Bài 23. Quá trình tổng hợp và phân giải các chất ở vi sinh vật

Phân giải các chất ở VSV
Thực hành Lên men Lactic
Ti?t 25:
I. Quá trình phân giải
Sự phân hủy xác động vật thực vật hay thực phẩm để lâu ngày bị hỏng đều do hoạt động của vi sinh vật, hoạt động đó của chúng là do quá trình nào?
Chất hữu cơ phức tạp (KT lớn)
Các chất đơn giản hơn
Năng lượng (ATP)
Phân giải ngoại bào
Phân giải nội bào
1. Đặc điểm chung
Trò chơi:
Thể lệ:
Mỗi bàn 1 nhóm, 2 HS cạnh nhau là 1 nhóm nhỏ.
Mỗi nhóm nhỏ tìm hiểu về 1 trong 2 nội dung: (3’)
Phân giải protein Phân giải polysaccarit
( PG ngoại bào, PG nội bào, Ứng dụng).
Nhóm nhỏ này dạy lại cho nhóm nhỏ khác( cùng nhóm) nội dung mình tìm hiểu thật đầy đủ. (3’)
HS sẽ trả lời câu hỏi về nội dung nhóm nhỏ khác.
Nhóm trả lời đúng được cộng điểm
Trò chơi:
2. Phân giải protein
Phân giải ngoại bào


Protein axit amin

Phân giải nội bào


Axit amin ATP

Nếu môi trường thừa nitơ và thiếu cacbon, vi sinh vật sẽ khử amin của axit amin và sử dụng axit hữu cơ làm nguồn cacbon, do đó có amoniac bay ra.
Proteaza (VSV tiết ra ngoài môi trường)
VSV hấp thụ và phân giải tiếp
Điều gì sẽ xảy ra nếu MT thieáu C vaø thöøa N?
Trong làm tương và nước mắm, người ta có sử dụng cùng 1 loại vi sinh vật không? Giải thích? Đạm trong tương và nước mắm từ đâu ra?

+Làm tương: sử dụng nấm mốc hoa cau
+Làm nước mắm: sử dụng vi khuẩn sống trong ruột cá, chúng tiết ra Prôtêaza phân giải Prôtêin

Đạm trong nước tương là do prôtêin đậu tương bị phân cắt thành axit amin, đạm trong nước mắm do prôtein của cá bị phân cắt thành axit amin
2. Phân giải polysaccarit
Phân giải ngoại bào

Tinh bột Glucozo

Xenlulozo Glucozo

Phân giải nội bào

Hô hấp hiếu khí ATP; CO2; H2O

Hô hấp kị khí ATP; CO2; chất vô cơ

Lên men ATP; chất hữu cơ
Amilaza
Xenlulaza
- Lên men Lactic:
+ Glucozơ Axit Lactic
Vi khuẩn Lactic đồng hình
+ Glucozơ Axit Lactic + CO2 + Etanol + Axit Axetic
Vi khuẩn Lactic dị hình
- Lên men Etylic (lên men rượu):
Tinh bột
Glucozơ
Etanol + CO2
Nấm (đường hóa)
Nấm men rượu
- Bình nước đường: có vị chua do VSV thiếu N, thừa C  lên men tạo Axit.
- Bình nước thịt: có mùi thối, khai do thừa N, thiếu C  khử amin tạo ra NH3
Bình đựng nước thịt và bình đựng nước đường để lâu ngày, khi mở nắp có mùi giống nhau không? Vì sao?
Vận dụng trong
Dùng bã thực vật trồng nấm ăn
Phân giải Polysaccarit
Phân giải Protein
4. Ứng dụng các quá trình phân giải của VSV
Làm nước mắm, làm tương
Làm sữa chua, Sản xuất bia, rượu
Tái chế rác, sx phân hữu cơ
a. Lợi ích
SX bột giặt SH, thuộc da, v.v..
Ứng dụng phân giải protein
Ứng dụng phân giải polosaccarit
Hoạt tính phân giải của vi sinh vật cũng gây nên những tổn thất to lớn cho con người, như:
Gây hư hỏng lương thực, thực phẩm.
Làm giảm chất lượng của các loại đồ dùng và hàng hoá.
b. Tác hại của phân giải các chất ở VSV
Tổng kết
Proteaza
Amilaza
Xenlulaza
II. Thực hành Lên Men Lactic
Lên men Lactic
Làm sữa chua
Muối chua rau củ quả
Những điều kiện cần thiết để lên men etylic?
Trả lời: Có 3 điều kiện cần cho quá trình lên men:
Cơ chất là đường để lên men
Tác nhân là nấm men
Điều kiện kị khí
Glucozơ Axit Lactic + Năng lượng (ít)
Vi khuẩn Lactic
PT Lên Men Lactic
1. Cách tiến hành
a. LàmSữa Chua
Nguyên liệu làm sữa chua:
+ Sữa đặc có đường
+ 1 hộp sữa chua dùng để gây men (* lấy sữa chua ra khỏi tủ lạnh và đợi đến khi hết lạnh mới sử dụng).
+ Lọ nhỏ để đựng sữa chua.
Cách tiến hành
Quy trình

