Bài 23. Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914)

VÀI NÉT TIỂU SỬ CỦA PHAN BỘI CHÂU

Phan Bội Châu hiệu là Sào Nam. Ông sinh năm 1867 tại Sa Nam- Huyện Nam Đàn- Tỉnh Nghệ An.
Thời niên thiếu, ông nổi tiếng là người thông minh, và sớm có tinh thần yêu nước.
Năm 1873, ( năm 17 tuổi) ông thảo hịch: Bình Tây thu Bắc kêu gọi thân hào, nhân dân đứng lên chống Pháp.
Năm 1901, ông đã tập hợp lực lượngđịnh đánh úp thành Nghệ An ( 14 – 7), nhưng không thành.
Tháng 5- 1904 thành lập Hội Duy Tân (Quảng Nam)
Đánh Pháp, giành độc lập, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến ở Việt Nam
Hội Duy Tân đã tổ chức phong trào Đông Du. Đưa thanh niên Việt Nam sang học tập tại các trường của Nhật Bản.
Tháng 8-1908 chính phủ Nhật Bản cấu kết với Pháp trục xuất lưu học sinh, kể cả Phan Bội Châu
Tháng 6-1912 thành lập Việt Nam Quang Phục Hội tại Quảng Châu (Trung Quốc)
Đánh đuổi Pháp, khôi phục nước Việt Nam, thành lập nước công hoà Dân quốc Việt Nam
Hội đã cử người bí mật về nước để trừ khử những tên thực dân đầu sỏ, kể cả toàn quyền Anbe Xarô
Đã đạt được kết quả nhất định, nhưng Pháp dựa vào đó tăng cường khủng bố
Kẻ thù:
Thực dân Pháp
Chủ yếu dựa vào
thế lực bên ngoài
Bạo động
Xây dựng một chế độ quân chủ lập hiến chuyển sang thành lập nước cộng hoà Dân quốc.
 con đường theo khuynh hướng cách mạng tư sản.
Lực lượng:
Phương pháp:
Mục tiêu:
- Đánh Pháp dựa vào Nhật.

- Ra nước ngoài cầu viện mà ít chú ý tới lực lượng cách mạng trong nước.

- Chưa xác định hết kẻ thù
TÓM TẮT NHỮNG HOẠT ĐỘNG TRONG XU HƯỚNG CỨU NƯỚC CỦA
PHAN BỘI CHÂU

VÀI NÉT VỀ TIỂU SỬ PHAN CHÂU TRINH

- Phan Châu Trinh (1872 - 1926) hiệu Tây Hồ, biệt hiệu là Hy Mã. Sinh ra tại phủ Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam. Trong gia đình trung lưu, cha làm chức quan võ nhỏ.
- Từ nhỏ nổi tiếng thông minh, mẫn cán
- 1900 đỗ cử nhân, năm 1901 đỗ phó bảng, năm 1902 ra làm quan với chức Thừa biện bộ Lễ
- Năm 1904 cáo quan về quê, từ đó dốc lòng vào hoạt động cứu nước.
PHAN CHÂU TRINH ( 1872 – 1926)
Cải cách đất nước
Nâng cao dân trí, dân quyền, dựa vào Pháp để đánh đổ ngôi vua và bọn phong kiến hủ bại.
Năm 1906 mở cuộc vận động Duy Tân ở Trung Kỳ.
- Nội dung:
+ kinh tế: chú ý đến việc cổ động, chấn hưng thực nghiệp, lập hội kinh doanh...
+ Mở trường dạy học: dạy theo lối mới, lập trường ở nhiều nơi, dạy chữ quốc ngữ, dạy các môn học mới...
+ Cải cách trang phục và lối sống: vận động nhân dân cắt tóc ngắn, mặc áo ngắn. Những hủ tục phong kiến bị lên án ...
Tư tưởng Duy Tân khi đi vào quần chúng đã vượt qua khuôn khổ ôn hoà, biến thành cuộc đấu tranh quyết liệt như phong trào chống thuế năm 1908. Phong trào Duy Tân đang phát triến sâu rộng thì Pháp đàn áp dữ dội. Năm 1908 Phan Châu Trinh bị bắt và kết án 3 năm tù
: Bọn vua quan phong kiến hủ bại
:Chủ yếu dựa vào Pháp để cải cách đất nước
Dựa vào Pháp để đánh phong kiến ảo tưởng với kẻ thù.
Ít chú ý tới lực lượng cách mạng trong nước
Chưa xác định hết kẻ thù
- Kẻ thù
- Phương pháp:
Hoạt động công khai, hợp pháp
- Lực lượng
Xây dựng một xã hội tiến bộ theo khuynh hướng Dân chủ tư sản
- Mục tiêu:
TÓM TẮT NHỮNG HOẠT ĐỘNG TRONG XU HƯỚNG CỨU NƯỚC CỦA - PHAN CHÂU TRINH
- Hai ông đều là người yêu nước, thương dân, đều ra nước ngoài tìm đường cứu nước, cứu dân, học hỏi kinh nghiệm của các nước về làm cách mạng ở Việt Nam
- Hai ông đều có những hạn chế như nhau: Chưa xác định hết kẻ thù, đều ảo tưởng với kẻ thù.
- Đều theo khuynh hướng Dân chủ tư sản.
Xu hướng
Mục tiêu đấu tranh
Bạo động vũ trang
Cải cách: kinh tế - văn hóa xã hội
Đánh Pháp, dựa vào đế quốc Nhật
Đánh Phong kiến dựa vào đế quốc Pháp
- Đông Kinh:
Hà Nội (Tên gọi ở thời kỳ nhà Lê Sơ)
Trường tư làm việc công ích
Trường học làm việc
nghĩa ở Hà Nội
Đông Kinh nghĩa thục là gì?
- Nghĩa Thục:
So s¸nh phong trµo yªu n­íc ®Çu thÕ kû XX víi phong trµo CÇn v­¬ng chèng Ph¸p cuèi thÕ kû XIX theo b¶ng hÖ thèng:
Đánh Pháp, đánh phong kiến, giành độc lập, xây dựng chế độ Dân chủ tư sản
Sĩ phu tiến bộ
Dựa vào thế lực bên ngoài và các tầng lớp trên của xã hội
Rộng lớn
Chưa thành công
Bảng
so s¸nh phong trµo yªu n­íc ®Çu thÕ kû XX víi
phong trµo CÇn v­¬ng chèng Ph¸p cuèi thÕ kû XIX
Thương binh Pháp
Nghĩa quân bị bắt
Nhà số 10 Hàng Đào (H Nội) nơi xua kia là phân hiệu 2 của Đông Kinh Nghĩa Thục
có lẽ vẫn còn giữ được nguyên trạng so với cách đây 100 năm