Bài 23. Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước. Bảo vệ tổ quốc cuối thế kỷ XVIII

Kiểm Tra Bài Cũ
Câu Hỏi: Tình hình nông nghiệp Việt nam từ thế kỉ XVI – XVIII?
- Nửa sau thế kỉ XVII , nông nghiệp dần dần
ổn định:
+ Công cuộc khai hoang được chú trọng
+ Công tác thủy lợi được chú ý
+ Kĩ thuật canh tác có bước phát triển đáng kể
Tuy nhiên nạn tập trung ruộng đất vào tay quan lại địa chủ vẫn tiếp tục diễn ra.
BÀI 23
PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC, BẢO VỆ TỔ QUỐC CUỐI THẾ KỈ XVIII
Nội dung chính của bài
Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước (cuối thế kỉ XVIII)
Các cuộc kháng chiến ở cuối thế kỉ XVIII.
1. Kháng chiến chống Xiêm (1785)
2. Kháng chiến chống Thanh (1789)
III. Vương triều Tây Sơn
3
Hoạt động nhóm
Nhóm 1
Nhóm 2
Nhóm 3
Nhóm 4
Phong trào Tây Sơn và sự
nghiệp thống nhất đất nước
Kháng chiến chống Xiêm (1785)
Kháng chiến chống Thanh (1789)
Vương triều Tây Sơn
BỐI CẢNH.
Giữa thế kỷ XVIII, chế độ phong kiến đàng Trong và đàng Ngoài khủng hoảng sâu sắc, đời sống nhân dân khổ cực.
=> Khởi nghĩa nông dân bùng nổ khắp nơi.
5
I. PHONG TRÀO TÂY SƠN VÀ SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (CUỐI THẾ KỶ XVIII)
Hãy nêu tình hình của chế độ
phong kiến Đàng Trong và Đàng Ngoài
vào giữa thế kỷ XVIII?
MỘT CẢNH ĐỜI SỐNG CỦA DÂN TA
6
KN Hoàng Công Chất (1739-1769)
Khoái Châu,Sơn Nam
KN Nguyễn Danh Phương (1740-1751)
Vĩnh Phúc,Sơn Tây
KN Nguyễn Hữu Cầu (1741-1751)
Hải Dương,Hải Phòng ,Quảng Ninh
KN Lê Duy Mật (1738-1770)
Thanh Hoá, Nghệ An
KN Tây Sơn
(1771-1789)
Tây Sơn (Bình Định)
Em hãy nêu một số phong trào nông dân tiêu biểu.
2. PHONG TRÀO TÂY SƠN
- 1771 phong trào đấu tranh của nông dân nổ ra ở ấp Tây Sơn
- Lãnh đạo:
Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ
7
Tượng đài ba anh em nhà tây Sơn
Căn cứ: Vùng Tây sơn thượng đạo và Tây sơn hạ đạo
Lực lượng: Nông dân nghèo và dân tộc thiểu số
CUỐI 1773
LƯỢC ĐỒ CĂN CỨ ĐỊA CỦA QUÂN TÂY SƠN
THĂNG LONG
Năm 1771 – 1773 nghĩa quân làm chủ Bình Định
1773 - 1777 Phong trào lan rộng và lật đổ chúa Nguyễn ở Đàng Trong
1786 -1788 Nguyễn Huệ tiến quân , đánh bại tập đoàn Trịnh – Nguyễn
Nhận xét:Phong trào Tây
Sơn lật đổ chính quyền
Nguyễn, vua Lê- Chúa
Trịnh,xóa bỏ sự chia cắt,
bước đầu thống nhất đất
nước
10
Tại sao nói năm 1786 Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc, đã bước đầu thống nhất đất nước?
11
II. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN Ở CUỐI THẾ KỶ XVIII

1. Kháng chiến chống quân Xiêm (1785)
- Nguyên nhân: Sau khi bị Tây Sơn lật đổ, Nguyễn Ánh sang Xiêm cầu viện.Vua Xiêm đã sai 5 vạn quân thủy bộ sang xâm lược nước ta.
Vua Xiêm Rama I
Vì Sao quân Xiêm sang xâm lược nước ta?
12
Trước tình đó Tây Sơn đã làm gì?
THĂNG LONG
Diễn biến:
- Năm 1785 Nguyễn Huệ đem quân vào Nam giao chiến và đánh bại quân Xiêm ở Rạch Giá - Xoài Gầm

