Bài 23. Hướng động

CHUONG II: C?M ?Ng
Khí hậu trở lạnh.
Chim Sẻ xù lông giúp giữ ấm cơ thể.
Kích thích
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích.
01
A- Cảm ứng ở thực vật:
CHUONG II: C?M ?Ng
Hướng động
Bài 23
I. kh¸i niÖm h­íng ®éng
Khái niệm:
? Hãy quan sát hình ảnh sau và nêu nhận xét về sự sinh trưởng của cây non ở các điều kiện chiếu sáng khác nhau.
a- Cây được chiếu sáng từ một phía; b- Cây mọc trong tối hoàn toàn; c- Cây được chiếu sáng từ mọi phía.
ánh sáng
ÁNH SÁNG
CÂY ĐƯỢC CHIẾU SÁNG TỪ MỘT PHÍA
Phản ứng của cây hướng về nơi có chiếu sáng gọi là hướng động .Vậy hướng động là gì?
I. kh¸i niÖm h­íng ®éng
Khái niệm:
Khái niệm:Hướng động(vận động định hướng) là hình thức phản ứng của cơ quan thực vật đối với tác nhân kích thích từ một hướng xác định.
2. Phân loại:
I. kh¸i niÖm h­íng ®éng
Khái niệm:
- Hướng động dương : Là ph¶n øng sinh tr­ëng cña c¬ quan thùc vËt h­íng tíi nguån kích thích.
- Hướng động âm: Là ph¶n øng sinh tr­ëng cña c¬ quan thùc vËt theo h­íng tr¸nh xa nguån kích thích.
Hoàn thành bảng sau
Nếu là hướng động dương: +
Nếu là hướng động âm : -
-
+
Nước
-
-
+
+
Trọng lực
�nh sáng
Nước
3. Cơ chế hướng động
Do sự sinh trưởng không đồng đều của các tế bào ở hai phía đối diện của cơ quan.
AUXIN
AUXIN
T¸c nh©n kÝch thÝch ®· g©y ra sù t¸i ph©n bè Auxin  Auxin ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu ë 2 phÝa ®èi diÖn cña c¬ quan.
Nồng độ auxin cao
Nồng độ auxin thấp
Nồng độ auxin cao
Nồng độ auxin thấp
1
2
3
4
Em hãy nhận xét nồng độ auxin tại các vị trí 1, 2, 3, 4 trong các hình sau .
Đỉnh ngọn, nồng độ auxin cao ? tăng sự sinh trưởng của tế bào nhưng ở r? Auxin cao l�m ?c ch? s? sinh tru?ng c?a cỏc t? b�o r?

