Bài 23. Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước. Bảo vệ tổ quốc cuối thế kỷ XVIII

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM
BÀI 23
GIÁO VIÊN: VÕ THỊ HIỀN
TRƯỜNG : THPT TRẦN QUÝ CÁP
NĂM HỌC : 2010 - 2011
PHONG TRÀO TÂY SƠN
VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC, BẢO VỆ TỔ QUỐC
CUỐI THẾ KỈ XVIII
I. PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC CUỐI THẾ KỈ XVIII
Nguyên nhân
Em hãy cho biết tình hình chính trị - xã hội ở nước ta thế kỷ XVIII?
Một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
Nguyễn Hữu Cầu ở vùng Hải Phòng, Hải Dương
Nguyễn Danh Phương ở Vĩnh Phúc
Lê Duy Mật ở thượng du Thanh Hóa
Hoàng Công Chất ở vùng Tây Bắc
Cuối thế kỷ XVIII, chế độ phong kiến cả 2 Đàng khủng hoảng suy yếu  Phong trào nông dân bùng lên mạnh mẽ. Tiêu biểu là phong trào Tây Sơn.
- Lãnh đạo: 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ.
 Diễn biến:
3 anh em nhà Tây Sơn
Địa điểm nổ ra phong trào Tây Sơn
 Diễn biến:
- Lãnh đạo: 3 anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ.
Năm 1771: Phong trào bùng nổ ở Tây Sơn - Bình Định phát triển mạnh, lật đổ chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
- Năm 1778: Nguyễn Nhạc lên ngôi hoàng đế
- Từ 1786-1788: Phong trào tiến ra lật đổ chính quyền Lê - Trịnh ở Đàng Ngoài.
 Kết quả: bước đầu thống nhất đất nước.
II.CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở CUỐI THẾ KỈ XVIII
1.Kháng chiến chống Xiêm (1785)
- Sau khi chính quyền chúa Nguyễn bị lật đổ. Nguyễn Ánh sang cầu viện quân Xiêm.
- Vua Xiêm sai tướng đem 5 vạn quân theo đường thủy, bộ tiến vào nước ta (Nam bộ)
Nguyên nhân
Em hãy cho biết tại sao quân Xiêm xâm lược nước ta?
Diễn biến
Dựa vào lược đồ em hãy trình bày diễn biến trận Rạch Rầm - Xoài Mút?
Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút
Diễn biến
- Ngày 19/1/1785, Nguyễn Huệ đánh tan 5 vạn quân Xiêm ở Rạch Gầm - Xoài Mút.
Ý nghĩa
Em hãy cho biết ý nghĩa của cuộc kháng chiến chống Xiêm?
- Đánh tan quân xâm lược Xiêm và âm mưu
của chúng.
- Làm chủ hoàn toàn đất Đàng Trong.
Thể hiện ý thức dân tộc của phong trào
nông dân Tây Sơn.
Trận thủy chiến tại Rạch Gầm - Xoài Mút
2. Kháng chiến chống Thanh (1789)
Nguyên nhân
Nhà Thanh có dã tâm xâm lược nước ta từ lâu.
Vua Lê Chiêu Thống chạy sang cầu cứu nhà Thanh. Vua Thanh sai tướng đem 29 vạn quân sang xâm lược nước ta.
Vì sao quân Thanh xâm lược nước ta?
Diễn biến
-Tháng 12/ 1788: Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế hiệu là Quang Trung, chỉ huy quân tiến ra Bắc.
Đánh cho để dài tóc
Đánh cho để đen răng
Đánh cho nó chích luân bất phản
Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn
Đánh cho sử tri nam quốc anh hùng
chi hữu chủ.
Em hãy cho biết ý nghĩa của bài hiểu dụ?
Khẳng định chủ quyền dân tộc, bảo vệ truyền thống văn hóa; cổ vũ, tạo khí thế,quyết tâm chiến đấu của nghĩa quân Tây Sơn.
