Bài 23. Hướng động

Chương III
Cảm ứng
Hướng động
Bài 23
Khái niệm

1. Cảm ứng
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích của môi trường
Nghiên cứu SGK trang 91 và cho biết: Cảm ứng là gì? Hướng động là gì?
2. Hướng động
- Là hình thức phản ứng của 1 bộ phận của cây trước một tác nhân kích thích theo một hướng xác định
Thế nào là hướng động dương, hướng động âm?

- Hướng động dương: vận động về phía tác nhân KT
- Hướng động âm: vận động tránh xa tác nhân KT

Hướng đất (Hướng trọng lực)
Hướng sáng
Hướng nước
Hướng hoá
Ngoài ra còn có: Hướng tiếp xúc, hướng nhiệt .
II. Các kiểu hướng động

Lớp chia thành 6 nhóm,
cử nhóm trưởng và thư kí

Nhóm 1-2: PHT số 1- Tìm hiểu về hướng đất
Nhóm 3-4: PHT số 2- Tìm hiểu về hướng sáng
Nhóm 5: PHT số 3- Tìm hiểu về hướng nước
Nhóm 6: PHT số 4- Tìm hiểu về hướng hoá

Thí nghiệm: Đặt hạt đậu mới nảy mầm ở vị trí nằm ngang.
Sau 1 thời gian thấy rễ cong xuống còn thân cong lên

1. Hướng đất (Hướng trọng lực)
Giải thích: Theo chiều lực hút của trọng lực, hooc môn auxin phân bố không đều ở 2 mặt rễ. Mặt trên có lượng auxin thích hợp ? Tăng sự phân chia tế bào và kéo dài tế bào ? rễ cong xuống.
1. Hướng đất (Hướng trọng lực)

Kết luận: Rễ có tính hướng đất dương, chồi ngọn có tính hướng đất âm.
Thí nghiệm: Trong một hộp kín có 1 lỗ tròn, cây mọc trong đó, thấy ngọn cây vươn về phía có ánh sáng.
2. Hướng sáng
Giải thích: Dưới tác dụng của ánh sáng, hooc môn auxin (cụ thể là axit indolaxêtic - AIA) phân bố không đều .
- Auxin chủ động di chuyển về phía ít ánh sáng ? Tăng sự phân chia tế bào và kéo dài tế bào ? ngọn cây cong về phía có ánh sáng.
2. Hướng sáng
Kết luận: Ngọn cây có tính hướng sáng dương.
Thí nghiệm: Gieo hạt vào một chậu thủng lỗ hay trên lưới thép có bông ẩm, treo nghiêng. Khi hạt nảy mầm, rễ và thân cây mọc theo chiều hướng đất và hướng nước.
3. Hướng nước
Nhận xét: Rễ cây có hình lượn sóng và luôn quay xuống, luôn tìm về phía có nước.
3. Hướng nước
Kết luận: Rễ cây có tính hướng nước dương
4. Hướng hoá
Thí nghiệm: Đặt hạt nảy mầm trên lưới sát mặt đất, ở giữa chậu thứ nhất đặt một bình xốp đựng phân bón; chậu thứ 2 đặt một bình xốp đựng hoá chất độc.
Nhận xét: Rễ cây hướng về phía chất khoáng cần thiết và tránh xa các hoá chất độc hại.
4. Hướng hoá

Kết luận: Rễ cây có tính hướng hoá dương với các chất cần thiết và hướng hoá âm với các hoá chất độc hại.
III. Vai trò hướng động trong đời sống thực vật
III. Vai trò hướng động trong đời sống thực vật


Giúp cơ thể thực vật thích nghi với môi trường



Hoàn thành bảng sau:
Nếu là hướng động dương: +
Nếu là hướng động âm : -
-
-
-
-
+
+
+
+
Hãy chọn phương án trả lời đúng nhất
1. Rễ cây hướng tới vùng đất ẩm thuộc kiểu hướng động:
hướng sáng
hướng đất
hướng hoá
hướng tiếp xúc
Hãy chọn câu trả lời đúng:
1. Rễ cây hướng tới vùng đất ẩm thuộc kiểu hướng động:
hướng sáng
hướng đất
hướng nước
hướng hoá

2. Sự phân bố auxin không đều ở rễ thân đã tạo nên các vận động:
hướng sáng
hướng hoá
hướng nước
hướng sáng và hướng đất

3: D?c di?m c?a cảm ứng ở thực vật là:
A. Diễn ra nhanh, khó nhận thấy
B. Diễn ra nhanh, dễ nhận thấy
C. Diễn ra chậm, khó nhận thấy
D. Diễn ra chậm, dễ nhận thấy
4: Trồng cây gần ao, sau một thời gian sẽ thấy hiện tượng:
A. Rễ phát triển đều quanh gốc
B. Rễ mọc dài về phía ao
C. Thân cây uốn cong về phía ao
D. Thân cây uốn cong ngược phía ao
5: Sự vươn lên của ngọn cây theo ánh sáng là biểu hiện của:
A. hướng ánh sáng âm
B. hướng trọng lực dương
C. hướng trọng lực âm
D. hướng tiếp xúc
6. Tưới nước theo rãnh trong trồng trọt nhằm mục đích
A. Tránh xói mòn đất
B. Kích thích rễ phát triển
C. Kích thích ra hoa nhiều
D. Tránh rụng lá


Bài tập về nhà
1. Trả lời câu hỏi 1,3,4,5 SGK

2. Chuẩn bị nôi dung bài 24