượng mô tả như các thí nghiệm trên được gọi là

hiện tượng cảm ứng điện từ. Dòng điện xuất hiện trong

vòng dây dẫn được gọi là dòng điện cảm ứng.
b) Hiện tượng cảm ứng điện từ.
Định luật cảm ứng điện từ.

- Hiện tượng cảm ứng điện từ là hiện tượng xuất hiện

dòng điện cảm ứng trong mạch kín khi có sự biến thiên

từ thông qua diện tích giới hạn bởi mạch đó.

- Định luật cảm ứng điện từ: Khi có sự biến thiên từ

thông qua diện tích giới hạn bởi một mạch điện kín thì

trong mạch xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Chiều của dòng điện cảm ứng
được xác định như thế nào?
3. Chiều của dòng điện cảm ứng.
Định luật Lenxơ.
* Thí nghiệm :
TH1: Từ trường của dòng điện cảm ứng chống lại sự tăng của từ thông ? gửi qua S.
TH2: Từ trường của dòng điện cảm ứng chống lại sự giảm của từ thông ? gửi qua S.

Hãy phát biểu nội dung định luật Len xơ
về chiều dòng điện cảm ứng?
* Định luật Lenxơ:
Dòng điện cảm ứng trong một mạch điện kín phải

có chiều sao cho từ trường mà nó sinh ra chống

lại sự biến thiên của từ thông qua mạch.


Cách khác:
Dòng điện cảm ứng phải có chiều sao

cho từ trường do nó sinh ra chống lại nguyên nhân

sinh ra nó.
Hãy đóng, ngắt khoá K của mạch điện (hình vẽ). Hỏi hiện tượng gì sẽ xảy ra ? Giải thích?

Củng cố
Câu hỏi1:
Đáp án:

Câu hỏi 2: Thanh AB được gắn cố định trên trục O, ở hai đầu có đặt hai vòng dây dẫn, một vòng kín và một vòng hở (bỏ qua ma sát). Lần lượt để hai vòng dây gần đầu một cuộn dây như hình vẽ. Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu đóng khoá K
Đáp án:

Bài tập về nhà:
Trong thí nghiệm 1, nếu cho vòng dây
và nam châm chuyển động với cùng
vận tốc thì kim điện kế có lệch không?
Giải thích?