Bài 23. Kinh tế, văn hoá thế kỉ XVI - XVIII

Bài 23 phần II
Kinh Tế, Văn Hoá thế kỉ XVI - XVIII
Bài 23
Tiết 52
( Tiếp theo )
Bài 23 Kinh tế văn hoá thế kỉ XVI - XVIII
( Tiếp theo )
Tiết 52
II. Văn Hoá
1. Tôn giáo.
? Thế kỉ XVI nưUớc ta có nh?ng tôn giáo nào?
- Nho, Phật, Đạo, sau thêm Thiên chúa giáo
? Vì sao nho giáo không còn giữ địa vị độc tôn?
- Sự tranh chấp quyền hành, vua không còn có ý nghĩa thiêng liêng
- Bộ máy quan lại bị triều đình chi phối.
"Còn bạc, còn tiền, còn đ? tử
Hết cơm, hết rưuợu, hết ông tôi".
+ Nho giáo vẫn được chính quyền phong kiến đề cao trong học tập, thi cử và tuyển lựa quan lại.
Bài 23 Kinh tế văn hoá thế kỉ XVI - XVIII
( Tiếp theo )
Tiết 52
II. Văn Hoá
Tôn giáo.
+ Ph?t giỏo v� D?o giỏo th?i Lờ so b? h?n ch?, d?n lỳc n�y du?c ph?c h?i.
Vua, chúa, cung tần, quan lại đua nhau theo phật, góp tiền, cúng ruộng cho các nhà chùa, nhiều chùa chiền được sửa chữa, xây dựng mới.
Chùa Tây Phương- Hà Nội.
Chùa Thiên Mụ- Huế <1601>
Chùa Thiên Hựu, Bảo Phúc .
Biểu diễn võ nghệ
(tranh vẽ ở thế ki XVII)
Lễ hội đua thuyền
Phật giáo
Thiên chúa giáo
*Thiên chúa giáo: được các giáo sĩ phương Tây truyền vào nước ta từ năm 1533 nhưng bị ngăn cấm.
 
Bài 23 Kinh tế văn hoá thế kỉ XVI - XVIII
( Tiếp theo )
Tiết 52
II. Văn Hoá
Tôn giáo.
+ Nho giỏo v?n du?c chớnh quy?n phong ki?n d? cao trong h?c t?p, thi c? v� tuy?n l?a quan l?i.
+ Ph?t giỏo v� D?o giỏo th?i Lờ so b? h?n ch?, d?n lỳc n�y du?c ph?c h?i.
?Qua một số hình ảnh vừa quan sát, Em hãy nêu nếp sinh hoạt văn hoá truyền thống của nhân dân ta ở thôn quê.
? Hình thức sinh hoạt văn hoá đó có ý nghĩa gì?
Bài 23 Kinh tế văn hoá thế kỉ XVI - XVIII
( Tiếp theo )
Tiết 52
II. Văn Hoá
Tôn giáo.
+ Nho giỏo v?n du?c chớnh quy?n phong ki?n d? cao trong h?c t?p, thi c? v� tuy?n l?a quan l?i.
+ Ph?t giỏo v� D?o giỏo th?i Lờ so b? h?n ch?, d?n lỳc n�y du?c ph?c h?i.
- Từ thế kỉ XVII bắt đầu xuất hiện đạo thiên chúa giáo.
+ Nhân dân vẫn giữ nếp sống văn hoá truyền thống, qua các lễ hội đã thắt chặt tình đoàn kết làng xóm và bồi dưỡng tinh thần yêu quê hương, đất nước.
Bài 23 Kinh tế văn hoá thế kỉ XVI - XVIII
( Tiếp theo )
Tiết 52
II. Văn Hoá
Tôn giáo.
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ.
? Chữ quốc ngữ ra đời trong hoàn cảnh nào?
+ Từ năm 1533, các giáo sĩ (Bồ Đào Nha) theo thuyền buôn đến nước ta truyền bá đạo Thiên Chúa. Sang thế kỉ XVII - XVIII, hoạt động của các giáo sĩ ngày càng tăng
+ Hoạt động của đạo Thiên Chúa không hợp với cách cai trị của các chúa Trịnh - Nguyễn nên nhiều lần bị cấm, nhưng các giáo sĩ vẫn tìm cách để truyền đạo.

2. Sự ra đời chữ quốc ngữ
A lec-xang do
Giới thiệu khái quát:
Sinh 15/03/1951 mất 05/11/1660 là 1 nhà
truyền giáo dòng tên người Avignon và là
một nhà ngôn ngữ học.Ông đã đóng góp
một phần quan trọng vào việc hình thành
chữ quốc ngữ ở Việt Nam hiện đại bằng
công trình từ điển Việt- Bồ-La-tinh, hệ
thống hóa cách ghi âm tiếng việt bằng
mẫu tự la tinh.
?. Vì sao chữ quốc ngữ được trở thành chữ viết của nước ta hiện nay?
Dễ hiểu,tiện lợi,khoa học,dễ phổ biến

Chữ quốc ngữ
T? di?n Vi?t- B?- La-tinh.
Alexandre de Rodes
II. Văn Hoá
2. Sù ra ®êi chữ Quèc ngữ.

