Bài 23. Luyện nói về văn miêu tả

Giáo viên: Nguyễn Thị Mai Hạnh
I/ HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ
1. Yêu cầu luyện nói:
Nói to, rõ ràng, trôi chảy, mạch lạc.
Mạnh dạn, tự tin, nhìn thẳng vào người nghe.
Tả chính xác, sinh động đối tượng được miêu tả.

2. Đề tài:

Đề 1: Hãy miêu tả hình ảnh mẹ hoặc cha khi em bị ốm
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con
Đề 2: Hãy miêu tả một đầm sen  đang mùa hoa nở.
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Chia lớp thành 4 nhóm (10 – 12 em).
Mỗi nhóm cử một bạn giỏi văn làm nhóm trưởng.
Nhóm 1 & 3 luyện nói đề 1; nhóm 2 & 4 luyện nói đề 2.
Các em phân công nhau tìm tài liệu, tranh ảnh.
Mỗi nhóm cùng xây dựng dàn ý chi tiết về đề tài được phân công theo bố cục ba phần:
. MB: Giới thiệu cảnh (người) được tả.
. TB: Tả chi tiết đối tượng theo một trình tự hợp lí
. KB: Phát biểu cảm nghĩ về đối tượng miêu tả.
Mỗi em tự luyện nói ở nhà trước.
I/ HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ
3. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị:

1. Yêu cầu luyện nói:

2. Đề tài:
II/ HƯỚNG DẪN TẬP NÓI Ở NHÓM
Các nhóm tập nói dưới sự điều khiển của nhóm trưởng, có thư kí ghi biên bản.
Từng cá nhân tập nói dựa vào dàn ý cả nhóm đã chuẩn bị từ trước.
Nhóm trưởng và các bạn trong nhóm góp ý ngắn gọn.
Cả nhóm thống nhất cử một đại diện nói trước lớp.
III/ HƯỚNG DẪN TẬP NÓI TRƯỚC LỚP
Biểu điểm:
Hình thức: 3 điểm
Giọng nói to, rõ ràng, truyền cảm: 1 điểm.
Lời nói trôi chảy, lưu loát, ngắn gọn: 1 điểm.
Tư thế: đường hoàng, tự tin, tự nhiên, nhìn thẳng vào người nghe: 1 điểm.
Nội dung: 7 điểm
Tả chính xác, đầy đủ, chi tiết về đối tượng: 3 điểm
Trình bày văn bản theo bố cục chặt chẽ, sắp xếp ý hợp lí, có liên kết liền mạch: 2 điểm
Ngôn ngữ miêu tả sinh động, gợi hình gợi cảm, biết sử dụng các biện pháp tu từ: 2 điểm.
III/ HƯỚNG DẪN TẬP NÓI TRƯỚC LỚP

2) Thực hành luyện nói trước lớp:
Lớp trưởng (cán sự môn văn) điều khiển luyện nói.
Đại diện các nhóm nói trước lớp.
Cả lớp nhận xét, góp ý (ngắn gọn).
IV/ TỔNG KẾT
1) Giáo viên nhận xét, đánh giá, cho điểm từng nhóm theo biểu điểm đã đưa ra.
2) Những kiến thức học sinh cần ghi nhớ:
+ Muốn miêu tả cần quan sát kĩ kết hợp với tưởng tượng, liên tưởng, so sánh và nhận xét.
+ Xây dựng dàn bài có bố cục chặt chẽ.
+ Ngôn ngữ miêu tả cần sinh động, gợi tả, gợi cảm.
Dàn ý tham khảo đề 1

MB: Giới thiệu về mẹ (cha) chăm sóc em bị ốm.
TB: a) Tả đôi nét về mẹ (cha)
- Độ tuổi
- Vóc dáng
- Nước da
- Khuôn mặt
b) Tả mẹ (cha) chăm sóc em
- Thái độ: lo lắng…
- Lời nói: ấm áp, dịu dàng…
- Việc làm: ân cần, chu đáo…
- Tình cảm: yêu thương…
KB: Cảm nghĩ
Dàn ý tham khảo đề 2

MB: Giới thiệu đầm sen đang mùa hoa nở.
TB: a) Tả bao quát:
- Đầm sen rộng…
- Màu sắc hài hoà, dịu mát…
- Hương thơm ngào ngạt…
b) Tả chi tiết:
- Lá sen: xanh, tròn, xoè rộng…
- Hoa sen: hồng (trắng)…
- Búp sen: nhọn, vươn cao…
- Đài sen: tròn như cái phễu…
- Cảnh người hái sen…
KB: Cảm nghĩ
Một số đoạn văn miêu tả tiêu biểu

“…Mỗi khi lên cơn sốt cao, em luôn bị giật mình thảng thốt, người đầm đìa mồ hôi. Những lúc tỉnh dậy, em đều thấy bàn tay mình nằm gọn trong bàn tay ấm áp của mẹ. Bàn tay ấy ram ráp, cồm cộm, không nhẵn nhụi, mịn màng. Em hiểu đó là dấu ấn của những ngày lao động nặng nhọc, một nắng hai sương của mẹ. Mẹ đã hi sinh tất cả cho em… Mẹ vui niềm vui của em, buồn nỗi buồn của em và đau đớn, xót xa mỗi khi thấy em trái gió trở trời…”
Tả mẹ chăm sóc con ốm:
Một số đoạn văn miêu tả tiêu biểu

“…Lá sen to, xanh, đu đưa, lá úa vàng nằm sát mặt nước. Thân sen vươn lên mặt đầm khoảng vài tấc. Thấp thoáng giữa màu xanh lá là rất nhiều hoa. Hoa sen hồng, hoa sen trắng, hoa đỏ sậm (hoa súng). Có bông đã nở xoè những tầng cánh phô ra đoá nhị vàng, toả hương ngào ngạt. Có bông mới đang nụ chúm chím, mủm mỉm kín đáo, e ấp. Lại có cả những đài sen đã rụng hết cánh, chỉ còn trơ lại cái đài to gần bằng cái phễu, chứa bên trong những hạt sen bùi nghìn nghịt. Thân sen chìm trong làn nước mát. Ngó sen trắng ngần, cắm sâu xuống lớp bùn lâu niên đen quánh. Thiên nhiên thật kì diệu khi sinh ra một loài hoa, một loài cây như cây sen, hoa sen - bạn tâm tình của con người Việt Nam…”
Tả đầm sen:

V/ DẶN DÒ
Ôn lại những kiến thức về thể loại miêu tả.
Xem lại các dàn ý đã luyện tập.
Chuẩn bị viết bài tập làm văn số 7.
CHÚC CÁC EM ÔN TẬP
VÀ LÀM BÀI KIỂM TRA
THẬT TỐT!