Bài 23. Hướng động

CHƯƠNG II CẢM ỨNG
A.Cảm ứng ở thực vật
















Bài 23.HƯỚNG ĐỘNG
I. Khái niệm
II. Các kiểu hướng động
1. Hướng đất
2. Hướng sáng
3. Hướng nước
4. Hướng hóa
III.Vai trò hướng động trong đời sống thực vật .
NỘI DUNG
A
C
B
Quan sát hình và nêu nhận xét về sinh trưởng của thân cây non ở các điều kiện chiếu sáng khác nhau?
?
I.KHÁI NIỆM
1.Cảm ứng của thực vật
?
Từ nhận xét trên rút ra kết luận về sự sinh trưởng của cây non trong các điều kiện chiếu sáng khác nhau?
Điều kiện chiếu sáng khác nhau cây non có phản ứng sinh trưởng khác nhau.

Cảm ứng là khả năng phản ứng của thực vật đối với sự kích thích.
Từ kết luận trên, cho biết thế nào là cảm ứng của thực vật?
Cảm ứng là khả năng phản ứng của thực vật đối với sự kích thích.
2. Hướng động
Quan sát hình và nhận xét, khi chiếu sáng về một phía thân cây như thế nào ?
?
ÁNH SÁNG
CÂY ĐƯỢC CHIẾU SÁNG TỪ MỘT PHÍA

Thân hướng về phía có ánh sáng.
Hướng động là hình thức phản ứng của một bộ phận của cây trước một tác nhân kích thích theo một hướng xác định.
Phản ứng của cây hướng về nơi có chiếu sáng gọi là hướng động .Vậy hướng động là gì?
?
Quan sát hình và cho biết tính hướng sáng của ngọn cây và rễ cây?
Ánh sáng
?
Ngọn cây hướng về phía ánh sáng. Rễ cây hướng ngược với phía ánh sáng.
Thế nào là hướng động dương? Hướng động âm ?
Khi vận động về phía tác nhân kích thích gọi là hướng động dương.
Khi vận động tránh xa tác nhân kích thích gọi là hướng động âm.
?
II.CÁC KIỂU HƯỚNG ĐỘNG
HS đọc mục II. SGK và cho biết có các kiểu hướng nào ?
?
1. Hướng đất
2. Hướng sáng
3. Hướng nước
4. Hướng hóa
Các kiểu hướng động: Một số kiểu hướng động tương ứng với tác nhân kích thích.
Ánh sáng
Đất – trọng lực
1. Hướng sáng
4. Hướng nước
Nước
2. Hướng trọng lực
5. Hướng tiếp xúc
Phân bón
Hóa chất
3. Hướng hóa
Chồi hướng lên trời
THÍ NGHIỆM VỀ TÍNH HƯỚNG
ĐẤT Ở CÂY
Rễ hướng xuống đất
1.Hướng đất (hướng trọng lực)
?
Quan sát hình và nêu hiện tượng ở rễ và ở chồi khi để lệch hướng bình thường?
Cho biết tác nhân kích thích hướng đất của thực vật ?
Rễ cây hướng đất dương vì hướng tới nguồn kích thích ,còn chồi ngọn hướng đất âm vì hướng ngược lại với nguồn kích thích.
?
Cho biết rễ cây hướng đất âm hay dương? tại sao ?
Do sức hút của trái đất (hướng trọng lực)
?
Nguyên nhân: do sự phân bố auxin không đều ở 2 mặt rễ.
Mặt trên có lượng auxin thích hợp cần cho sự phân chia lớn lên và kéo dài tế bào làm rễ cong xuống đất.
HS đọc SGK và cho biết nguyên nhân trực tiếp gây ra sự uốn cong của thân và rễ là gì ?
?
TRỒNG CÂY TRONG HỘP TỐI
Ánh sáng
Nguồn sáng
2.Hướng sáng
Quan sát thí nghiệm nêu hiện tượng của thí nghiệm ?
?
Cây non mọc ở nơi tối: ngọn vươn ra phía sáng.
Đọc SGK II.2 cho biết nguyên nhân trực tiếp gây ra hướng sáng của ngọn, thân cây là gì ?
Do sự phân bố auxin không đều.
Phía tối lượng auxin nhiều kích thích sinh trưởng tế bào ,gây uốn cong của thân non về phía có ánh sáng(Hướng sáng dương )
?
H2O
THÍ NGHIỆM TRỒNG CÂY TRÊN CHẬU TREO NGHIÊNG
Rễ có tính hướng nước dương,luôn tìm về nguồn nước.
3. Hướng nước
?
Quan sát hình và nêu hiện tượng của rễ đối với sự có mặt của nước ?
Phân bón
Đất
Hạt nẩy mầm
Chất độc
Đất
Rễ cây
?
So sánh sự khác nhau giữa 2 chậu cây trồng trong đất?.
4.Hướng hóa
Rễ cây hướng về các chất khoáng (hướng hóa dương ).Rễ tránh xa các hóa chất độc. (hướng hóa âm)
Trồng cây với phân bón và hóa chất độc










