Bài 23. Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước. Bảo vệ tổ quốc cuối thế kỷ XVIII

LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ THẾ KỶ XVI
ĐẾN THẾ KỶ XVIII.
Bài 23:
PHONG TRÀO TÂY SƠN
VÀ SỰ NGHIỆP
THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC
CUỐI THẾ KỶ XVIII.
KiỂM TRA BÀI CŨ
Những biểu hiện của sự phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp trong các thế kỷ XVI – XVIII?
* Sự phát triển của thủ công nghiệp:
- Nghề thủ công truyền thống (gốm, dệt, giấy…) đạt trình độ cao.
- Xuất hiện nhiều nghề mới: in bản gỗ, đường cát trắng, làm đồng hồ, tranh sơn mài…
- Nhiều làng nghề (vừa sản xuất vừa làm ruộng) được thành lập.
- Ngành khai mỏ trở thành ngành kinh tế phát triển.
* Sự phát triển của thương nghiệp:
* Nội thương: phát triển mạnh từ thế kỷ XVI – XVII.
- Thành lập nhiều chợ làng, chợ huyện…
- Xuất hiện một số làng buôn và trung tâm buôn bán.
- Việc buôn bán giữa các miền phát triển.
* Ngoại thương: phát triển nhanh chóng.
- Bên cạnh buôn bán với các nước châu Á, còn buôn bán với các nước châu Âu.
- Đến giữa thế kỷ XVIII ngoại thương suy yếu dần do thuế cao.
NỘI DUNG TRẢ LỜI
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
BỐ CỤC BÀI MỚI
I/. PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC CUỐI THẾ KỶ XVIII:
* Tình hình chung của đất nước:
* Phong trào Tây Sơn:
II/. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở CUỐI THẾ KỶ XVIII:
1/. Kháng chiến chống Xiêm (1785)
2/. Kháng chiến chống Thanh (1789)
III/. VƯƠNG TRIỀU TÂY SƠN:
* Sự hình thành:
* Chính sách của vương triều Tây Sơn.
* Sự sụp đổ của vương triều Tây Sơn:
I/. PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC CUỐI THẾ KỶ XVIII:
* Tình hình chung của đất nước:
- Từ giữa thế kỷ XVIII, chế độ phong kiến ở Đàng Ngoài và Đàng Trong bị khủng hoảng sâu sắc.
- Từ đó, phong trào nông dân bùng nổ.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
* Phong trào Tây Sơn:
- Bùng nổ vào năm 1771 tại ấp Tây Sơn (Bình Định) do Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
I/. PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC CUỐI THẾ KỶ XVIII:
LƯỢC ĐỒ
PHONG TRÀO TÂY SƠN
* Phong trào Tây Sơn:
- Bùng nổ vào năm 1771 tại ấp Tây Sơn (Bình Định) do Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ lãnh đạo.
- Đến năm 1788, Tây Sơn đã đánh đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong và chính quyền Lê – Trịnh ở Đàng Ngoài, thống nhất đất nước.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
I/. PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC CUỐI THẾ KỶ XVIII:
II/. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở CUỐI THẾ KỶ XVIII:
1/. Kháng chiến chống Xiêm (1785)
- Được Nguyễn Ánh cầu viện, 5 vạn quân Xiêm xâm chiếm vùng Nam bộ của nước ta.
- Đầu năm 1785, Nguyễn Huệ tổ chức trận Rạch Gầm – Xoài Mút (Tiền Giang) đánh tan quân xâm lược Xiêm.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
Rạch Gầm - Xoài Mút là tên gọi một đoạn sông Tiền, giới hạn bởi 2 sông nhánh nhỏ là sông Rạch Gầm (phía thượng lưu) và sông Xoài Mút (phía hạ lưu). Tại đây, ngày 20/1/1785, quân Tây Sơn do  Nguyễn Huệ chỉ huy đã đánh bại 2 vạn quân Xiêm.
