Bài 23. Từ thông. Cảm ứng điện từ

Chúng ta đã biết dòng điện sinh ra từ trường.







Liệu từ trường có sinh ra dòng điện không?
I
MICHAEL FARADAY (1791 – 1867)



HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG
ĐIỆN TỪ
I. TỪ THÔNG
1. ĐỊNH NGHĨA
Ф = B.S.cosα
Ф: Từ thông qua mặt S
I. TỪ THÔNG
Đặc điểm: Từ thông là một đại lượng đại số.
I. TỪ THÔNG
I. TỪ THÔNG
2. ĐƠN VỊ CỦA TỪ THÔNG
Trong hệ SI đơn vị của từ thông là vêbe (Wb)
1 Wb = 1 m2. 1 T

Khi nào thì từ thông thay đổi?
Làm thế nào tạo ra được dòng điện
chạy trong dây dẫn?
II. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
1. THÍ NGHIỆM
Thí nghiệm 1
Thí nghiệm 2
Thí nghiệm 3
Thí nghiệm 4
Hãy quan sát số chỉ kim điện kế?
a.Đưa nam châm lại gần vòng dây dẫn
b.Đưa nam châm ra xa vòng dây dẫn
c.Đưa vòng dây lại gần nam châm
d.Đưa vòng dây ra xa nam châm
0
Lập TN như hình vẽ:
Kim điện kế
Trong mạch
Thay đổi diện tích vòng dây dẫn:
Kim điện kế
Trong mạch
chỉ số 0.
không có dòng điện.
lệch.
xuất hiện dòng điện.
0
Dịch chuyển con chạy về phía bên trái
Có dòng điện
Điều kiện để có dòng điện chạy trong mạch (C) là gì? Trong những thí nghiệm trên, đại lượng nào thay đổi?
2. Kết luận
b. Khi từ thông Ф biến thiên thì trong mạch kín (C) xuất hiện dòng điện, gọi là dòng điện cảm ứng.
→ Hiện tượng này gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên.
II. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
a. Từ thông Ф thay đổi khi B, S, hoặc α thay đổi.
Chiều của dòng điện cảm ứng
được xác định như thế nào?
III. ĐỊNH LUẬT LEN-XƠ VỀ CHIỀU CỦA DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG
Quan sát chiều dòng điện cảm ứng xuất hiện trong các vòng dây so với chiều biến thiên của từ thông ở các thí nghiệm trên
Đưa nam châm lại gần vòng dây dẫn
Đưa nam châm ra xa vòng dây dẫn
Kết luận:Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong mạch kín có chiều sao cho từ trường cảm ứng có tác dụng chống lại sự biến thiên ban đầu của từ thông qua mạch kín.
III. ĐỊNH LUẬT LEN-XƠ VỀ CHIỀU CỦA DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG
Hãy đóng, ngắt khoá K của mạch điện (hình vẽ). Hỏi hiện tượng gì sẽ xảy ra ? Giải thích?

Củng cố
Bài tập về nhà:
Trong thí nghiệm, nếu cho vòng dây
và nam châm chuyển động với cùng
vận tốc thì kim điện kế có lệch không?
Giải thích?