Hướng hóa là : rễ cây hướng về các chất khoáng cần thiết .
Quan sát hình và nhận xét các cây thân leo có hiện tượng gì?
?
Các cây dây leo có tua quấn lấy các vật cứng khi nó tiếp xúc gọi hướng tiếp xúc.
Tìm đến nguồn sáng để quang hợp.
III.VAI TRÒ HƯỚNG ĐỘNG TRONG ĐỜI SỐNG THỰC VẬT
Hãy nêu vai trò của hướng sáng dương của thân ,cành cây ?
?
Hướng sáng âm và hướng trọng lực dương của rễ có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây ?
Đảm bảo cho rễ mọc vào đất để giữ cây và hút nước cùng các chất khoáng.
?
Nêu vai trò của hướng hóa đối với sự dinh dưỡng khoáng và nước của cây ?
Rễ cây sinh trưởng hướng tới nguồn nước và phân bón để dinh dưỡng.
Nước và chất dinh dưỡng
Rễ cây
?
Tóm lại : Hướng động có vai trò giúp cây thích nghi đối với sự biến đổi của môi trường để tồn tại và phát triển .
IV . CỦNG CỐ
Tìm các ứng dụng trong nông nghiệp về vận động hướng động?
Hướng nước:Nơi nào được tưới nước thì rễ phân bố đến đó.
Hướng hóa :Nguồn phân bón cần cho cây vươn tới hấp thụ .
Hướng sáng :Trồng nhiều loại cây ,chú ý mật độ gieo trồng cho thích hợp.
?
PHIẾU HỌC TẬP











ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP

+Tác nhân là auxin.




Học sinh lựa chọn câu trả lời đúng nhất cho mỗi câu hỏi sau:
1. Sự sinh trưởng của cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau dẫn đến:
a. Cây mọc cong về phía ánh sáng, lá màu xanh nhạt.
b. Cây mọc vống lên, lá màu vàng úa.
c. Cây mọc thẳng đều, lá màu xanh lục.
d. Cây non trong những điều kiện chiếu sáng khác nhau thì sinh trưởng không giống nhau.
2. Hướng động là:
a. Cử động sinh trưởng của cây về phía có ánh sáng.
c. Vận động của rễ hướng về lòng đất.
d. Hướng mà cây sẽ cử động vươn đến.
b. Vận động sinh trưởng của cây trước tác nhân kích thích của môi trường.
3. Tính hướng động của thân và rễ cây đều tùy thuộc vào tác nhân kích thích là auxin, thế tại sao thân lại hướng đất âm còn rễ lại hướng đất dương:
a. Vì khi đặt cây nằm ngang, auxin phân bố đều ở hai phía của cơ quan thân và rễ .
c. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phân bố nhiều ở mặt dưới của thân và mặt trên rễ .
d. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phân bố nhiều ở mặt trên của thân và mặt dưới rễ .
b. Vì khi đặt cây nằm ngang, hàm lượng auxin phía dưới cao hơn phía trên của cơ quan .
4. Trồng cây bên bờ ao, sau một thời gian sẽ có hiện tượng:
a. Rễ cây mọc dài về phía bờ ao .
c. Thân cây uốn cong về phía ao .
d. Thân cây không uốn cong về phía bờ ao mà theo chiều ngược lại .
b. Rễ phát triển đều quanh gốc cây .
Hướng tiếp xúc
Hướng trọng lực (+)
Hướng sáng (+)
Hướng trọng lực (─)
C
B
D
A
 Hãy sắp xếp các Hình A, B, C, D tương ứng với các kiểu hướng động cho phù hợp.
DẶN DÒ
Học bài và trả lời câu hỏi SGK trang 94.
Soạn bài 24 và sưu tầm các hình ảnh về ứng động của thực vật.