Bài 23. Hướng động

Người soạn: Quản Thị Thanh Huệ trường PTTH nguyễn Huệ
Chương II- CẢM ỨNG
Cảm ứng là gì?
Là phản ứng của sinh vật đối với những kích thích của môi trường
Thực vật sống trong môi trường và luôn chịu tác động của môi trường. Thực vật lại không tự di chuyển được. Vậy chúng đã làm như thế nào để có thể tồn tại và phát triển được trước những tác động của môi trường?


Bài 23
HƯỚNG ĐỘNG
A- CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
Bài 23- HƯỚNG ĐỘNG
I- CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG
Mời các nhóm lên báo cáo kết quả thí nghiệm
Hướng sáng
Hướng đất
Hướng nước
Hướng hóa
- Rễ cây cong xuống đất. Ngọn cây vươn lên
- Ngọn cây vươn về phía ánh sáng
- Rễ hướng về phía nguồn nước

- Rễ hướng về phía chất dinh dưỡng, tránh xa chất độc

AUXIN
Axit absxixic
( AAB)
1.Tại sao rễ cây lại cong xuống đất còn ngọn cây lại hướng lên trên?
3. So sánh hàm lượng auxin phân bố ở mặt trên và dưới của thân và rễ
2. Tác dụng của auxin và AAB
1- HƯỚNG ĐẤT
-- Rễ cây cong xuống  hướng đất dương
Ngọn cây cong lên  hướng đất âm dương

1. Hướng đất
Mặt dưới rễ có lượng auxin nhiều + axit abxixic nhiều  gây ức chế sự sinh trưởng. - Mặt trên rễ lượng auxin phù hợp kích thích sự phân chia lớn lên và kéo dài tế bào làm rễ cong xuống đấttheo chiều trọng lực ->hướng đất dương
Thân cây : ngược lại cong lên-> hướng đất âm
 Hướng đất là gì?
a
c
b
d
2- HƯỚNG ĐẤT
:
 1.Tại sao ngọn cây lại cong hướng về phía ánh sáng?
 2. So sánh hàm lượng auxin phân bố trong thân ở phía có ánh sáng và phía tối?
2- Hướng sáng:
Auxin
nhiều
Auxin ít
1.Tại sao ngọn cây lại cong hướng về phía ánh sáng?
2. So sánh hàm lượng auxin phân bố trong thân ở phía có ánh sáng và phía tối?
2.Hướng sáng


- Ngọn cây vươn về phía ánh sáng

Ngọn cây: auxin(AIA) tập trung nhiều ở phía tối –kích thích sinh trưởng của tế bào-->làm cho tế bào dãn dài ra -->gây uốn cong ở thân non hướng vế phía ánh sáng

 Hiện tượng hướng sáng là như thế nào?
3- Hướng nước
 Quan sát phim: nêu hiện tượng của rễ đối với sự có mặt của nước.
3. Hướng nước

Rễ hướng về phía nguồn nước
Rễ có tính hướng đất dương và hướng nước dương hướng về phía nguồn nước

 Tính hướng nước của cây được biểu hiện như thế nào?
4- Hướng hóa
So sánh sự khác nhau giữa hai chậu cây trồng trong đất ( hình 23.4)
Bình đựng N,P,K
Đất
Bình đựng chất độc
Hạt đậu nảymầm
4. Hướng hóa
Rễ hướng về phía chất dinh dưỡng, tránh chất độc
Rễ cây hướng về phía các chất khoáng cần thiết cho sự sống của tế bào
 hướng hóa dương
- Rễ tránh xa các hóa chất độc gây hại đến cấu trúc tế bào hướng hóa âm
Thế nào là tính hướng hóa?
Hướng sáng
Hướng đất
Hướng nước
Hướng hóa
Rễ hướng về phía nguồn nước

Ngọn cây vươn về phía ánh sáng
Rễ cây cong xuống đất. Ngọn cây vươn lên

Rễ hướng về phía chất dinh dưỡng, tránh xa chất độc

Các hiện tượng trên được gọi là gì?
Hướng động là gì?Thế nào là hướng động dương? Hướng động âm?
II- Khái niệm tính hướng động

- Hướng động là hình thức phản ứng của một bộ phận cây trước một tác nhân kích thích theo một hướng xác định.
+ Khi vận động vế phía tác nhân kích thích gọi là hướng động dương
+ Khi vận động tránh xa tác nhân kích thích gọi là hướng động âm
III- VAI TRÒ CỦA HƯỚNG ĐỘNG TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT
Tính hướng động có vai trò gì trong đời sống của thực vật?
Giúp cây thích ứng với những biến động của điều kiện môi trường


