Bài 23. Kinh tế, văn hoá thế kỉ XVI - XVIII

MÔN LỊCH SỬ 7
Chào các em học sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ



1. Nêu tình hình sản xuất nông nghiệp ở
Đàng Trong và Đàng ngoài thế kỉ XVI-XVII?

2. Vì sao sản xuất nông nghiệp ở Đàng Trong
phát triển hơn ở Đàng Ngoài?
BỐI CẢNH VIỆT NAM THẾ KỈ XVI-XVIII :
CHÍNH TRỊ:
Nhà Lê sơ sụp đổ, nhà Mạc thành lập
Chiến tranh Nam – Bắc triều
Chiến tranh Trịnh – Nguyễn - > đất nước bị chia cắt
KINH TẾ :
Đàng Ngoài suy thoái
Đàng Trong phát triển
TIẾT 48 - BÀI 23 (tiếp theo)
KINH TẾ, VĂN HÓA
THẾ KỈ XVI – XVIII

Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo
- Nho giáo vẫn được đề cao trong
học tập, thi cử và tuyển chọn quan lại.
- Phật giáo, Đạo giáo được phục hồi.

- Nhân dân vẫn giữ nếp sống văn hóa truyền thống, qua các lễ hội đã thắt chặt tình đoàn kết làng xóm và bồi dưỡng tinh thần yêu quê hương, đất nước.
Nho giáo, Phật giáo và Đạo
giáo phát triển như thế nào ở
thế kỉ XVI-XVIII?
KHỔNG TỬ
LÃO TỬ
Nhân dân ta vẫn giữ nếp sống
văn hóa như thế nào?
Có ý nghĩa ra sao?
Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo


-Năm 1533, các giáo sĩ theo thuyền buôn đến nước ta truyền đạo Thiên Chúa. Sang đến thế kỉ XVII-XVII, hoạt động của các giáo sĩ ngày càng tăng.
Đạo Thiên Chúa được
truyền bá vào nước ta
trong hoàn cảnh nào?
Các chúa Trịnh, Nguyễn
đã có thái độ như thế nào đối với
việc truyền đạo Thiên Chúa?
CHÚA GIÊ - SU
- Hoạt động của đạo Thiên Chúa không phù hợp với cách cai trị của các chúa Trịnh-Nguyễn nên nhiều lần bị cấm, nhưng các giáo sĩ vẫn tìm cách để truyền đạo.
Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo


Chữ Quốc ngữ ra đời
trong hoàn cảnh nào?
A-lêc-xăng đơ Rốt
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ
- Do nhu cầu truyền đạo, các giáo sĩ phuơng Tây dùng chữ cái La –tinh ghi âm tiếng Việt.





TỪ ĐIỂN VIỆT – BỒ - LA-TINH
Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo


Ví sao chữ cái La-tinh ghi âm
tiếng Việt trở thành chữ Quốc
ngữ của nước ta đến ngày nay?
A-lêc-xăng đơ Rốt
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ
- Do nhu cầu truyền đạo, các giáo sĩ phuơng Tây dùng chữ cái La –tinh ghi âm tiếng Việt.

- Là chữ viết tiện lợi, khoa học, dễ
phổ biến.
Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo


Văn học
chữ Hán
và chữ Nôm
phát triển
như thế nào?
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ
3.Văn học và nghệ thuật dân gian
a. Văn học
- Thế kỉ XVI- XVII văn học chữ Hán chiếm ưu thế, chữ Nôm phát triển mạnh
+ Nội dung : Viết về hạnh phúc con người, tố cáo bất công xã hội, và bộ máy quan lại thối nát.
+Tiêu biểu : Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ …



Nội dung các
truyện Nôm
như thế nào?
Có những
tác giả nào
tiêu biểu?
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585)

Quê ở huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng.
Năm 1535, ông đi thi và đậu Trạng
nguyên. Vì ông đỗ Trạng nguyên và
được phong tước Trình Tuyền hầu
nên dân gian gọi ông là Trạng Trình.

Một mai, một cuốc, một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao

(Trích bài thơ “Nhàn”)
Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo


Văn học
chữ Hán
và chữ Nôm
phát triển
như thế nào?
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ
3.Văn học và nghệ thuật dân gian
a. Văn học
- Thế kỉ XVI- XVII văn học chữ Hán chiếm ưu thế, chữ Nôm phát triển mạnh
+ Nội dung : Viết về hạnh phúc con người, tố cáo bất công xã hội, và bộ máy quan lại thối nát.
+Tiêu biểu : Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ …
- Sang thế kỉ XVIII, văn học dân gian phát triển mạnh mẽ, bên cạnh truyện Nôm dài như Phan Trần, Nhị Độ Mai... còn có truyện Trạng Quỳnh, Trạng Lợn...

Nội dung các
truyện Nôm
như thế nào?
Có những
tác giả nào
tiêu biểu?
Văn học dân
gian phát triển
như
thế nào?
Có những
truyện
nào
tiêu biểu?
Tiết 48-Bài 23: KINH TẾ, VĂN HÓA THẾ KỈ XVI- XVIII (tt)
II. VĂN HÓA
1.Tôn giáo


Nghệ thuật
dân gian
phát triển
như
thế nào?
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ
3.Văn học và nghệ thuật dân gian
a. Văn học
Hãy kể tên
một số công trình
nghệ thuật
dân gian
mà em biết?
b. Nghệ thuật dân gian
- Múa trên dây, múa đèn, ảo thuật, điêu khắc...
- Nghệ thuật sân khấu như: chèo, tuồng, hát ả đào
...được phục hồi và phát triển.