14
Tại sao Nguyễn Huệ lại chọn đoạn Rạch Gầm – Xoài Mút là nơi quyết chiến với giặc?
15
Sông Mỹ Tho

R?ch
Ch� L�
Rạch Gầm
Rạch
Xoài Mút
(Xoài Hột)
Chợ Giữa
Binh Đức
Mĩ THO
KIM SƠN
16
TÀU QUÂN XIÊM BỊ ĐỐT CHÁY


KẾT QUẢ:
Đánh tan 5 vạn quân Xiêm, đập tan hoàn toàn âm mưu xâm lược nước ta của quân Xiêm. Miền Nam trở lại bình yên
17
Ý nghĩa
Đập tan mưu đồ của quân xâm lược
Đề cao tinh thần dân tộc
Quân Xiêm từ đó sợ nhà Tây Sơn như sợ cọp.
18
Noi di?n ra tr?n R?ch G?m - Xồi M�t nam xua
Nơi diễn ra trận Rạch gầm – Xoài Mút năm xưa
20
2. Cuộc kháng chiến chống quân Thanh.
a. Nguyên nhân.
Sau khi bị Tây Sơn lật đổ,vua Lê Chiêu Thống cầu viện quân Thanh và cùng 29 vạn quân Thanh tiến vào nước ta.

21
Bán nước đê hèn, nhục nhã
Chỉ vì quyền lợi cá nhân mà bán rẻ tổ quốc, gây đau thương cho nhân dân
Em có suy nghĩ gì về bè lũ Lê Chiêu Thống?
23
Tam Điệp
Biện Sơn
THĂNG LONG
So với cuộc kháng chiến chống Xiêm, lần này nhân dân ta phải chống lại thế lực xâm lược như thế nào?
Tôn Sĩ Nghị (1720 - 1796)
-Quân lực lớn quen
đánh nước ta;
có lực lượng của
Chiêu Thống
theo chỉ đường và
làm nội ứng
24
THĂNG LONG
Tam Điệp
Biện Sơn
b. Sự chuẩn bị của quân ta
Rút khỏi Thăng Long
Lập phòng tuyến Tam Điệp – Biện Sơn
Trước sự xâm lược của giặc, quân Tây Sơn đã hành động như thế nào?
Vì sao quân ta rút khỏi Thăng Long?
- Để bảo toàn lực lượng, làm kiêu lòng địch, chờ thời cơ.
=> Đây là một kế sách sáng suốt và chu đáo
Dãy Tam Điệp
Cửa biển
Biện Sơn
Thang Long
Trung Qu?c
Thảo luận:
Vì sao ta lập phòng tuyến ở Tam Điệp – Biện Sơn?
Phũng tuy?n cú chi?u sõu, liờn k?t th?y b? vung ch?c.
L�m b�n d?p cho quõn Tõy Son h?i quõn v� ti?n cụng ra Thang Long tiờu di?t quõn Thanh.
27
THĂNG LONG
Tam Điệp
Biện Sơn
b. Diễn Biến

Năm 1788, Nguyễn
Huệ lên ngôi hiệu là
Quang Trung hoàng
đế rồi dẫn quân ra Bắc
. Sau 5 ngày hành quân
thần tốc. Với chiến thắng
Ngọc Hồi, Đống Đa ta đánh
bại hoàn toàn quân xâm
lược Thanh
Nhận được tin cấp báo Nguyễn Huệ đã làm gì?
Trên đường tiến quân ra bắc Quang Trung đã làm gì?
Thanh Hóa¸
Tam Di?p - Bi?n Son
trung quốc
thăng long
Ngh? An
Phú Xuân
- Tới Nghệ An tuyển thêm quân và duyệt binh.
=>
- Tíi Thanh Ho¸ tuyÓn thªm qu©n vµ lµm lÔ tuyªn thÖ
Đến Tam Điệp - Biện Sơn : Mở tiệc khao quân.
Quang Trung huấn luyện quân
Lễ tuyên thệ trước lúc xuất quân
ý nghĩa của bài thơ là gì
Thể hiện tinh thần dân tộc cao cả, ý thức quyết tâm bảo vệ độc lập; cổ vũ, tạo khí thế quyết tâm chiến đấu của nghĩa quân Tây Sơn.
Đánh cho để tóc dài
Đánh cho để đen răng
Đánh cho nó chích luân bất phản
Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn
Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ
33
Em có nhận xét gì về hình ảnh vua Quang Trung qua hình ảnh dưới đây?
Vua Quang Trung
34
THĂNG LONG
BIỆN SƠN
Đô Đốc Long
QUANG TRUNG
Đô Đốc Tuyết
Đô đốc Lộc
TAM ĐIỆP
Đô đốc Bảo
Tiến quân ra bắc
Tiến công trận Ngọc Hồi
Vượt sông tiêu diệt quân Thanh
Đô đốc Long
Đô đốc Bảo
Quang Trung
Quang Trung
Chiến thắng ngọc hồi có ý nghĩa như thế nào?
-Đây là vị trí quan trọng nhất của địch ở phía nam Thăng Long.
-Cách đánh bất ngờ làm cho quân giặc hoảng loạn,khí thế của quân ta tăng như vũ bão.
Những hình ảnh thảm hại của quân Thanh