Văn Điển
Quân Tây Sơn tập kết
Quâ nTây Sơn tấn công
Q Tây Sơn chặn đánh
Đại bản doanh địch
Đồn địch bị tiêu diệt
Cầu phao
Q.Thanh rút chạy
Đô đốc Long
Hà Nội
Đô đốc Bảo
Quang Trung
ĐẦM MỰC
NGỌC HỒI
Đê sông Hồng
Thăng Long
Lược đồ chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa
TÂY LONG
Đê sông Hồng
liên kết
ĐỐNG ĐA
Diễn biến
- Đêm 30 Tết đến mùng 5 Tết nghĩa quân tiến thần tốc và giành thắng lợi vang dội ở Ngọc Hồi – Đống Đa, sau đó tiến vào giải phóng Thăng Long.
-Tháng 12/ 1788: Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế hiệu là Quang Trung, chỉ huy quân tiến ra Bắc.
Vua Quang Trung đại phá quân Thanh
Tướng giặc Tôn Sĩ Nghị bỏ chạy
 Ý nghĩa
Đập tan 29 vạn quân Thanh, bảo vệ
độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.
Để lại bài học lớn về nghệ thuật
quân sự.
Em cảm nhận như thế nào về tài năng quân sự của vua Quang Trung?
III. VƯƠNG TRIỀU TÂY SƠN
Sự thành lập vương triều
- Năm 1778, Nguyễn Nhạc lên ngôi Hoàng đế  Vương triều Tây Sơn.
Năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (Phú Xuân  Thăng Long).
Chính sách của vương triều Tây Sơn
Vương triều Tây Sơn đã làm gì để củng cố và phát triển đất nước?
Chính sách của Vương triều Tây Sơn
Chính sách tiến bộ
Kinh tế, Chính trị
-Giảm thuế, ban hành Chiếu khuyến nông
-Thành lập chính quyền các cấp,lập lại sổ hộ khẩu.
Quân sự,ngoại giao
-Quân đôi tổ chức quy củ, trang bị vũ khí đầy đủ.
- Quan hệ ngoại giao hòa hảo với nhà Thanh, Lào, Chân Lạp
Văn hóa,giáo dục
-Tổ chức lại giáo dục, thi cử, đề cao chữ Nôm.
liên kết
 Sự sụp đổ của vương triều Tây Sơn
- Năm 1792: Vua Quang Trung mất  Triều đình rơi vào tình trạng lục đục, suy yếu dần.
- Năm 1802: Nguyễn Ánh tấn công  Vương triều Tây Sơn sụp đổ.
EM HÃY TRÌNH BÀY
CÔNG LAO CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN VỚI DÂN TỘC
-Lật đổ các tập đoàn phong kiến chúa Nguyễn và vua Lê – chúa Trịnh.
-Phá vỡ phòng tuyến sông Gianh – Lũy Thầy, thống nhất nhà nước về mặt lãnh thổ
-Đánh tan quân xâm lược Xiêm, Thanh; bảo vệ độc lập dân tộc
-Xây dựng vương triều mới tiến bộ
TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Tên thật của vua Quang Trung
Hồ Thơm
Trần Thơm
Nguyễn Văn Huệ
Trần Văn Huệ
Câu 2: Nguyễn Nhạc lên ngôi Hoàng đế vào năm nào?
1774
1778
1788
1787
Câu 3: Nữ tướng nổi tiếng trong phong trào Tây Sơn?
Trần Thị Lý
Nguyễn Thị Định
Lê Chân
Bùi Thị Xuân
CÂU HỎI CHUẨN BỊ BÀI MỚI
Câu 1: Sự phát triển của văn học và nghệ thuật dân gian ở các thế kỉ XVI – đầu thế kỉ XVIII?
Câu 2: Thống kê các thành tựu khoa học – kĩ thuật các thế kỉ XVI – XVIII?
Câu 3: Nêu một số công trình văn hóa tiêu biểu trong các thế kỉ XVI - XVIII mà em biết?
Tái hiện cảnh quân Tây Sơn tập trận
Quang Trung và Ngọc Hân công chúa
Bảo tàng Quang Trung ( Bình Định)
HẸN GẶP LẠI