Bài 23. Hướng động

TRƯỜNG THPT QUANG TRUNG
TỔ : SINH - THỂ
GV : Ngô Quang Hương
Em hãy quan sát hình và trả lời các câu hỏi sau :
Khí hậu trở lạnh chim sẽ xù lông giúp giữ ấm
Khi có kích thích lá cây xếp lại
Vậy những hiện tượng đó gọi là gì ?
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích.
Khả năng của thực vật phản ứng đối với kích thích gọi là tính cảm ứng.
A- CẢM ỨNG Ở THỰC VẬT
Bài 23 : HƯỚNG ĐỘNG
I. KHÁI NIỆM :
Quan sát các hình sau từ đó nêu nhận xét về sự sinh trưởng của thân cây non ở các điều kiên chiếu sáng khác nhau ?




I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG:
Giải thích thí nghiệm:
Cảm ứng của cây non đối với điều kiện chiếu sáng.
Ánh sáng
Trong tối
Ánh sáng
1
2
3
Chậu 1: ở điều kiện chiếu sáng từ một hướng,
thân cây non sinh trưởng hướng về nguồn sáng.
Chậu 2: khi không có nguồn sáng,
cây non mọc vống lên và có màu vàng úa.
Chậu 3: ở điều kiện chiếu sáng từ mọi hướng,
cây non mọc thẳng, cây khỏe, lá có màu xanh lục.
Kết luận: ở các điều kiện chiếu sáng khác
nhau, cây non có phản ứng sinh trưởng rất khác nhau.
Vậy thế nào là tính Hướng động ?
c
Hướng động là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác đinh.
I. KHÁI NIỆM HƯỚNG ĐỘNG:
Có mấy loại hướng động ?
Có hai loại hướng động.
+ Hướng động dương : Sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích .
+ Hướng động âm : Sinh trưởng theo hướng tránh xa nguồn kích thích .
Ở thực vật không có hệ thần kinh, vậy sự vận động sinh trưởng là do yếu tố nào ?
Vận động hướng động chậm và được điều tiết bởi Hoocmôn thực vật.
Vậy khi có gió bão to -> cây bị nghiêng về một phía đó có phải là hướng động không ?
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG:
Có mấy kiểu hướng động ?
Ở thực vật có nhiều kiểu hướng động nhưng ở bài này ta chỉ nghiên cứu 4 kiểu hướng động.
1. Hướng đất ( hướng trọng lực ):
Dựa vào hình 23.1 SGK và đoạn phim sau hãy thảo luận nhóm và cho biết vì sao chồi hướng lên trên còn rễ hướng xuống dưới ?
Vận động hướng đất theo chiều lực hút của trọng lực trái đất là do sự phân bố điện và Auxin không đều ở hai mặt rễ. Mặt trên có lượng Auxin thích hợp cho sự phân chia kéo dài tế bào làm cho rễ cong xuống dưới đất( rễ hướng đất dương ).
Hàm lượng Auxin ở mặt dưới của chồi ngọn nhiều hơn mặt trên, tế bào phân chia kéo dài nên chồi ngọn quay lên trên ( chồi ngọn có hướng đất âm )
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG:
1. Hướng sáng:
Dựa vào hình 23.2 SGK và đoạn phim sau và hãy nêu hiện tượng của thí nghiệm ?
Ngọn cây hướng về phía có nguồn sáng
Em hãy giải thích tại sao có hiện tượng trên ?
- Do lượng Auxin phân bổ không đều. Auxin vận chuyển chủ động về phía ít ánh sáng, lượng Auxin nhiều kích thích sự kéo dài của tế bào.
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG:
3. Hướng Nước :
Dựa vào hình 23.3 SGK và đoạn phim bên hãy nêu hiện tượng của rễ đối với sự có mặt của nước ?
Tính hướng nước dương là phản ứng sinh trưởng theo nguồn nước .
- Nước đóng vai trò như tácnhân kích thích của môi trường dẫn đến phản ứng hướng nước.
- Trong lòng đất rễ vươn khá xa len lỏi vào các khe hở của đất về phía nguồn nước để lấy nước.
II. CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG:
4. Hướng Hoá :
Phân
Dựa vào hình 23.4 SGK và đoạn phim bên hãy giải thích hiện tượng ?
Rễ hướng tới nguồn chất cần thiết cho sự sống của tế bào( Hướng hoá dương)
Rễ tránh xa hoá chất gây độc cho tế bào.
III. Vai trò của hướng động trong đời sống thực vật:








Rễ chính
Thân
Tóm lại : Hướng động giúp cây thích nghi đối với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển.
Rễ bên




Lá

Vậy trong sản xuất cần có biện pháp kĩ thuật nào để cây trồng phát triển tốt ?
Học sinh lựa chọn câu trả lời đúng nhất cho mỗi câu hỏi sau:
1. Sự sinh trưởng của cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau dẫn đến:
a. Cây mọc cong về phía ánh sáng, lá màu xanh nhạt.
b. Cây mọc vống lên, lá màu vàng úa.
c. Cây mọc thẳng đều, lá màu xanh lục.
d. Cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau thì sinh trưởng không giống nhau.
2. Hướng động là:
a. Cử động sinh trưởng của cây về phía có ánh sáng.
c. Vận động của rễ hướng về lòng đất.
d. Hướng mà cây sẽ cử động vươn đến.
b. Vận động sinh trưởng của cây trước tác nhân kích thích của môi trường.
3. Tính hướng động của thân và rễ cây đều tùy thuộc vào tác nhân kích thích là auxin, thế tại sao thân lại hướng đất âm còn rễ lại hướng đất dương:
a. Vì khi đặt cây nằm ngang, auxin phân bố đều ở hai phía của cơ quan thân và rễ .
c. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phân bố nhiều ở mặt dưới của thân và mặt trên rễ .
d. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phân bố nhiều ở mặt trên của thân và mặt dưới rễ .
b. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phía dưới cao hơn phía trên của cơ quan .
4. Trồng cây bên bờ ao, sau một thời gian sẽ có hiện tượng:
a. Rễ cây mọc dài về phía bờ ao .
c. Thân cây uốn cong về phía ao .
d. Thân cây không uốn cong về phía bờ ao mà theo chiều ngược lại .
b. Rễ phát triển đều quanh gốc cây .
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC KÍNH CHÚC THẦY CÔ MẠNH KHOẺ