Bài 23. Hướng động

Chương II. Cảm ứng
Cảm ứng là gì?
Lá trinh nữ cụp lại khi va chạm
Thân cây hướng ra phía có nhiều ánh sáng
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích của môi trường.
Chó tiết nước bọt khi nhìn thấy thức ăn
A. Cảm ứng ở thực vật
Hướng động
Ứng động
Hướng động
Bài 23
I. Khái niệm hướng động
- Hướng động (vận động định hướng) là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định
- Có 2 loại hướng động:
+ Hướng động dương: Sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích
+ Hướng động âm: Sinh trưởng theo hướng tránh xa nguồn kích thích
auxin




Auxin

Auxin

Sinh trưởng kéo dài của các tế bào ở 2 phía như nhau
Sinh trưởng kéo dài của các tế bào ở phía khuất sáng lớn hơn
Nồng độ auxin quá cao ở phía dưới ức chế sinh trưởng, nồng độ auxin thích hợp ở phía trên kích thích sinh trưởng.
Hướng vận chuyển và sự phân bố auxin trong rễ
Sự phân bố không đều của hoocmon thực vật (chủ yếu là auxin) là cơ sở tính hướng động của thực vật.
+ Đối với thân: Auxin tập trung nhiều ở phía khuất sáng kích thích sự kéo dài của tế bào.
+ Đối với rễ: Auxin tập trung nhiều ở phía dưới ức chế sự kéo dài của tế bào.
Cơ sở tính hướng động của thực vật
II. Các kiểu hướng động và vai trò của chúng trong đời sống thực vật
Các kiểu hướng động giúp cây thích ứng với sự biến động của môi trường.
ánh sáng
trọng lực
các chất hoá học
nước
sự tiếp xúc
Chồi ngọn
rễ cây
- tìm đến nguồn sáng để quang hợp
rễ cây
thân cây
- giữ cây , hút nước và muối khoáng
rễ cây, ống phấn, lông tuyến
rễ cây
- hướng tới nguồn chất dinh dưỡng, tránh xa các chất độc hại
rễ cây
- hướng tới nguồn nước
thân cây
- giúp cây leo có thể ST và PT tốt
1.Tính hướng động của cây: hướng quang, hướng địa
tương tự, auxin được vận chuyển xuống phần ở thấp hơn và kích thích sinh trưởng vùng này. Một số thí nghiệm cho thấy cây có thể nhận biết được trọng lực để phân bố auxin
auxin được vận chuyển đến bên không được chiếu sáng, kích thích sự kéo dài tế bào, phần được chiếu sáng sinh trưởng chậm hơn  cây hướng về phía có ánh sáng
Cơ chế
Đối với chồi cây: auxin tập trung phía khuất sáng kích thích dãn TB  cây uốn cong về phía có ánh sáng

Đối với rễ: auxin tập trung quá nhiều phía dưới của rễ (do trọng lực và ánh sáng)  ức chế dãn TB là cây uốn cong về phía không có ánh sáng
So sánh tốc độ tăng trưởng giữa phần khuất sáng và được chiếu sáng của thân
Bằng việc sử dụng nguyên tử đánh dấu người ta nhận thấy AIA phóng xạ phân bố nhiều hơn ở phần khuất sáng và phần dưới của bộ phận nằm ngang
 Kết luận:
Phản ứng hướng sáng diễn ra do sự phân bố không đều của một chất kích thích - AIA ở hai phía của đỉnh chồi.


Vai trò của tính hướng sáng đối với sự sinh trưởng và phát triển của cây