“…Mây tạnh mù tan trời lại sáng
Đầy thành già trẻ mặt như hoa
Chung vai sát cánh cùng nhau nói
Cố đô vẫn thuộc núi sông ta.”

39
c. Kết quả, ý nghĩa.
Trong vòng 5 ngày quân ta quét sạch 29 vạn quân Thanh, đã đập tan hoàn toàn mộng xâm lược nước ta của nhà Thanh, nền ĐLDT được giữ vững.
=> Phong trào nông dân Tây Sơn bước đầu hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước và bảo vệ Tổ Quốc.
40
Em hãy nêu kết quả của cuộc đại chiến quân Thanh của quân ta.


Sự thành lập vương triều Tây Sơn.
- 1778 Nguyễn Nhạc xưng Hoàng Đế, hiệu Thái Đức thành lập vương triều Tây Sơn.
- 1788 Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng Đế thống trị vùng đất từ Thuận Hóa trở ra Bắc.
41
III. Vương triều Tây Sơn
2. Các chính sách.
Về chính trị: Thiết lập lại chế độ quân chủ chuyên chế.
Kinh tế: Ra chiếu khuyến nông.
Văn hóa -giáo dục: Tổ chức giáo dục, thi cử, đề cao việc sử dụng chữ Nôm.
Quân sự: Xây dựng quân đội thường trực mạnh.
42
Sau khi chính quyền Tây Sơn được thành lập đã có những chính sách gì về mặt đối nội và đối ngoại?
Ngoại giao: Hòa hiếu, mềm dẻo đối với nhà Thanh và Lào .
=> Nhận xét: Những chính sách đó thể hiện tính chất tiến bộ của vương triều Tây Sơn.
Năm 1792 Quang Trung mất, nội bộ trong triều Tây Sơn bất hòa.
Năm 1802 Nguyễn Ánh tấn công các vương triều Tây Sơn lần lượt sụp đổ.
43
44
Một số hiện vật thời Quang Trung
45
46
Một số vũ khí của quân Tây Sơn
47
Thuyền Chiến
48
49
50
51
Củng cố bài học.
Điền các sự kiện phù hợp với niên đại đã cho.

1771
1773
1776-1783
1777
1785
1786
1788
1789
Chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút.
Phong trào Tây Sơn bùng nổ.
Nghĩa quân kiểm soát được Quy Nhơn.
Quân Tây Sơn liên tục tấn công Đàng Trong.
Quân Tây Sơn bắt được chúa Nguyễn,
chính quyền Đàng Trong sụp đổ.
Nguyễn Huệ đánh vào Thăng Long,
chính quyền họ Trịnh sụp đổ.
Quân Thanh đem 29 vạn quân xâm lược nước ta.
Đánh tan 29 vạn quân Thanh, đất nước sạch bóng quân thù
? Hãy trình bày vai trò của Quang Trung trong suốt tiến trình của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn và đối với vương triều Tây Sơn?
1802, Nguyễn Ánh tấn công nên vương triều Tây Sơn sụp đổ .

52
Dặn dò
Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa.
Vì sao phong trào nông dân Tây sơn cuối cùng thất bại?
Đọc và chuẩn bị bài 24.
53
54
Nguồn gốc nhà Tây Sơn
55
56