CỦNG CỐ
A
C
B
A.Cây được chiếu sáng từ 1 phía
C.Cây được chiếu sáng từ mọi phía
B.Cây mọc trong tối hoàn toàn
Hãy mô tả hình dạng cây con trong các hình A,B,C . Từ đó rút ra nhận xét về sự sinh trưởng của thân cây non trong điều kiện chiếu sáng khác nhau
Hiện tượng này được gọi là gì?
Tính hướng sáng
Đây là hiện tượng gì?
Hướng động tiếp xúc
Đây là hiện tượng gì?
Hướng sáng
Đoạn phim này mô tả hình thức hướng động nào?
Hướng đất âm
Hãy chọn phương án trả lời đúng:
1- Hướng động của cây có liên quan tới:
Các nhân tố môi trường
Sự phân giải sắc tố
Đóng khí khổng
Thay đổi hàm lượng axit nucleic
2. Các kiểu hướng động chính gồm
A. Hướng sáng, hướng đất, hướng hóa, ứng động tiếp xúc
B. Hướng sáng, hướng đất, hóa, ứng động , hướng tiếp xúc
C.Hướng sáng, ứng động sức trương hướng hóa, hướng tiếp xúc.
D. Hướng sáng, hướng đất, hướng hóa, hướng nước
3- Vào rừng nhiệt đới, ta gặp nhiều dây leo quấn quanh những cây gỗ lớn để vươn lên cao,đó là kết quả của:
Hướng tiếp xúc.
Hướng sáng.
Hướng trọng lực
Tất cả đều đúng.
4- Do đâu ngọn cây luôn quay về hướng ánh sáng?
Do sự phân bố auxin không đồng đều nhau
AIA xâm nhập vào vách tế bào làm đứt các vách ngang của xenlulozo, làm tế bào dãn dài ra, ngọn cây quay về hướng có ánh sáng
AIA xâm nhập nhiều về phía nhiều ánh sáng hơn
Cả A và B
Bài 23- HƯỚNG ĐỘNG
I- CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG
Hướng đất
Hướng sáng
Hướng nước
Hướng hóa
Thí nghiệm
Cơ chế
II- Khái niệm tính hướng động
III- VAI TRÒ CỦA HƯỚNG ĐỘNG TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT
Rễ cây hướng về phía các chất khoáng cần thiết cho sự sống của tế bào
 hướng hóa dương
- Rễ tránh xa các hóa chất độc gây hại đến cấu trúc tế bào hướng hóa âm
Rễ có tính hướng đất dương và hướng nước dương hướng về phía nguồn nước

Mặt dưới rễ có lượng auxin nhiều + axit abxixic nhiều  gây ức chế sự sinh trưởng. - Mặt trên rễ lượng auxin phù hợp kích thích sự phân chia lớn lên và kéo dài tế bào làm rễ cong xuống đấttheo chiều trọng lực ->hướng đất dương
Thân cây : ngược lại cong lên-> hướng đất âm
Ngọn cây: auxin(AIA) tập trung nhiều ở phía tối –kích thích sinh trưởng của tế bào-->làm cho tế bào dãn dài ra -->gây uốn cong ở thân non hướng vế phía ánh sáng

DẶN DÒ
Học và làm bài theo các câu hỏi sgk
Tìm hiểu vận động hướng động được vận dụng trong nông nghiệp như thế nào?
Hiện tượng này được gọi là gì?
Vận động hướngđộngcó các ứng dụng trong nông nghiệp như thế nào?
Hướng đất
Hướng hóa
Hướng sáng:
Hướng nước
Chú ý làm đất tơi xốp, thoáng khí . Đủ ẩm-> rễ sinh trưởng ăn sâu
Nơi nào được tưới nước thì rễ phân bố đến đó->tưới nước ở rãnh làm cho rễ vươn rộng, nước thấm sâu-> rễ ăn sâu
Bón phân theo tán lá nơi có nhiều rễ phụ và lông hút.Bón gốc làm phát triển bộ rễ theo chiều sâu
-> Khi trồng cây lưu ý bón phân nông cho cây rễ chùm, bón phân sâu cho cây rễ cọc
Có thể trồng xen nhiều loại cây khác nhau->chú ý mật độ từng loại cây