Đất
Bình xốp đựng phân bón NPK
Bình xốp đựng hóa chất độc hại (arsenat,...)
Em hãy nêu tên các kiểu hướng động ở Thực vật ? Căn cứ vào đâu lại được chia làm các kiểu hướng động đó ?
Hướng sáng
Hướng trọng lực
Hướng hoá
Hướng nước
Hướng tiếp xúc
1. Hướng sáng
2. Hướng trọng lực
3. Hướng hóa
4. Hướng nước
5. Hướng tiếp xúc
Hướng động
II. Các kiểu hướng động
Phiếu học tập
Các kiểu hướng động
Là sự phản ứng sinh trưởng của thực vật đối với kích thích ánh sáng
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với sự kích thích từ 1 phía của trọng lực
�nh sáng
Trọng lực
Tìm nguồn sáng để quang hợp
Đảm bảo sự phát triển của bộ rễ và thân cây
đáp án Phiếu học tập
phản ứng của cây đối với trọng lực (hình 23.3)
a
c
b
d
Vì sao thân và rễ cây ở hình a và c sinh trưởng theo hướng nằm ngang ?
Phản ứng của thân và rễ cây đối với kích thích của trọng lực ở hình b và d có gì khác nhau?
Là sự phản ứng sinh trưởng của thực vật đối với kích thích ánh sáng
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với sự kích thích từ 1 phía của trọng lực
Là phản ứng sinh trưởng của rễ cây đối với các hợp chất hoá học
Là phản ứng sinh trưởng của rễ cây đối với nguồn nước
Là phản ứng sinh trưởng của cây đối với sự tiếp xúc
�nh sáng
Trọng lực
Các chất hóa học
Nước
Sự tiếp xúc
Tìm nguồn sáng để quang hợp
Đảm bảo sự phát triển của bộ rễ và thân cây
Đảm bảo sự trao đổi khoáng chất
Đảm bảo sự trao đổi nước
Cây leo lên theo vật tiếp xúc
đáp án Phiếu học tập
Chât độc
Phân bón
10
20
30
40
10
20
30
40
1
2
8
6
5
4
7
3
Chọn phương án trả lời đúng nhất
Câu 1: Hướng động của thực vật là phản ứng sinh trưởng
D
C
B
A
D
C
B
A
Câu 2: Cơ chế chung của hướng động ở mức tế bào là tốc độ sinh trưởng
Chọn phương án trả lời đúng nhất
Lucky number
Câu 4: Để phân biệt kiểu hướng động người ta dựa vào
A
B
C
D
Chọn phương án trả lời đúng nhất
Câu 5: Để phân biệt hướng động dương và hướng động âm, người ta dựa vào
B
C
D
A
Chọn phương án trả lời đúng nhất
D
C
B
A
Câu 6: Hu?ng sỏng duong c?a thõn, c�nh cõy cú ý nghia gỡ d?i v?i d?i s?ng c?a cõy ?
Chọn phương án trả lời đúng nhất
D
C
B
A
Câu 7: Cỏc ki?u hu?ng d?ng chớnh g?m
Chọn phương án trả lời đúng nhất
Câu 8: V�o r?ng nhi?t d?i, ta g?p nhi?u dõy leo qu?n quanh nh?ng cõy g? l?n d? vuon lờn cao,dú l� k?t qu? c?a:
B
C
D
A
Chọn phương án trả lời đúng nhất
Chân thành cảm ơn sự theo dõi của các em!
Chào tạm biệt!
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
5
4
TỪ KHOÁ
Có 7 chữ cái: Đây là sản phẩm của quá trình quang hợp
Có 6 chữ cái: đây l� ph?n ?ng c?a sinh v?t d?i v?i kớch thớch.
3
4
5
1
2
2. Các kiểu hướng động chính gồm
A. Hướng sáng, hướng đất, hướng hóa, ứng động tiếp xúc
B. Hướng sáng, hướng đất, ứng động , hướng tiếp xúc
C.Hướng sáng, ứng động sức trương hướng hóa, hướng tiếp xúc.
D. Hướng sáng, hướng đất, hướng hóa, hướng nước
Vào rừng nhiệt đới, ta gặp nhiều dây leo quấn quanh những cây gỗ lớn để vươn lên cao,đó là kết quả của:
Hướng tiếp xúc.
Hướng sáng.
Hướng trọng lực
Tất cả đều đúng.
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1. Hướng sáng dương của thân, cành cây có ý nghĩa gì đối với đời sống của cây ?
C. Giúp cây hút được nước cùng các chất khoáng.
Sai
Đúng
D. Giúp cho rễ mọc vào trong đất.
A. Giúp cây tìm đến nguồn sáng để QH
B. Giúp cây hô hấp tốt.
Nước
Ánh sáng
Hoá chât
độc
Phân bón
3
1
2
5
4
Hướng sáng
Hướng trọng lực
Hướng hoá
Hướng nước
Hướng tiếp xúc
1
2
3
4
5
6
7
8
10
20
30
40
10
20
30
40
+
-
auxin
1
6
7
8
2
1
5
3
4
Câu 4: .Để phân biệt kiểu hướng động người ta dựa vào
A
B
C
D
Câu 5: Để phân biệt hướng động dương và hướng động âm, người ta dựa vào
B
C
D
A
Câu 1: Cảm ứng của thực vật là:
A. Khả năng của cơ thể thực vật hướng đến một nguồn kích thích nào đó.
B. Khả năng của cơ thể thực vật tránh xa nguồn kích thích nào đó.
C. Khả năng tự điều tiết của cơ thể thực vật trước sự tác động của môi trường.
D. Khả năng của cơ thể thực vật phản ứng đối với sự kích thích của môi trường.
Câu 2: Rễ cây có những kiểu hướng động nào sau đây:
A. Hướng sáng âm. B. Hướng trọng lực dương.
C. Hướng nước và hướng hóa (phân bón) dương. D. Cả 3 ý trên đều đúng.
Bài tập củng cố
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Đáp án:
Câu 1
A
B
C
D
Câu 2
A
B
C
D
Câu 3: Hướng động của cây có liên quan tới:
A. Các nhân tố môi trường. B. Sự phân giải sắc tố.
C. Đóng khí khổng. D. Thay đổi hàm lượng axit nuclêic.
Câu 4: Hiện tượng ngọn cây quay về phía ...(1)... là do sự phân bố ...(2)... không đều nhau. ...(2)... vận chuyển chủ động về phía ít ...(1).... Lượng ...(2)... nhiều kích thích sự kéo dài của tế bào làm cho các tế bào phía ít ...(1)... dài ra đẩy ngọn hướng ra phía ánh sáng.
(1) a. Nước; b. ánh sáng; c. đất; d. dinh dưỡng NPK.
(2): e. Auxin; g. Gibêrelin; h. axit abxixic; i. Xitookinin.
A. 1 : a và 2 : e. B. 1 : b và 2 : g. C. 1 : b và 2 : e D. 1 : b và 2 : h.
Bài tập củng cố
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Đáp án:
Câu 1
A
B
C
D
Câu 2
A
B
C
D
Hướng tiếp xúc
Hướng trọng lực (+)
Hướng sáng (+)
Hướng trọng lực (─)
C
B
D
A
 Hãy sắp xếp các H/ A, B, C, D tương ứng với các kiểu hướng động cho phù hợp.
Đất
Bình xốp đựng phân bón NPK
Bình xốp đựng hóa chất độc hại (arsenat,...)
?
Từ nhận xét trên rút ra kết luận về sự sinh trưởng của cây non trong các điều kiện chiếu sáng khác nhau?
Điều kiện chiếu sáng khác nhau cây non có phản ứng sinh trưởng khác nhau.

