Bài 23. Kinh tế, văn hoá thế kỉ XVI - XVIII

Tiết 28: II – Sự phát triển văn hóa
Lịch sử bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần
Loại hình sinh hoạt văn hóa nào vẫn được duy trì và phát triển?
Hãy nêu những dẫn chứng chứng tỏ Đạo Phật thời Trần phát triển ?
Vì sao đạo Nho ngày càng phát triển?
II – Sự phát triển văn hóa

1, Đời sống văn hóa
Tín ngưỡng cổ truyền phổ biến trong nhân gian
Đạo Phật vẫn phát triển
Đạo Nho ngày càng phát triển do nhu cầu xây dựng bộ máy nhà nước
Các loại hình sinh hoạt văn hóa: ca hát, nhảy múa, đua thuyền,… vẫn duy trì, phát triển
Để ghi nhớ công ơn của vị vua Phật Việt Nam, Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã quyết định cho Tỉnh hội Phật giáo Quảng Ninh dựng tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông. Theo thiết kế, thân tượng cao 9,9 mét, nặng 100 tấn với kinh phí gần 80 tỉ đồng. Ngày 16/12/2009 (1/11 âm lịch) khởi công công trình này nhân Đại lễ kỷ niệm lần thứ 701 năm Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (3/11/1308). Tượng được dựng tại khu vực tượng đá An Kỳ Sinh lên chùa Đồng, khu di tích Yên Tử.

Phối cảnh tổng thể khu vực đặt tượng đồng Phật hoàng Trần Nhân Tông
Đạo Phật Đạo Nho
Hãy kể tên 1 vài tác giả nổi tiếng và tác phẩm đặc sắc tiêu biểu của họ.
2, Văn học
Gồm chữ Hán và chữ Nôm
Chứa đựng nhiều nội dung phong phú và làm rạng rỡ nềm văn học Đại Việt
II – Sự phát triển văn hóa

Trần Quốc Tuấn với bài Hịch tướng sĩ
Trần Quang Khải với bài thơ Phò giá về kinh
Trương Hán Siêu với Phú sông Bạch Đằng.
MÚA RỐI
ĐUA THUYỀN
LỄ HỘI ĐỀN HÙNG
THI ĐẨY GẬY
LỄ HỘI CHỌI TRÂU
ĐẤU VẬT
Hịch tướng sĩ – Trần Quốc Tuấn
Tụng giá hoàn kinh sư – Trần Quang Khải
Phú sông Bạch Đằng – Trương Hán Siêu

…Đến chơi sông chừ ủ mặt,
Nhớ người xưa chừ lệ chan.
Rồi vừa đi vừa ca rằng:
“Sông Đằng một dải dài ghê,
Sóng hồng cuồn cuộn tuôn về bể Đông.
Những phường bất nghĩa tiêu vong,

Khách cũng nối tiếp mà ca rằng:
“Anh minh hai vị thánh quân,
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh.
Giặc tan muôn thuở thanh bình,
Bởi đâu đất hiểm cốt mình đức cao.”
(Trích Phú sông Bạch Đằng – Trương Hán Siêu)



3, Giáo dục và khoa học kĩ thuật
Quốc Tử Giám được mở rộng, các lộ, các phủ đều có trường học, các kì thi tổ chức ngày càng nhiều
Lập ra Quốc sử viện năm 1272. “Đại Việt sử kí” của Lê Văn Hưu ra đời
Quân sự, y học, khoa học kĩ thuật đạt được nhiều thành tích
II – Sự phát triển văn hóa

Quốc sử viện được thành lập bởi người đứng đầu là Lê Văn Hưu.
Ai là người đứng đầu Quốc sử viện?
Nêu những thành tựu về khoa học – kĩ thuật thời Trần?
SÚNG THẦN CƠ
Tuệ Tĩnh - ông tổ của ngành thuốc Nam
Tuệ Tĩnh là danh y Việt Nam đã mở đường cho sự nghiên cứu thuốc nam, xây dựng nền móng cho Y học dân tộc của nước nhà. Ông đã tổng hợp và để lại những bài thuốc kinh nghiệm quý báu cho khá nhiều bệnh tật.
  Ðó là một tài liệu có giá trị lớn cho sự thừa kế và phát huy vốn cũ y dược của nhân dân ta, thật là một cống hiến rất lớn của ông.
VĂN MIẾU
QUỐC TỬ GIÁM

- “…Năm 1246, nhà Trần định lệ thi thái học sinh (tiến sĩ) 7 năm một lần thi.
- Năm 1247, quy định chọn Tam khôi (Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa) trong kì thi Đình.
- “ Phép thi thời Trần 7 năm một khoa, đặt ra tam khôi, điều lệ mỗi ngày một nghiêm ngặt, ân điển mỗi ngày một long trọng, công danh do đó mà ra, nhân tài đầy rẫy, so với thời Lý thì thịnh hơn nhiều”.

(Khoa mục chí - trong Lịch triều Hiến chương loại chí)
Đại Việt sử kí
4, Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc
Nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời: tháp phổ Minh, thành Tây Đô,…
Nghệ thuật chạm khắc tinh tế
II – Sự phát triển văn hóa

Nêu những thành tựu về kiến trúc, điêu khắc thời Trần?
Qua đó bạn có nhận xét gì về sự phát triển của nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời Trần?
Chùa Phổ Minh
Một góc thành Tây Đô

HÌNH ĐẦU RỒNG MEN LỤC
( thế kỉ XIV-XV)

HÌNH RỒNG




SƯ TỬ
HỔ
1. Thời Trần sử dụng loại chữ nào sau đây?
a. Chữ Nôm
b. Chữ Hán
c. Chữ Hán và chữ Nôm
d. Chữ Quốc ngữ
2.Tác phẩm “HỊCH TƯỚNG SĨ” nổi tiếng của tác giả nào?
a. Trần Quang Khải
b. Lý Thường Kiệt
c. Trương Hán Siêu
d. Trần Hưng Đạo
BÀI TẬP CỦNG CỐ
3. Tháp Phổ Minh là công trình kiến trúc của triều đại nào?
a. Ngô
b. Trần
c. Lý
d. Đinh – Tiền Lê
4. Nhà nho nỗi tiếng thời Trần là ai?
a.Trần Nhân Tông
b. Trần Hưng Đạo
c. Phạm Sư Mạnh
d. Chu Văn An
Câu 5: Hãy nối cột A với cột B sao cho phù hợp?
A
B
Hịch tướng sĩ
Phò giá về kinh
Phú sông Bạch Đằng
Đại Việt sử kí
Súng thần cơ
Lê Văn Hưu
Hồ Nguyên Trừng
Trương Hán Siêu
Trần Quan Khải
Trần Quốc Tuấn
Cảm ơn các bạn đã lắng nghe!