- Thế kỉ XVII : các giáo sĩ phương tây đã dùng chữ La tinh ghi âm Tiếng Việt để truyền đạo. Chữ Quốc ngữ ra đời, đến nay là chữ viết chính của nước ta.
 
+ Đây là thứ chữ viết tiện lợi, khoa học, dễ phổ biến, lúc đầu chỉ dùng trong việc truyền đạo, sau lan rộng ra trong nhân dân và trở thành chữ Quốc ngữ của nước ta cho đến ngày nay.
? Mục đích ban đầu của chữ quốc ngữ là gì?
? Vì sao chữ cái La Tinh lại ghi âm tiếng Việt và trở thành chữ quốc ngữ của nước ta cho đến ngày nay ?
a) Văn học
3/Văn học và nghệ thuật dân gian :
+ Các thế kỉ XVI - XVII, tuy văn học chữ Hán chiếm ưu thế, nhưng văn học chữ Nôm cũng phát triển mạnh, có truyện Nôm dài hơn 8.000 câu như bộ Thiên Nam ngữ lục.
+Nội dung truyện Nôm thường viết về hạnh phúc con người, tố cáo những bất công xã hội... các nhà thơ Nôm nổi tiếng như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đào Duy Từ...
a) Văn học
+ Sang thế kỉ XVIII, văn học dân gian phát triển mạnh mẽ, bên cạnh truyện Nôm dài như Phan Trần, Nhị Độ Mai... còn có truyện Trạng Quỳnh, truyện Trạng Lợn...
3/Van h?c v� ngh? thu?t dõn gian :
? Các tác phẩm bằng chữ Nôm tập trung phản ánh nội dung gì?
? Thơ Nôm xuất hiện ngày càng nhiều có ý nghĩa nhuư thế nào đối với tiếng nói và văn hoá dân tộc?
+Văn học chữ nôm phát triển thế nào ?
Chữ viết
Chữ hán
Chữ Nôm
Hỏi: Ở thế kỷ XVI-XVIII nước ta có những nhà thơ nhà văn nổi tiếng nào?
Tiêu biểu Nguyễn Bỉnh Khiêm,Đào Duy Từ
Nguyễn Bỉnh Khiêm
Đào Duy Từ
a) Văn học

- Ch? Hỏn v?n chi?m uu th?.
- Ch? Nụm phỏt tri?n m?nh hon (tho, truy?n).
- N?i dung : T? cỏo b?t cụng xó h?i.
�
�
�
II. Văn Hoá
Tôn giáo.
2. Sự ra đời chữ Quốc ngữ.
3. Văn học và nghệ thuật dân gian
a) Văn học
b) Nghệ thuật dân gian
Nổi tiếng nhất là tưuợng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay ở chùa Bút Tháp ( Bắc Ninh ).Bức tưuợng do nghệ nhân Trưuơng Văn Thọ tạo ra năm 1655. Tưuợng cao 3m7, rộng 2m1, khuôn mặt đẹp, cân đối, hài hoà, giữa mỗi tay là 1 con mắt, đầu đội mũ hoa sen. Bức tưuợng có vẻ đẹp t? nhiên, mềm mại.
+ Nghệ thuật dân gian như múa trên dây, múa đèn, ảo thuật, điêu khắc... nghệ thuật sân khấu như chèo, tuồng, hát ả đào... được phục hồi và phát triển.
+ Nghệ thuật điêu khắc
Điêu khắc gỗ trong các đình chùa phát triển

Điêu khắc phật bà quan âm
+ Nghệ thuật sân khấu thế kỉ XVI-XVIII
có các hình thức gì?
nghệ thuật sân khấu : Chèo, tuồng,hát ả đào.
Nghệ thuật sân khấu
b.Văn học dân gian : phát triển phong phú (truyện Nôm, Trạng Quỳnh, Trạng Lợn…)
- Nội dung: Phản ánh tinh thần, tình cảm lạc quan, yêu thương con người của nhân dân lao động.
c.Nghệ thuật dân gian : phát triển mạnh (múa, nghệ thuật, điêu khắc ghỗ)
d. Nghệ thuật sân khấu :đa dạng, phong phú.
Luyện tập củng cố
Qua bài học các em cần năm được:
Từ thế kỉ XVI - XVIII ở nước ta tồn tại các loại hình tôn giáo:
+ Nho giáo
+ Phật giáo
+ Đạo giáo
+ Thiên chúa giáo
2. Sự xuất hiện của chữ Quốc ngữ.
3. Thành tựu về văn học và nghệ thuật dân gian
Bài tập 1: Hãy điền từ ngữ thích hợp vào chỗ trống
ở thế kỉ XVI, XVII, .. .. vẫn được chính quyền đề cao trong học tập, thi cử và tuyển lựa quan lại, .....và............... bị hạn chế ở thế kỉ XV , nay lại được phục hồi. Trong nông thôn, nhân dân ta vẫn giữ nề nếp văn hóa........
Nho giáo
Phật giáo
Đạo giáo
truyền thống
Bài tập 2. Trạng Trình là tên dân gian của ai?
b. Nguyễn Bỉnh Khiêm
a. Lưuơng Thế Vinh
c. Vũ Hữu
d. Lưuơng Đắc Bằng
H?ướng dẫn về nhà
Học bài và trả Lời các câu hỏi 1, 2, 3 SGK.
- Đọc trưu?c bài 24 SGK
T?m Bi?t c�c em.