Khu di tích chiến thắng
rạch Gầm - Xoài Mút (TiỀN GIANG)
2/. Kháng chiến chống Thanh (1789)
- Được Lê Chiêu Thống cầu cứu, 29 vạn quân Thanh sang xâm lược nước ta.
- Nguyễn Huệ quyết định lên ngôi Hoàng đế (Quang Trung) và tiến quân ra Bắc.
- Từ đêm 30 tháng Chạp năm Mậu Thân đến mùng 5 Tết Kỷ Dậu (25 - 30/01/1789), quân Tây Sơn đánh bại cuộc xâm lược của quân Thanh, giải phóng đất nước.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
II/. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở CUỐI THẾ KỶ XVIII:
Việc lên ngôi Hoàng Đế có ý nghĩa: Đất nước có chủ quyền, vì sự độc lập của dân tộc, quyết tiêu diệt quân xâm lược, bảo vệ đất nước.
22/12/1788, tại Phú Xuân (Huế), Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế (Quang Trung) rồi tiến quân ra Bắc.
26/12/1788, quân tướng của vua Quang Trung xuất hiện tại Nghệ An cách Huế hơn 350km.
15/1/1789 (20 tháng chạp Mậu Thân), vua hành quân ra Tam Điệp – Biện Sơn. Tại đây, vua cùng bộ tham mưu lên kế hoạch đại phá quân Thanh.
Đêm 30 Tết, đại quân của vua tấn công.
Trưa mùng 5 Tết Kỷ Dậu 1789, Vua Quang Trung vào Thăng Long, 
III/. VƯƠNG TRIỀU TÂY SƠN:
* Sự hình thành:
- Sau khi đánh tan quân Thanh, Quang Trung xây dựng chính quyền mới theo chế độ quân chủ chuyên chế từ Thuận Hóa trở ra Bắc.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
* Chính sách của vương triều Tây Sơn.
- Thành lập chính quyền các cấp.
- Kêu gọi nhân dân khôi phục sản xuất
- Lập lại sổ hộ khẩu.
- Tổ chức lại giáo dục, thi cử (chữ Nôm)
- Tổ chức lại quân đội.
- Quan hệ ngoại giao tốt đẹp với nhà Thanh, Lào và Chân Lạp.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
III/. VƯƠNG TRIỀU TÂY SƠN:
* Sự sụp đổ của vương triều Tây Sơn:
- Ngày 16/09/1792, Quang Trung mất
- Năm 1802, trước sự tấn công của Nguyễn Ấnh, vương triều Tây Sơn sụp đổ.
Bài 23: PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC,
BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỶ XVIII.
III/. VƯƠNG TRIỀU TÂY SƠN:
Bảo tàng Quang Trung
(thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định)
CỦNG CỐ BÀI HỌC


- Trình bày những thắng lợi của phong trào Tây Sơn?
- Nguyên nhân của những thắng lợi đó?
* Những thắng lợi của phong trào Tây Sơn:
- Lật đổ các chính quyền phong kiến phản động Nguyễn - Trịnh - Lê.
- Xoá bỏ sự chia cắt đất nước, bước đầu lập lại nền thống nhất quốc gia.
- Đánh tan các cuộc xâm lược của Xiêm, Thanh, bảo vệ nền độc lập và lãnh thổ của Tổ quốc.
* Nguyên nhân thắng lợi:
- Trước hết là do sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân. Ý chí đấu tranh chống áp bức bóc lột và tinh thần yêu nước cao cả đã thôi thúc nhân dân ta vùng lên chống chính quyền phong kiến phản động trong nước và quân xâm lược hung bạo.
- Vai trò lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân, với những đường lối chiến lược, chiến thuật đấu tranh đúng đắn.
NỘI DUNG TRẢ LỜI
- Về nhà học bài.
- Đọc và soạn trước bài 24:
“TÌNH HÌNH VĂN HÓA
Ở CÁC THẾ KỶ XVI - XVIII”.
KẾT THÚC BÀI HỌC
TIẾT HỌC KẾT THÚC
CẢM ƠN
QUÍ THẦY CÔ
& CÁC EM HỌC SINH