Cảm ứng là khả năng phản ứng của thực vật đối với sự kích thích.
Cảm ứng là khả năng phản ứng của thực vật đối với sự kích thích.
Thân cây non hướng về nguồn sáng
Cây non mọc vống lên và có màu vàng úa
Cây non mọc thẳng, cây khỏe, lá có màu xanh lục.
a- Cây được chiếu sáng từ một phía; b- Cây mọc trong tối hoàn toàn; c- Cây được chiếu sáng từ mọi phía.
ánh sáng
? Thế nào là cảm ứng ở thực vật ?
 C¶m øng cña thùc vËt: Là khả năng của thực vật phản ứng lại với kích thích
Hướng động là hình thức phản ứng của một bộ phận của cây trước một tác nhân kích thích theo một hướng xác định.
Phản ứng của cây hướng về nơi có chiếu sáng gọi là hướng động .Vậy hướng động là gì?
?
Quan sát hình ®éng và cho biết tính hướng sáng của ngọn cây và rễ cây?
Hướng sáng dương
Hướng sáng âm
Ngọn cây hướng về phía ánh sáng. Rễ cây hướng ngược với phía ánh sáng.
Thế nào là hướng động dương? Hướng động âm ?
Quan sát hình và cho biết tính hướng sáng của ngọn cây và rễ cây?
Ánh sáng
?
Ngọn cây hướng về phía ánh sáng. Rễ cây hướng ngược với phía ánh sáng.
Thế nào là hướng động dương? Hướng động âm ?
Khi vận động về phía tác nhân kích thích gọi là hướng động dương.
Khi vận động tránh xa tác nhân kích thích gọi là hướng động âm.
?
4. Nguyên nhân:
 Tại sao lại có sự sinh trưởng không đều của các tế bào ở 2 phía cơ quan ?
4. Nguyên nhân:
Đất
Bình xốp đựng phân bón NPK
Bình xốp đựng hóa chất độc hại (arsenat,...)
Em hãy nêu tên các kiểu hướng động ở Thực vật ? Căn cứ vào đâu lại được chia làm các kiểu hướng động đó ?
ánh sáng
? Cảm ứng là gì? Cảm ứng ở động vật và thực vật có gì khác nhau?
Slide:67
Slide:68
Thí nghiệm về tính hướng nước, hướng hóa và hướng tiếp xúc
Slide:69
? Quan sát các hình sau đây và giải thích cơ chế chung của các kiểu hướng động.
PHIẾU HỌC TẬP










ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP

+Tác nhân là auxin.