Chùa Tây Phương - H� N?i
Tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt, nghìn tay ở chùa Bút Tháp (Bắc Ninh)
Tượng do Trương Thọ Nam tạc vào năm 1656. Bố cục hết sức tinh khéo, diễn tả vẻ đẹp tự nhiên, mềm mại của người phụ nữ. Trên bức tượng, các cánh tay xoè ra uyển chuyển như động tác múa và những bàn tay nhỏ sắp xếp như ánh hào quang toả ra xung quanh. Bức tượng là hình ảnh của bàn tay và khối óc, của lao động và trí tuệ, là biểu tượng của sức sống và sự vươn lên của con người.
Tiết 48 - Bài 23: TÌNH HÌNH VĂN HÓA Ở CÁC THẾ KỈ XVI-XVIII
ĐIÊU KHẮC TRÊN CÁC VÌ, KÈO
Em có nhận xét gì về tình hình
văn hóa ở các thế kỉ XVI – XVIII ?
Trong các thế kỉ XVI-XVIII, nhân dân ta tiếp tục phát triển văn hóa, đạt nhiều thành tựu, nhất là văn hóa dân gian
EM CÓ SUY NGHĨ GÌ VỀ VIỆC BẢO TỒN, PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY?
CẦN PHẢI GIỮ GÌN, VÀ PHÁT HUY BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC
Hình 53- Biểu diễn võ nghệ (tranh vẽ ở thế kỉ XVII)
Văn hoá
TK XVI- XVIII
Tôn giáo
Đạo giáo
Thiên chúa giáo
Nho giáo
Phật giáo
Tín ngưỡng
Trò chơi dân gian
Lễ hội
Sinh hoạt VHDG
Thờ AHDT, Người có công
Thờ cúng tổ tiên
Thờ thành hoàng làng…
Chữ Quốc ngữ
Tác dụng
Hoàn cảnh ra đời
Văn
học
VH Chữ Hán
Kiến trúc
VH dân gian
VH Chữ Nôm
Điêu khắc gỗ
Sân khấu
Nghệ thuật dân gian
1.Ở TK XVI – XVIII, hệ tư tưởng nào vẫn giữ địa vị thống trị trong xã hội nhưng không còn vai trò độc tôn?
a, Phật giáo b,Nho giáo
c, Đạo giáo
d, Thiên chúa giáo
b
CỦNG CỐ
Bức tượng này được đặt ở chùa nào sau đây:
a. Chùa Tây phương
b. Chùa Phật tích
c. Chùa Dâu
d. Chùa Keo

b
CỦNG CỐ
Chùa gì? ở đâu?
CHÙA THIÊN MỤ( HUẾ)
Chùa gì? ở đâu?
CHÙA THIÊN MỤ (HUẾ)
Hình này là ai?
A-lêc-xăng đơ Rôt
Đây là cái gì?
Từ điển Việt – Bồ - La-tinh
Qua hai hình này,
em hãy cho biết
nói lên sự ra đời
của cái gì?
Sự ra đời của chữ Quốc ngữ
4. Tác phẩm điêu khắc 18 vị la hán nằm ở chùa nào?
a, Chùa Dâu b, Chùa Bút Tháp
c, Chùa Tây Phương d, Chùa Viên Giác
C
CỦNG CỐ
b
6. Nét nổi bật của văn học giai đoạn TK XVI – XVIII là sự nở rộ của các tác phẩm văn thơ viết bằng chữ nào?
a,Chữ Hán
b, Chữ Nôm
c, Chữ Quốc ngữ

CỦNG CỐ

“THIÊN NAM NGỮ LỤC" 
(tên đầy đủ: "Thiên Nam ngữ lục ngoại kỉ"), tập diễn ca lịch sử Việt Nam, khuyết danh, ra đời cuối thế kỉ 17, gồm 8.136 câu thơ Nôm lục bát, 31 bài thơ, sấm ngữ chữ Hán và 2 bài thơ Nôm cách luật. Sách kể sự tích từ thời Hồng Bàng đến Lê Trung hưng, theo quan điểm chính thống; phần dã sử, truyền thuyết, cổ tích có nhiều yếu tố hoang đường, nhưng tổng kết được cụ thể truyền thống anh hùng, chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc với bút pháp đầy ngẫu hứng. Có nhiều hình tượng nhân vật sử thi anh hùng được xây dựng thành công: Phù Đổng Thiên Vương, Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Đinh Bộ Lĩnh, Trần Quốc Tuấn ... Thể lục bát được sử dụng khá thuần thục; lời thơ chất phác, dân dã. `TNNL" góp phần phổ biến tri thức lịch sử nước nhà. Là tác phẩm văn học chưa hoàn mĩ, nhưng với những thành tựu đạt được, là cột mốc đánh dấu sự trưởng thành của văn thơ Nôm nói chung, truyện thơ Nôm nói riêng.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ



1. Học bài phần II – Bài 23.

2. Soạn bài 24 và làm bài tập trong vở bài tập.
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi !