Bài 23. Nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến

KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Mạch dao động điện từ cấu tạo như nào? Năng lượng điện từ trường trong mạch dao động tập trung như nào ?
2. Sóng điện từ là gì ? Hãy nêu đặc điểm tính chất của sóng điện từ.
3. Một mạch dao động điện từ gồm cuộn dây thần cảm
L= 2mH và tụ điện xoay Cx biến đổi trong khoảng 70pF đến 530pF. Mạch này có tần số dao động trong khoảng nào sau đây:
154,6 KHz đến 425,4 KHz
132,4 KHz đến 543,5 KHz
232,5 KHz đến 534,8 KHz
122,4 KHz đến 593,5 KHz
Cấu tạo cơ bản,
tên gọi theo ý nghĩa Vật lý anten là gì ?
Tại sao anten cơ bản lại có cấu tạo như thế?
Thảo luận: giải thích đơn giản hoạt động của anten thu tách sóng đơn giản và anten phát ghép mạch LC
Nhóm 1


Nguyên tắc
truyền thông
bằng sóng điện từ
là gì ?
Vì sao
phải tuân theo
nguyên tắc này ?
Nhóm 2


Trình bày
và giải thích
hoạt động
sơ đồ khối
hệ thống
phát thanh
Nhóm 3


Trình bày
và giải thích
hoạt động
sơ đồ khối
hệ thống
thu thanh
Ống nói
Biến điệu
KĐ
cao tần
Dao động
cao tần
Tách sóng
KĐ
âm tần
Chọn sóng
Máy thu thanh đơn giản Galen
Máy thu khuyếch đại phẳng
Máy thu đổi tần
Máy thu hình tivi
Cách chống gỉ cho anten râu.
Anten râu ti vi dùng một thời gian lớp mạ sẽ bị mồ hôi ở tay ăn mòn làm gỉ. Vì vậy ta có thể dùng vải may thành 2 cái ống vải dài 3cm, lồng vào cần anten, khi sử dụng cầm vào ống vải để chỉnh, như vậy anten sẽ luôn sáng như mới.
Cách chống anten râu bị trơn.
anten râu sử dụng thời gian lâu, các đốt và khớp nới do thường xoay chuyển nên bị mài mòn, không cố định được vị trí. Khi gặp tình trạng này, ta có thể tra vào khe hở giữa đốt và khớp nối một ít bột nhựa thông, sau đó xoay chuyển cần anten vài lần, cần anten sẽ không bị trơn nữa.
Cách bảo vệ anten ngoài trời.
Đầu dây nối vào cần anten ngoài trời dễ bị ăn mòn, ảnh hưởng hiệu quả thu tiếp sóng. Vì vậy, khi lắp anten trời, ta có thể dùng hắc ín (nhựa đường) hoặc nến đốt chảy ra quấn kín vào đầu nối giữa anten và đầu dây tiếp xúc, sau đó dùng vải ni lông quấn lại. Như vậy sẽ có thể yên tâm sử dụng.
Cách làm anten ti vi đơn giản.
Bạn lấy bóng đèn ống hỏng nối 1 đầu vào rắc cắm anten ở phía sau tivi, đầu còn lại không nối, để đèn ống nằm ngang hay dựng đứng , sau đó điều chỉnh ti vi cho đến khi màn hình rõ nét là được.




Với mạch dao động hở thì vùng không gian
A. Quanh dây dẫn chỉ có từ trường biến thiên
B. Quanh dây dẫn chỉ có điện trường biến thiên
C. Bên trong tụ điện không có từ trường biến thiên
D. Quanh dây dẫn có cả từ trường biến thiên và điện trường biến thiên
2. Một chương trình của Đài phát thanh và truyền hình Hà Nội trên sóng FM có bước sóng 10/3 m. Tần số tương ứng của sóng này là:
90MHz B. 100MHz
C. 80MHz D. 60MHz
3. sự truyền sóng điện từ quanh trái đất

-Các quá trình truyền sóng điện từ trong thông tin quanh Trái Đất có đặt điểm rất khác nhau, tuỳ thuộc vào độ dài bước sóng, điều kiện môi trường trên mặt đất và tính chất của bầu khí quyển. Trong các tầng, đặc biệt quan trọng là tầng điện li có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình truyền sóng điện từ.
-Tầng điện li là tầng khí quyển, ở đó các phân tử khí ion hoá do các tia Mặt Trời hoặc các tia vũ trụ. Nó có khả năng dẩn điện, nên có thể phản xạ sóng điện từnhư một mặt kim loại.
-Các loại sóng dài, trung và ngắn đều bị tầng điện li phản xạvới mức độ khác nhau, do đó các sóng này có thể đi vòng quanh Trái Đất qua nhiều lần phản xạ giữa tầng đện li và mặt đất.
Vì vậy người ta hay dùng các loại sóng này trong truyền thanh, truyền hình trên mặt đất.
-Riêng sóng cực ngắn thì không bị phản xạ mà đi xuyên qua tầng điện li, hoặc chỉ có khả năng truy ền thẳng từ nơi phát đến nơi thu. Vì vậy sóng cực ngắn hay được dùng để thông tin trong cự li vài chục kilomet, hoặc truyền thông qua vệ tinh
4. truyền thông bằng cáp

-Người ta còn sử dụng nhiều loại dây dẫn để truyền sóng điện từ như trong các kỷ thuật truyền hình cáp, Internet cáp, . . . Nhằm hạng chế tối đa việt mất mát năng lượng sóng trong những vùng không gian không sử dụng sóng và củng hạn chế gây ô nhiểm môi trường vì sóng điện từ. Đồng thời nâng chất lượng truyền thông lênh nhiều do ít bị nhiểu bởi môi trường ngoài