Bước 1: Đun sôi nước, Cho sữa đặc có đường vào và khuấy, để nguội 40 độ C.

Bước 2: Cho hộp sữa chua vào. Tiếp tục khuấy đều.
Sữa Chua
Cách tiến hành
Bước 3: Đổ hỗn hợp vào các lọ, để nơi 40 độ, ủ kín.
Sữa Chua
Cách tiến hành
Bước 4:Sau khoảng 4 – 6 giờ đồng hồ ủ sữa, lấy các lọ sữa chua ra và bỏ vào ngăn mát tủ lạnh khoảng 4 giờ là có thể sử dụng được.
Sữa Chua
Cách tiến hành
Yêu cầu : Sữa chua thu được ở trạng thái sệt, vị chua hơn, màu trắng ngà.
Cách tiến hành
b. Muối chua rau củ quả
Nguyên liệu muối dưa bắp cải chua:
- bắp cải
- 1 củ cà rốt
- Rau răm, rau cần
- muối
- đường


Cách tiến hành
Muối chua rau củ quả
Quy trình:
Bước 1: Bắp cải, cà rốt bào mỏng thành sợi. Ngâm và rửa qua nước lạnh.


Cách tiến hành
Muối chua rau củ quả
Bước 2: Cho nước muối ( 5-6%) vào một lọ thủy tinh/ nhựa sạch, thêm đường, khuấy đều cho tan đường.
Bước 3: Cho bắp cải, rau răm, cà rốt vào lọ, ngập hoàn toàn dưới nước. Đậy kín, bảo quản nơi khô mát khoảng 4 – 5 tiếng trước khi dùng.
Cách tiến hành
Muối chua rau củ quả
1. Cách tiến hành
2. HS thực hành
3. Thu hoạch
Nhận xét kết quả (mùi, màu sắc, giải thích)
Trả lời câu hỏi SGK
II. Thực hành Lên Men Lactic
Củng cố:
Phân biệt lên men lactic và lên men etylic
Đặc điểm so sánh
Lên men lactic
Lên men êtilic
Loại vsv
Sản phẩm
ứng dụng
Lên men đồng hình
Lên men dị hình
Đặc điểm so sánh
Lên men lactic
Lên men êtilic
Loại vsv
Sản phẩm
ứng dụng
Vi khuẩn lacic đồng hình
Nấm men rượu, ngoài ra còn có một số nấm mốc và vi khuẩn
Chủ yếu là axit lactic
Làm sữa chua, muối dưa,cà...
Sản xuất các loại rượu, bia...
Nấm men : Chủ yếu là rượu
Vi khuẩn, nấm mốc : ngoài rượu và C02 còn có chất hữu cơ khác
Vi khuẩn lacic dị hình
Ngoài axit lactic còn có C02, êtanol và axit hữu cơ khác
Lên men đồng hình
Lên men dị hình
Dặn dò
Làm thu hoạch 2 tiết 24 và 25 theo tổ , ghi tên đầy đủ, nộp vào buổi sau
Làm bài tập phần phân giải SGK
Đọc trước bài 25
Cảm ơn thầy cô và các em học sinh